Zaćma jest jedną z głównych przyczyn odwracalnego pogorszenia ostrości widzenia na świecie¹. To choroba soczewki zawieszonej na włókienkach rzęskowych, umiejscowionej za tęczówką i przed ciałem szklistym w gałce ocznej. Na skutek choroby dochodzi do zmętnienia soczewki. Jej ocenę podczas badania w lampie szczelinowej umożliwia źrenica, czyli światłoczuły otwór znajdujący się w tęczówce. U osób zdrowych soczewka jest przejrzysta, a z wiekiem przybiera barwę żółtawą. Zaćma występuje zarówno u niemowlaków (zaćma wrodzona), w wieku dziecięcym, u młodych dorosłych, jak i u osób starszych (zaćma nabyta). Może być spowodowana urazem, promieniowaniem podczerwonym, ultrafioletowym czy jonizującym oraz występować wtórnie do chorób współistniejących, np. cukrzycy czy dystrofii miotonicznej^2,3.

Podział zaćmy starczej ze względu na warstwę soczewki, która zmętniała

Zaćma starcza jest najczęstszą patologią soczewki i główną formą zaćmy nabytej. Może się zaczynać po 40 r.ż., a ujawnia się w 50-60 r.ż. W zależności od warstwy soczewki, która ulega zmętnieniu, może występować jako zaćma: jądrowa, korowa lub podtorebkowa tylna⁴.

Zaćma jądrowa

W zaćmie jądrowej w miarę postępu mętnienia jądro soczewki może przybierać różne barwy – od żółtej po bursztynową, a nawet czarną. Ten rodzaj patologii postępuje latami, ostrość wzroku długo jest względnie dobra. W wyniku zagęszczenia jądra, a co za tym idzie – wzrostu współczynnika załamania, u pacjentów pojawia się krótkowzroczność. W związku z tym osoby dotychczas stosujące okulary do czytania zaczynają sobie radzić bez nich, co jest mylnie uważane przez pacjentów za samoistną poprawę ostrości wzroku bądź też za wyćwiczenie oka. Dosyć często słyszane w gabinecie są historie typu: moja babcia nawet nitkę na igłę nawlekała bez okularów. Owszem, to jest możliwe, ale ze względu na postępującą krótkowzroczność refrakcyjną zapewne z daleka trudno było jej poznać na przykład, jakiej linii autobus nadjeżdża. Z czasem zmiany zaćmowe powodują znaczny spadek ostrości wzroku do dali, a później do bliży i jest on niemożliwy do skorygowania okularami.

Zaćma korowa

Zaćma korowa rozpoczyna się na obwodzie soczewki i przez długi czas nie powoduje objawów. Objawy subiektywne pojawiają się dopiero, gdy zmiany dochodzą do centralnej części soczewki. Okulista obserwuje ten rodzaj zaćmy w lampie szczelinowej jako k...