The National Institute for Health and Care Excellence (NICE) jest instytucją, która przygotowuje brytyjskie wytyczne postępowania w poszczególnych jednostkach chorobowych. Ich celem jest poprawa opieki zdrowotnej i socjalnej¹. Wytyczne te są tak przygotowane, aby dać kompleksową podstawę postępowania diagnostyczno-terapeutycznego personelowi medycznemu, a także chorym, ich rodzinom i opiekunom. Jak zaznaczono we wstępie do dokumentu, nie ma ścisłego obowiązku przestrzegania zaleceń, jeżeli zaburzają lokalne warunki i możliwości.

Kaszel ostry – uwagi ogólne

Omawiane wytyczne dotyczą przepisywania leków przeciw drobnoustrojom w postępowaniu w kaszlu ostrym u dorosłych, młodych dorosłych i dzieci w przebiegu infekcji górnych dróg oddechowych lub ostrego zapalenia oskrzeli. Celem tego opracowania jest racjonalne unikanie stosowania antybiotyków i zapobieganie oporności na leki z tej grupy². Przedstawione opinie poparte są oceną komitetu ekspertów.

Ogólne zasady postępowania

Kaszel ostry definiowany jest jako objaw trwający poniżej 21 dni, średnio 18, ale niekiedy przedłużający się do 29 dni (ponad 4 tygodnie). Jest to objaw samoograniczający się i ustępuje w ciągu 3-4 tygodni bez stosowania antybiotyków.

Jest on zwykle wywołany infekcją wirusową, w przebiegu przeziębienia lub grypy. Może być objawem ostrego zapalenia oskrzeli, zakażenia dolnych dróg oddechowych, zwykle wirusowego (jakkolwiek z zastrzeżeniem, że może być bakteryjne), także o innej etiologii infekcyjnej lub nieinfekcyjnej.

Inne infekcyjne przyczyny kaszlu ostrego obejmują: zapalenie płuc, zaostrzenie astmy, przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP) lub rozstrzeni oskrzeli, świsty o etiologii wirusowej, zapalenie oskrzelików, krup (podgłośniowe zapalenie krtani) i koklusz (krztusiec). Nieinfekcyjne przyczyny kaszlu ostrego mogą wynikać z takich zmian chorobowych, jak: rak płuca, ciało obce w drogach oddechowych, choroby śródmiąższowe, odma, zatorowość płucna, niewydolność serca, działanie leków (inhibitory konwertazy angiotensyny), zespół spływania wydzieliny po tylnej ścianie gardła, choroba refluksowa przełyku.

Ostre zapalenie oskrzeli definiowane jest w omawianym dokumencie jako infekcja dolnych dróg oddechowych z krótkotrwałym zapaleniem dróg oddechowych (tchawica i duże oskrzela), które powodują kaszel i produkcję wydzieliny śluzowej trwające do 3 tyg...