Wytyczne w praktyce
Antybiotykoterapia w leczeniu kaszlu ostrego – wytyczne NICE 2019
prof. dr hab. n. med. Joanna Domagała-Kulawik
dr hab. n. med. Marta Dąbrowska
- Omówienie wytycznych National Institute for Health and Care Excellence z 2019 r. dotyczących postępowania w kaszlu ostrym
- Dobór antybiotyku w przypadku wskazań do podawania leku z tej grupy u chorego z kaszlem ostrym
- Algorytm postępowania w kaszlu ostrym
The National Institute for Health and Care Excellence (NICE) jest instytucją, która przygotowuje brytyjskie wytyczne postępowania w poszczególnych jednostkach chorobowych. Ich celem jest poprawa opieki zdrowotnej i socjalnej1. Wytyczne te są tak przygotowane, aby dać kompleksową podstawę postępowania diagnostyczno-terapeutycznego personelowi medycznemu, a także chorym, ich rodzinom i opiekunom. Jak zaznaczono we wstępie do dokumentu, nie ma ścisłego obowiązku przestrzegania zaleceń, jeżeli zaburzają lokalne warunki i możliwości.
Kaszel ostry – uwagi ogólne
Omawiane wytyczne dotyczą przepisywania leków przeciw drobnoustrojom w postępowaniu w kaszlu ostrym u dorosłych, młodych dorosłych i dzieci w przebiegu infekcji górnych dróg oddechowych lub ostrego zapalenia oskrzeli. Celem tego opracowania jest racjonalne unikanie stosowania antybiotyków i zapobieganie oporności na leki z tej grupy2. Przedstawione opinie poparte są oceną komitetu ekspertów.
Ogólne zasady postępowania
Kaszel ostry definiowany jest jako objaw trwający poniżej 21 dni, średnio 18, ale niekiedy przedłużający się do 29 dni (ponad 4 tygodnie). Jest to objaw samoograniczający się i ustępuje w ciągu 3-4 tygodni bez stosowania antybiotyków.
Jest on zwykle wywołany infekcją wirusową, w przebiegu przeziębienia lub grypy. Może być objawem ostrego zapalenia oskrzeli, zakażenia dolnych dróg oddechowych, zwykle wirusowego (jakkolwiek z zastrzeżeniem, że może być bakteryjne), także o innej etiologii infekcyjnej lub nieinfekcyjnej.
Inne infekcyjne przyczyny kaszlu ostrego obejmują: zapalenie płuc, zaostrzenie astmy, przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP) lub rozstrzeni oskrzeli, świsty o etiologii wirusowej, zapalenie oskrzelików, krup (podgłośniowe zapalenie krtani) i koklusz (krztusiec). Nieinfekcyjne przyczyny kaszlu ostrego mogą wynikać z takich zmian chorobowych, jak: rak płuca, ciało obce w drogach oddechowych, choroby śródmiąższowe, odma, zatorowość płucna, niewydolność serca, działanie leków (inhibitory konwertazy angiotensyny), zespół spływania wydzieliny po tylnej ścianie gardła, choroba refluksowa przełyku.
Ostre zapalenie oskrzeli definiowane jest w omawianym dokumencie jako infekcja dolnych dróg oddechowych z krótkotrwałym zapaleniem dróg oddechowych (tchawica i duże oskrzela), które powodują kaszel i produkcję wydzieliny śluzowej trwające do 3 tyg...
