Liczba krwinek białych

Fizjologiczne wydalanie krwinek białych z moczem wynosi 1000-1500/min, co odpowiada wydalaniu 1,5-2,5 mln krwinek w ciągu doby. Podczas znormalizowanego badania mikroskopowego osadu moczu liczba krwinek białych nie przekracza 5 w polu widzenia. Wydalanie większej ich liczby to leukocyturia¹.

Odnajdywane w moczu krwinki białe mogą pochodzić z każdego odcinka układu moczowego, a umiejscowienie źródła leukocyturii na podstawie ich morfologii jest niemożliwe. Występowanie wałeczków leukocytarnych niemal zawsze przemawia za zakażeniem nerek. Powstają one w następstwie połączenia zniekształconych krwinek białych z macierzą białkową, a w osadzie moczu leukocyturii towarzyszy białkomocz^1-3.

Występowanie krwinek białych w moczu stwierdza się na podstawie badania aktywności esterazy leukocytów, głównie granulocytów obojętnochłonnych. Ocena za pomocą testu paskowego powinna nastąpić dość szybko po oddaniu próbki moczu, ponieważ w miarę upływu czasu następuje liza krwinek białych i czułość testu maleje. Wykrycie leukocyturii jest wskazaniem do analizy osadu moczu^1,2,4,5.

Najczęstsze przyczyny nadmiaru krwinek białych w moczu to:

• zakażenia bakteryjne – głównie występującą w moczu pałeczką okrężnicy (Escherichia coli), ale też innymi szczepami
• zastój w drogach moczowych powodowany przez kamicę moczową, nowotwory nerek lub układu wyprowadzającego mocz, inne przyczyny utrudnienia odpływu moczu, np. zwężenie połączenia miedniczkowo-moczowodowego, uchyłki dróg moczowych.

Uzyskanie fałszywie dodatnich wyników świadczących o nadmiarze krwinek białych w badanej próbce moczu może być następstwem:

• nieprawidłowego pobrania moczu
• zanieczyszczenia upławami z dróg rodnych u kobiet
• aktualnego lub przebytego niedawno leczenia antybiotykami stanów zapalnych niezwiązanych z układem moczowym^2,4,6.

Rzadko spotykane przyczyny leukocyturii

Rzadziej spotykanymi przyczynami leukocyturii i uzyskania ujemnego wyniku posiewu moczu mogą być:

• gruźlica układu moczowego
• nietypowe zakażenia dróg moczowych wywołane przez:
  • prątki (szczepy Mycobacterium)
  • Chlamydia trachomatis
  • szczepy mykoplazmy (Mycoplasma)
  • dwoinkę rzeżączki (Neisseria gonorrhoeae)
  • Ureaplasma urealyticum
  • bakterie beztlenowe
  • grzyby
  • pasożyty
  • wirusy
• cewkowo-śródmiąższowe zapalenia nerek wywołane różnymi czynnikami, m.in. działaniem niektórych leków
• niewydolność serca
• stany zapalne przewodu pokarmowego
• intensywny wysiłek fizyczny^2,3,6,7.