Geriatria

Sarkopenia u osób w podeszłym wieku

dr n. med. Roma Krzymińska-Siemaszko

Pracownia Geriatrii Katedry i Kliniki Medycyny Paliatywnej, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

Adres do korespondencji: dr n. med. Roma Krzymińska-Siemaszko
Pracownia Geriatrii Katedry i Kliniki Medycyny Paliatywnej, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, os. Rusa 55
61-245 Poznań; e-mail: krzyminskasiemaszko@ump.edu.pl, tel./faks 61 873 83 03

  • Omówienie nowego algorytmu służącego do rozpoznania sarkopenii, tj. ścieżki F-A-C-S, wraz z metodami i narzędziami zarekomendowanymi przez European Working Group on Sarcopenia in Older People 2 do wykorzystania na poszczególnych jego etapach
  • Przedstawienie możliwych interwencji terapeutycznych obejmujących ocenę stanu odżywienia i sposobu żywienia oraz zwiększenie aktywności fizycznej (ćwiczenia oporowe)
  • Kwasy omega-3 jako potencjalny środek terapeutyczny niezbędny w utrzymaniu prawidłowego poziomu masy i siły mięśniowej  

Globalne starzenie się ludności, które dotyczy również polskiego społeczeństwa, wymusza zarówno na klinicystach, jak i badaczach skupienie większej uwagi na problemach zdrowotnych osób starszych, które stanowią najliczniejszą grupę odbiorców usług opiekuńczych i zdrowotnych. Jednym z takich problemów jest sarkopenia uznana za jednostkę chorobową od 1 października 2016 r. (kod ICD-10-CM: M62.84) i definiowana jako postępujące i uogólnione zaburzenie mięśni szkieletowych, które wiąże się ze zwiększonym prawdopodobieństwem niekorzystnych następstw, do których zalicza się: upadki, złamania, niepełnosprawność fizyczną, a nawet śmierć1.

Pojęcie sarkopenii pojawiło się w medycynie w 1988 r., a jego twórcą był Irwin Rosenberg. Stanowi ono połączenie dwóch greckich słów: „sarx” (ciało) i „penia” (utrata), i początkowo definiowano je jako związany z wiekiem spadek masy mięśniowej. Już w 2001 r. definicję tę jednak poszerzono i mianem sarkopenii zaczęto określać związaną z wiekiem redukcję zarówno masy mięśniowej, jak i siły mięśniowej2. W kwietniu 2010 r. European Working Group on Sarcopenia in Older People (EWGSOP) opublikowała oficjalne wytyczne, w których to po raz kolejny zmodyfikowano definicję sarkopenii. Zgodnie z nią sarkopenia to związany z wiekiem zespół charakteryzujący się spadkiem masy mięśniowej i funkcji mięśniowej (siły mięśniowej i sprawności fizycznej)3. Grupa EWGSOP przedstawiła kryteria diagnostyczne dla sarkopenii (tab. 1) i pierwszy oficjalny algorytm do jej rozpoznawania (ryc. 1). Kryteria te wraz z algorytmem obowiązywały przez ponad 8 lat. W październiku 2018 r. prof. Cruz-Jentoft podczas 14. Międzynarodowego Kongresu European Geriatric Medicine Society przedstawił zaktualizowane kryteria rozpoznawania sarkopenii (tab. 2) oraz nowy algorytm diagnostyczny Find-Assess-Confirm-Severity Pathway (F-A-C-S), który przedstawiono na rycinie 2. Oficjalnej zmiany dokonała grupa EWGSOP2 (zrzeszająca ekspertów z grupy EWGSOP i kilka nowych osób), a jej stanowisko opublikowano na łamach czasopisma „Age and Ageing”1.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Charakterystyka parametrów niezbędnych do rozpoznania sarkopenii zgodnie z wytycznymi z 2018 r.

Poniżej scharakteryzowano parametry, które należy ocenić, aby prawidłowo rozpoznać sarkopenię.

Patofizjologia sarkopenii

W piśmiennictwie dobrze udokumentowano, że w procesie starzenia się dochodzi do redukcji masy mięśniowej i siły mięśniowej, a za główną przyczynę tych zmian uznaje się [...]

Interwencje lecznicze w sarkopenii

Sarkopenia jest potencjalnie odwracalna, dlatego podjęcie wczesnych działań terapeutycznych stanowi ważne zadanie. Rozpoznanie sarkopenii wymaga wdrożenia interwencji leczniczej, jak na razie [...]

Podsumowanie

Zdaniem grupy EWGSOP2 sarkopenia została zaniedbana w głównej praktyce klinicznej w wielu krajach (wydaje się, że także w Polsce). Za główną przyczynę takiego stanu [...]

Do góry