Wrodzona naczyniakowatość krwotoczna (HHT – hereditary hemorrhagic telangiectasia; choroba Rendu-Oslera-Webera) występuje sporadycznie. W rejestrze chorób rzadkich jest wpisana pod numerem 774 (numer ORPHA 774)¹. Według ICD-10 ma symbol I78.0.

Niemal 90% przypadków HHT wiąże się z heterozygotyczną mutacją genu ACVRL1 lub ENG, które kodują odpowiednio receptor białka morfogenetycznego kości (BMPR – bone morphogenetic protein receptor) – kinazę typu 1 podobną do receptora aktywiny (ALK1 – activin receptor-like kinase 1) – lub jego koreceptor – endoglinę (ENG – endoglin). Białka te znajdują się na drodze sygnałowej BMP9/10, której aktywacja wywołuje wyciszanie procesu angiogenezy poprzez hamujący wpływ m.in. na angiopoetynę 2 oraz kinazy 3-fosfatydyloinozytolu (PI3k – phosphatidylinositol-3-kinase)¹.

Ekspresja BMP dotyczy niemal wyłącznie komórek śródbłonka naczyń krwionośnych i limfatycznych. Kliniczne objawy choroby bardzo różnią się nawet u członków tej samej rodziny będących nosicielami jednej, określonej mutacji¹.

Gen endogliny zlokalizowany jest na chromosomie 9, natomiast loci genu ALK1 znajduje się na chromosomie 12. Pozostałe 10% przypadków choroby wynika z mutacji zlokalizowanych w innych genach, w tym na genie SMAD4 (kodującym czynnik transkrypcyjny Smad4) oraz genie GDF2 (kodującym BMP9)¹.

Wrodzona naczyniakowatość krwotoczna występuje z częstością 1 na 5000-8000 osób, podobnie u kobiet i mężczyzn^1-3. W obrazie klinicznym charakterystyczne są zaburzenia naczyniowe, do których należą rozszerzenia naczyń (teleangiektazje) w obrębie skóry oraz błon śluzowych górnych dróg oddechowych (jam nosa) i przewodu pokarmowego, a także malformacje tętniczo-żylne (AVM – arteriovenous malformation) umiejscowione głównie w płucach (50% pacjentów), wątrobie (30-70%), mózgu (10%), rzadziej w rdzeniu kręgowym (<1% przypadków). Samoistne, nawracające krwawienia z nosa i przewodu pokarmowego są najczęstszym – do 90% chorych – i zazwyczaj najwcześniejszym objawem choroby, często pojawiają się już w wieku przedszkolnym^1-4. Malformacje tętniczo-żylne mogą nie powodować żadnych objawów klinicznych, niemniej zdarza się, że nagle mogą doprowadzić do ciężkich, w tym śmiertelnych powikłań⁵.