Kardiologia

Arytmia komorowa i nagły zgon sercowy

lek. Marcin Maciołek

Oddział Kardiologiczny, Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Rzeszowie

Adres do korespondencji:

lek. Marcin Maciołek

Oddział Kardiologiczny, Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej

Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Rzeszowie

ul. Krakowska 16, 35-111 Rzeszów

  • Sytuacje, w których może dojść do nagłego zgonu sercowego, i metody prewencji
  • Nieinwazyjne i inwazyjne metody stratyfikacji ryzyka wystąpienia nagłego zgonu sercowego
  • Terapia resynchronizująca u pacjentów z niewydolnością serca w zależności od klasy NYHA
  • Postępowanie w przypadku występowania kardiomiopatii związanych z arytmią

Komorowe zaburzenia rytmu serca to arytmie, które powstają poniżej podziału pęczka Hisa. Mechanizmem ogniskowego rozwoju arytmii może być: patologiczny automatyzm, fala mikroreentry lub aktywność wyzwalana. Część z nich ma charakter łagodny, inne potencjalnie złośliwy lub złośliwy. Mogą być uwarunkowane genetycznie lub organicznie albo mieć charakter idiopatyczny. Ich złożone, zwłaszcza utrwalone formy są niezależnym czynnikiem nagłego zgonu sercowego. W związku z tym powinniśmy oceniać ryzyko nagłego zgonu sercowego (SCD – sudden cardiac death), eliminować czynniki jego ryzyka, poszukiwać przyczyn arytmii komorowej, właściwie leczyć chorobę podstawową oraz schorzenia współistniejące, aby zapobiec SCD lub zmniejszyć ryzyko jego wystąpienia, oraz – jeżeli są wskazania – kwalifikować pacjentów do implantacji kardiowertera-defibrylatora (ICD – implantable cardioverter-defibrillator) w ramach profilaktyki pierwotnej lub wtórnej SCD według aktualnych zaleceń.

Podział komorowych zaburzeń rytmu serca

Podziału komorowych zaburzeń rytmu serca dokonuje się na podstawie kilku kryteriów lub klasyfikacji, takich jak:

  • Kryteria kliniczne oraz obraz elektrokardiograficzny:
    • bezobjawowe, skąpoobjawowe, stabilne hemodynamicznie
    • niestabilne hemodynamicznie
  • Czas trwania arytmii:
    • nieutrwalone częstoskurcze komorowe (nsVT – non-sustained ventricular tachycardia) – trwające <30 s (pacjent bez objawów hemodynamicznych)
    • utrwalone częstoskurcze komorowe (sVT – sustained ventricular tachycardia) – trwające ≥30 s lub niestabilne hemodynamicznie
    • wielokształtne częstoskurcze komorowe: torsades de pointes (TdP), częstoskurcz dwukierunkowy (BiVT – bidirectional ventricular tachycardia)
    • trzepotanie komór
    • migotanie komór
  • Lokalizacja:
    • droga odpływu prawej komory (RVOT – right ventricle outflow tract) (najczęstsza)
    • droga odpływu lewej komory (LVOT – left ventricle outflow tract)
    • zatoki Valsalvy
    • duże żyły serca
    • ciągłość aortalno-mitralna
    • warstwa nasierdziowa
    • pień płucny
    • włókna Purkiniego
  • Klasyfikacja komorowych zaburzeń rytmu serca według Lowna (tab. 1)
  • Klasyfikacja komorowych zaburzeń rytmu serca według Biggera (tab. 2) 
  • Inne: bez przyczyny organicznej, uwarunkowane chorobą genetyczną, z organiczną chorobą serca lub arytmie niewynikające z choroby kardiologicznej.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Nagły zgon sercowy – definicja

Nagła niespodziewana śmierć z przyczyn sercowych przejawia się nagłą utratą przytomności w ciągu pierwszej godziny od objawów. Inna definicja mówi, że za życia [...]

Ocena pacjentów z komorowymi zaburzeniami rytmu serca, stratyfikacja ryzyka i zapobieganie SCD

Pierwszy krok stanowi przesiewowa ocena w kierunku komorowych zaburzeń rytmu serca. Należy zapytać chorego o występowanie kołatania serca, częstość pojawiania się tych incydentów [...]

Metody leczenia komorowych zaburzeń rytmu serca

W terapii komorowych zaburzeń rytmu serca i prewencji SCD uwzględniamy rodzaj arytmii oraz metody leczenia chorób podstawowej i współistniejących.

Choroba wieńcowa i arytmia komorowa

Dzięki większej liczbie wykonywanych zabiegów rewaskularyzacji śródszpitalna częstość zgonów znacznie się zmniejszyła, ale wciąż jest notowana istotna liczba nagłych zgonów w okresie [...]

Terapia resynchronizująca

Zaleca się stymulator resynchronizujący z funkcją kardiowersji-defibrylacji (CRT-D) w celu zmniejszenia śmiertelności ogólnej u pacjentów z czasem trwania zespołu QRS ≥130 ms, LVEF ≤35% i blokiem [...]

Arytmia komorowa w kardiomiopatiach

Głównymi przyczynami zgonów w kardiomiopatii rozstrzeniowej (DCM – dilated cardiomyopathy) są postępująca niewydolność serca oraz SCD w przebiegu arytmii komorowej. U chorych z DCM u więcej [...]

Dziedziczne pierwotne zespoły arytmiczne

U wszystkich chorych należy unikać leków wydłużających QT, korygować zaburzenia elektrolitowe i włączyć β-adrenolityk. Chorzy z LQTS1 powinni unikać intensywnego pływania, natomiast pacjenci z LQTS2 [...]

Arytmie komorowe w strukturalnie prawidłowych sercach

Arytmie komorowe w strukturalnie prawidłowych sercach najczęściej pochodzą z drogi odpływu prawej komory (około 70%). Głównie są to nieutrwalone postacie częstoskurczów komorowych. Typowa [...]

Nagły zgon sercowy po przeszczepieniu serca

Nagły zgon sercowy po transplantacji serca jest stosunkowo częstym incydentem (>10%). Do SCD może dojść w mechanizmie arytmicznym, ale również w przebiegu choroby [...]

Nagły zgon sercowy a zespół Wolffa-Parkinsona-White’a

Do nagłego zgonu sercowego może dojść w przebiegu migotania przedsionków z szybką czynnością komór, przewodzoną przez drogę dodatkową z krótkim czasem refrakcji przewodzenia (≤240 [...]

Podsumowanie

Nagły zgon sercowy mimo nowoczesnej diagnostyki kardiologicznej nadal stanowi poważny problem zdrowotny i może być pierwszym objawem choroby. Dlatego też musimy poszukiwać [...]

Do góry