Temat numeru
Odczulanie pacjenta atopowego
dr n. med. Natalia Ukleja-Sokołowska
- Immunoterapia alergenowo swoista jest szeroko stosowana u pacjentów z alergicznym nieżytem nosa, alergią na jad owadów błonkoskrzydłych, a także na niektóre pokarmy
- Celem leczenia pacjentów z alergicznym nieżytem nosa jest poprawa jakości życia i zmniejszenie dawek leków stosowanych objawowo; w alergii na jad owadów błonkoskrzydłych immunoterapia to jedyna metoda, która może zmienić przebieg naturalny uczulenia i zredukować ryzyko wystąpienia w przyszłości objawów anafilaksji
- W 2020 r. w USA dopuszczono pierwszą immunoterapię alergenowo swoistą przeznaczoną dla chorych uczulonych na orzeszki ziemne
Immunoterapia alergenowa (odczulanie alergenem) to szeroko stosowana, uznana metoda leczenia pacjentów, u których stwierdzono alergiczny nieżyt nosa, alergię na jad owadów błonkoskrzydłych, a ostatnio także osób uczulonych na niektóre pokarmy. Pacjenci kwalifikowani do immunoterapii muszą stanowić starannie wyselekcjonowaną grupę, w której potwierdzono IgE-zależny mechanizm występujących objawów1. Ponadto obraz kliniczny choroby alergicznej u pacjentów musi świadczyć o tym, że potencjalna korzyść z immunoterapii przewyższa możliwe działania niepożądane zastosowania tej metody leczniczej.
Historia i mechanizm działania immunoterapii alergenowo swoistej
Nadrzędnym celem immunoterapii alergenowo swoistej jest indukcja tolerancji danego alergenu u pacjenta. Metoda ta ma już ponad 100 lat. Początkowo była wdrożona bez wiedzy o mechanizmach jej działania. Intuicyjnie badacze rozpoczęli podawanie pacjentom narastających dawek alergenu w postaci wodnego roztworu alergenów powietrznopochodnych w określonych odstępach czasu. Era empirycznego leczenia pacjentów atopowych trwała 40 lat. W latach 50. XX w. zainicjowano badania kliniczne, które usystematyzowały i pogłębiły wiedzę o skuteczności leczenia. W 1978 r. rozpoczęto odczulanie pacjentów uczulonych na jad owadów błonkoskrzydłych2. Można przyjąć, że kolejny krok milowy w immunoterapii nastąpił relatywnie niedawno. 31 stycznia 2020 r. Food and Drug Administration (FDA) zaaprobowała pierwszą immunoterapię alergenowo swoistą przeznaczoną dla pacjentów narażonych na wystąpienie reakcji anafilaktycznej po spożyciu orzeszków ziemnych3.
Obecnie wiemy, że skuteczność immunoterapii jest związana z kilkoma mechanizmami immunologicznymi. Należą do nich supresja limfocytów Th2, osłabienie funkcji eozynofilów i komórek tucznych. Ponadto postuluje się, że pod wpływem immunoterapii produ...
Późna odpowiedź na immunoterapię pojawia się dopiero po kilku miesiącach trwania leczenia i przejawia się zmniejszeniem stężenia mastocytów i eozynofilów. Co więcej, obserwuje się wówczas uwolnienie aktywacji związanej z receptorem FcεRI i uwolnie...
