Dietetyka

Dieta w leczeniu otyłości – czy ostatnio zmieniły się zalecenia?

dr hab. inż. Dariusz Włodarek

Katedra Dietetyki, Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Adres do korespondencji: dr hab. inż. Dariusz Włodarek, Katedra Dietetyki, Wydział Nauk, o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji SGGW, ul. Nowoursynowska 159C, 02-776 Warszawa

  • Zalecenia dotyczące terapii dietetycznej u otyłych dorosłych opracowane przez różne grupy ekspertów (ACC/AHA, NICE, AACE/ACE, europejskie i polskie) są bardzo podobne
  • Głównym czynnikiem prowadzącym do redukcji nadmiernej masy ciała jest uzyskanie deficytu energetycznego u pacjenta
  • Zmiana proporcji makroskładników nie ma istotnego wpływu na skuteczność terapii redukującej masę ciała, ale może ułatwić przestrzeganie zaleceń dietetycznych

Otyłość jest chorobą przewlekłą. Charakteryzuje się zwiększeniem udziału tkanki tłuszczowej w organizmie kobiety powyżej 30% oraz mężczyzn 25%1. Według World Health Organization (WHO) na świecie około 39% populacji ma nadmierną masę ciała, a otyłość występuje u 11% mężczyzn i u 15% kobiet. W Polsce te wartości są jeszcze wyższe – nadmierną masę ciała stwierdza się u ok. 66% mężczyzn i u 51% kobiet, a otyłość występuje odpowiednio u ok. 23% i 22%2.

Różne grupy eksperckie formułują wytyczne leczenia otyłości. W 2013 r. ukazały się wytyczne American College of Cardiology/American Heart Association3 (ACC/AHA), w 2015 r. „European Guidelines for Obesity Management in Adults”4 oraz wytyczne Polskiego Towarzystwa Dietetyki5, natomiast w 2016 r. wytyczne opublikowało American Association of Clinical Endocrinologists i American College of Endocinology (AACE/ACE)6. W powyższych zaleceniach postępowanie terapeutyczne obejmuje diagnostykę osób z nadmierną masą ciała, ustalenie celów leczenia, sposobu postępowania w zależności od oceny klinicznej oraz obserwację efektów terapii. Podobną strategię w leczeniu otyłości proponuje National Institute for Health and Care Excellence (NICE)7. Niefarmakologiczna terapia otyłości opiera się na modyfikacji stylu życia obejmującej: zmniejszenie wartości energetycznej diety, zmianę sposobu żywienia, zwiększenie aktywności fizycznej oraz zmiany behawioralne.

Błędy w żywieniu i modyfikacje dietetyczne

Najczęstszymi błędami w żywieniu ludzi otyłych są:

  • nadmierna ilość spożywanej żywności
  • nieregularność spożywania posiłków
  • jedzenie w pośpiechu
  • niewłaściwy wybór produktów spożywczych i nieodpowiedni skład posiłków
  • nieprawidłowe przyrządzanie potraw1.

Makris i Foster8 na podstawie przeglądu prac dotyczących dietetycznej strategii w redukcji nadmiernej masy ciała stwierdzają, że różne sposoby konstruowania diety pod względem zawartości makroskładników są przydatne w walce z otyłością oraz wpływa...

Podobnie diety niskowęglowodanowe wpływają na zmniejszenie stężenia triglicerydów oraz cholesterolu frakcji lipoprotein o bardzo małej gęstości (VLDL – very low density lipoprotein), a także na zwiększenie stężenia cholesterolu frakcji lipoprotein...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Wytyczne ACC/AHA

W wytycznych ACC/AHA3 w terapii dietetycznej osób otyłych określa się przeciętną wartość energetyczną diety na 1200--1500 kcal u kobiet i 1500-1800 kcal u mężczyzn. Oceniając indywidualne [...]

Zalecenia NICE

W zaleceniach NICE10 dotyczących interwencji dietetycznej w terapii otyłości u dorosłych eksperci zwracają uwagę, że modyfikacje w zakresie sposobu odżywiania się powinny być dostosowane do [...]

Wytyczne AACE/ACE

Podobne wytyczne dotyczące diety w leczeniu otyłości formułują eksperci American Association of Clinical Endocrinologists i American College of Endocinology6. Zmniejszenie ogólnej podaży energii [...]

Zalecenia europejskie

Omówione powyżej zalecenia nie odbiegają od europejskich wytycznych dotyczących leczenia otyłości u dorosłych4. Zaleca się w nich, aby przed interwencją dietetyczną u osób otyłych [...]

Zalecenia Polskiego Towarzystwa Dietetyki

Również w zaleceniach Polskiego Towarzystwa Dietetyki5 dotyczących leczenia otyłości zwraca się uwagę, że deficyt kaloryczny u leczonych osób otyłych powinien wynosić 500-800 kcal [...]

Podsumowanie

Przedstawione powyżej zalecenia dotyczące terapii dietetycznej u dorosłych otyłych opracowane przez różne grupy ekspertów są bardzo podobne. Warto zaznaczyć, że zasadniczym czynnikiem [...]
Do góry