Urologia

Lekarz POZ wobec BPH – oczekiwania specjalisty

dr n. med. Ewa Magdalena Koźmińska

Praktyka Lekarska, Kruszyniany

Adres do korespondencji:

dr n. med. Ewa Magdalena Koźmińska

e-mail: e.m.kozminska@wp.pl

  • Otyłość, cukrzyca i nawracające przewlekłe zapalenia dolnych dróg moczowych jako główne czynniki rozwoju łagodnego rozrostu gruczołu krokowego
  • Przed skierowaniem pacjenta do urologa lekarz rodzinny powinien zlecić badanie ogólne moczu, ocenę stężenia swoistego antygenu sterczowego w surowicy i USG jamy brzusznej
  • W leczeniu stosuje się α-adrenolityki; niekiedy konieczne jest dołączenie inhibitora 5α-reduktazy

Łagodny rozrost gruczołu krokowego (BPH – benign prostatic hyperplasia) rozpoczyna się u mężczyzn około 50 r.ż. Jest następstwem zmian hormonalnych zachodzących u mężczyzn w tym wieku, a także działania czynników wzrostu. Z czasem u wielu z nich pojawiają się zaburzenia w oddawaniu moczu wymagające rozpoczęcia leczenia – zazwyczaj farmakologicznego. Zbyt późne zgłoszenie się do urologa lub nieskuteczność leczenia zachowawczego bywają wskazaniem do podjęcia interwencji chirurgicznej. Trzeba zdać sobie sprawę, że nieprzywiązywanie wagi do jakości mikcji u mężczyzn w wieku średnim lub podeszłym (zarówno przez samego mężczyznę, jak i przez zajmujących się nim lekarzy) może niekiedy doprowadzić do nieodwracalnych zmian pęcherza moczowego, a następnie do upośledzenia czynności nerek, a nawet zgonu w następstwie skrajnej niewydolności nerek. Warto zatem, by lekarz rodzinny, najczęściej mający do czynienia z chorymi w tym wieku, zwracał uwagę na to, jak oddają mocz, i kierował ich do urologa niezależnie od tego, czy zgłaszają dolegliwości.

Przydatne pojęcia

Na początek kilka definicji, które mogą ułatwić zrozumienie zagadnienia.

Łagodny rozrost stercza

Łagodny rozrost stercza to pojęcie patomorfologiczne oznaczające nadmierny rozplem komórek tkanki łącznej, mięśni gładkich i nabłonka gruczołowego w strefie przejściowej gruczołu krokowego otaczającej sterczowy odcinek cewki moczowej1-3. W procesie tym pewną rolę odgrywa też osłabienie apoptozy tych komórek2. Zmiany te pojawiają się około 50 r.ż. Wyniki badań pośmiertnych wykazały, że BPH występuje u około 50% mężczyzn między 50 a 60 r.ż. i aż u 80% mężczyzn w wieku >80 lat1.

W praktyce klinicznej BPH rozpoznaje się, gdy pojawiają się zaburzenia w oddawaniu moczu. Niektórzy mężczyźni nie odczuwają ich do końca życia i – jeśli wyniki badań dodatkowych nie wykazują nieprawidłowości – nigdy nie wymagają leczenia.

Powiększenie stercza

Powiększenie stercza (BPE – benign prostatic enlargement) oznacza zwiększenie objętości gruczołu krokowego w następstwie BPH. U ponad 50% mężczyzn utrudnia ono oddawanie moczu, ale wielu innych nie zgłasza dolegliwości i nie wymagają oni leczenia1,2.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Czynniki ryzyka rozwoju BPH

Wśród czynników ryzyka rozwoju łagodnego rozrostu gruczołu krokowego wymienia się:

Diagnostyka BPH w POZ

Lekarz rodzinny najczęściej ma do czynienia z każdym z nas. Zgodnie z etyką naszego zawodu powinien dbać o dobro powierzonych sobie chorych.

Leczenie chorych na BPH

Wskazania do leczenia chorych na BPH oraz wybór jego metody ustala urolog. Obecnie jest to zazwyczaj leczenie zachowawcze, w którym wykorzystuje się [...]

Podsumowanie

Łagodny rozrost stercza to naturalny proces występujący u mężczyzn w wieku średnim i starszym. Trzeba o nim pamiętać i interesować się mikcją takich mężczyzn oraz odpowiednio [...]

Do góry