Kardiologia

Napadowa tachykardia – od objawów do rozpoznania i terapii

lek. Anna Bednarek

prof. dr hab. n. med. Katarzyna Mizia-Stec

I Katedra i Klinika Kardiologii, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

Adres do korespondencji: prof. dr hab. n. med. Katarzyna Mizia-Stec
I Katedra i Klinika Kardiologii, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, ul. Ziołowa 47, 40-635 Katowice

  • Cel leczenia choroby sercowo-naczyniowej to optymalna częstość rytmu serca, która różni się w zależności od choroby podstawowej, indywidualnych potrzeb i cech pacjenta
  • Głównymi lekami kontrolującymi częstość rytmu serca są antagoniści receptorów adrenergicznych i antagoniści kanałów wapniowych, a u wybranych chorych digoksyna i iwabradyna
  • Dawkę β-adrenolityku należy stopniowo zwiększać do osiągnięcia dawki optymalnej/maksymalnej tolerowanej u chorych z niewydolnością serca z obniżoną frakcją wyrzutową (HFrEF)

W świetle badań epidemiologicznych częstość rytmu serca stanowi łatwy do wykrycia czynnik ryzyka chorób serca i naczyń. Spoczynkowa częstość akcji serca >85 uderzeń na minutę wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia powikłań ze strony układu sercowo-naczyniowego. Z klinicznego punktu widzenia bardzo często chorzy zgłaszają dolegliwości określane jako uczucie szybkiego bicia serca. Ważne jest zweryfikowanie, czy subiektywne odczucia pacjenta odpowiadają rozpoznaniu tachykardii.

Tachykardią nazywamy częstość akcji serca >100 uderzeń na minutę. Zarówno typowy rytm zatokowy, jak i rytmy pozazatokowe mogą mieć częstość >100 uderzeń na minutę. Do rytmów występujących z częstością >100 na minutę zaliczamy: rytmy przedsionkowe (częstoskurcz przedsionkowy), rytmy z udziałem łącza przedsionkowo-komorowego (częstoskurcz węzłowy z łącza przedsionkowo-komorowego, nawrotny częstoskurcz przedsionkowo-komorowy węzłowy) oraz rytmy komorowe (częstoskurcz komorowy) (tab. 1).

Przyczyny

Przyczyny tachykardii możemy podzielić na kardiologiczne oraz niekardiologiczne. Tachykardia zatokowa często wiąże się ze schorzeniami kardiologicznymi, ale równie często występuje w chorobach pozakardiologicznych. Z kolei tachyarytmie najczęściej wiążą się z chorobą serca, ale mogą być prowokowane przez przyczyny pozasercowe.

Choroba niedokrwienna serca, zwłaszcza stan po przebytym zawale mięśnia sercowego, należy do najczęstszych przyczyn kardiologicznych tachykardii zatokowej i tachyarytmii. Tachyarytmie występują również w kardiomiopatiach. Do istotnych przyczyn tachyarytmii należą choroby o podłożu genetycznym, takie jak wrodzony zespół wydłużonego QT oraz zespół Brugadów. Napady tachyarytmii są typowym zjawiskiem dla zespołów preekscytacji (AVRT – atrioventricular reentrant tachycardia; nawrotny częstoskurcz przedsionkowo-komorowy) czy rozszczepienia łącza przedsionkowo-komorowego (AVNRT – atrioventricular nodal reentrant tachycardia). Tachyarytmia może występować w przebiegu wad zastawkowych serca; najczęściej w przebiegu stenozy aortalnej oraz zespołu wypadania płatka zastawki mitralnej.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Istotne elementy wywiadu i badania przedmiotowego

Każdy chory z tachyarytmią wymaga szczegółowej oceny klinicznej. W trakcie diagnostyki należy ustalić:

Wskazania do pilnej hospitalizacji

Istotnym elementem leczenia tachyarytmii jest umiejętność rozpoznania stanów nagłych, które wymagają pilnej hospitalizacji (tab. 4). Zawsze niepokojącym zjawiskiem jest wystąpienie u pacjenta [...]

Leczenie tachykardii

W leczeniu w pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę na leczenie choroby podstawowej. Zawsze należy ograniczyć spożywanie substancji pobudzających, takich jak kofeina czy alkohol. [...]

Napadowa tachykardia zatokowa

Napadowa tachykardia zatokowa (IST – inappropriate sinus tachycardia) jest zespołem klinicznym, charakteryzującym się podwyższoną częstością rytmu zatokowego lub nieadekwatnym przyspieszeniem rytmu [...]

Podsumowanie – ogólne uwagi praktyczne

U każdego pacjenta kontrola częstości rytmu serca powinna być indywidualizowana. Należy określić rytm podstawowy u chorego – zatokowy lub pozazatokowy. W przypadku rytmu pozazatokowego [...]

Do góry