Tytuł niniejszego artykułu sformułowany przez redakcję „Medycyny po Dyplomie” w formie pytającej wydaje się bardzo uzasadniony. Oto bowiem obecność torbieli nerek (pojedynczej, wielu torbieli) stanowi jedną z najważniejszych przyczyn zgłaszania się pacjentów do nefrologa (a w polskim systemie opieki zdrowotnej – kierowania do nefrologa przez lekarzy specjalistów medycyny rodzinnej). Jest to w istocie problem diagnostyczny i terapeutyczny leżący jednoznacznie po stronie urologa, ale ze względu na powszechne występowanie wydaje się, że lekarze specjalności zachowawczych (lekarze rodzinni, interniści, nefrolodzy) powinni mieć wiedzę na temat postępowania przy rozpoznaniu torbieli nerek (także po to, aby unikać zbędnego kierowania do urologa). Torbiel nerki jest nieprawidłowością stwierdzaną niezwykle często, co wynika z dostępności badania USG, wykonywanego nie zawsze z precyzyjnie sformułowanych wskazań. W większości przypadków jest to bowiem nieprawidłowość strukturalna stwierdzana w obrębie nerek przy okazji badania obrazowego (zdecydowanie najczęściej USG) zlecanego u osoby (celowo nie używamy tu pojęcia „chorego”), u której nie podejrzewa się jej obecności, po­nieważ zmiany te w większości przypadków nie powodują objawów.

Definicja torbieli jest bardzo prosta: jest to guz nerki, w którym komponenta lita zajmuje mniej niż 25% obszaru (czyli co najmniej 75% stanowi płyn)¹. W niniejszym artykule nie odnosimy się do rozpoznawania i różnicowania genetycznie uwarunkowanych chorób nerek skutkujących powstawaniem licznych torbieli (wiedza o patogenezie, diagnostyce i leczeniu wielotorbielowatości nerek stanowi pokaźny, odrębny dział nefrologii) oraz zmian torbielowatych niewywodzących się z miąższu nerkowego (tętniaki, uchyłki, poszerzenia układu kielichowo-miedniczkowego, mleko wapienne powstające z węglanu wapnia rozpuszczonego w płynnej zawartości torbieli [w USG stwierdza się warstwę przemieszczającego się, hiperechogenicznego osadu mogącego dawać cienie akustyczne i imitować zwapnienia; objaw występujący we wszystkich rodzajach torbieli]).