Termin „aneurysma” pochodzi od greckiego słowa oznaczającego poszerzenie. Tętniaki prawdziwe – bo o takich mowa – to miejscowe poszerzenie wszystkich warstw ściany naczynia o ponad 50% wymiaru zdrowego naczynia powyżej tego miejsca, powstałe w związku z procesem patologicznym¹. Tętniak aorty brzusznej może być rozumiany dosłownie jako tętniak położony podprzeponowo, jednak w praktyce klinicznej termin ten jest zarezerwowany tylko dla tętniaków zlokalizowanych poniżej odejścia tętnic nerkowych albo rozpoczynających się tuż nad nimi. Przyjmuje się, że w przypadku aorty brzusznej prawidłowy wymiar naczynia mieści się w zakresie 15-25 mm i zależy od płci, wieku i masy ciała. Tętniaki w tym odcinku osiągają wymiary od 3 do ok. 15 cm. W ciągu ostatnich 20 lat liczba tętniaków aorty brzusznej wzrosła. Jest to związane ze starzeniem się populacji oraz zwiększeniem wykrywalności tętniaków dzięki rozpowszechnieniu różnych metod diagnostycznych. Choroba ta dotyczy przede wszystkim mężczyzn (3-9%; dla porównania: 1-2% kobiet). Częściowo wynika to z większego odsetka palaczy w tej grupie. Palenie jest udowodnionym czynnikiem ryzyka rozwoju miażdżycy, która czterokrotnie zwiększa ryzyko powstania tętniaka. Częstotliwość występowania tętniaków rośnie wraz z wiekiem. Tętniaki aorty brzusznej są przyczyną 1-3% zgonów w krajach rozwiniętych wśród osób pomiędzy 65 a 85 r.ż. Zdecydowana większość tych tętniaków pozostaje bezobjawowa, aż do momentu pęknięcia. Tętniaki wykryte przypadkowo (np. podczas badań jamy brzusznej w związku z innymi chorobami) są zwykle niewielkich rozmiarów i nie wymagają natychmiastowego leczenia chirurgicznego. Mogą jednak powiększać się w późniejszym czasie, zwiększając ryzyko pęknięcia. Tętniaki bardzo rzadko występują u dzieci². Znane są pojedyncze doniesienia o występowaniu wrodzonych tętniaków aorty brzusznej współistniejących z innymi wadami wrodzonymi u żywych noworodków³.

Tętniak aorty jest patologią mogącą spowodować nagłą śmierć w wyniku pęknięcia lub rozwarstwienia. Leczenie przeprowadza się chirurgicznie metodą otwartą albo wewnątrznaczyniową.

Anatomia

W jamie brzusznej aorta biegnie w przestrzeni zaotrzewnowej z przodu i na lewo od kręgosłupa, przylegając tylną ścianą do więzadła podłużnego przedniego. Aorta brzuszna zaczyna się w miejscu przejścia przez rozwór w przeponie na wysokości...