Reumatologia
Leki biologiczne a ciąża u kobiet z RZS – przegląd aktualnych rekomendacji klinicznych
prof. dr hab. n. med. Brygida Kwiatkowska1
dr n. med. Anna Felis-Giemza2
- Najnowsze zalecenia oparte na wytycznych klinicznych dotyczących stosowania leków biologicznych w okresie planowania, w trakcie ciąży i w czasie laktacji u kobiet z RZS
- Zaleca się ograniczenie stosowania leków biologicznych przed ciążą i w jej trakcie do inhibitorów TNFα, przy czym rekomenduje się ich przyjmowanie przed ciążą oraz do II trymestru, a następnie możliwe jest wznowienie terapii w czasie laktacji, jeśli aktywność choroby matki będzie tego wymagała
- W razie konieczności przez całą ciążę i w okresie laktacji można stosować certolizumab pegol i w ograniczonym zakresie etanercept
Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) jest przewlekłą chorobą układową tkanki łącznej o podłożu immunologicznym. Szacuje się, że częstość jego występowania w populacji ogólnej wynosi 0,3-1,5%. Choroba ta częściej występuje wśród kobiet niż mężczyzn1-3. W Polsce RZS dotyka około 1% kobiet i 0,7% mężczyzn4. Ponadto choroba może przebiegać u mężczyzn i u kobiet w różny sposób. Niektóre badania obserwacyjne wskazują na większe nasilenie objawów choroby u kobiet w porównaniu z mężczyznami3,5-7. Na jej przebieg mogą wpływać zmiany hormonalne zachodzące w organizmie kobiety8. Odmienna od mężczyzn fizjologia kobiety wymaga uwzględnienia tego aspektu w diagnostyce, rokowaniu, jak również w leczeniu.
Reumatoidalne zapalenie stawów może się pojawić w różnym wieku, przy czym znaczny odsetek pacjentów stanowią osoby młode, w tym kobiety w wieku rozrodczym1-3. Ciąża i okres poporodowy to szczególny czas ze względu na liczne zmiany fizjologiczne i hormonalne, jakie zachodzą w ciele kobiety. U wielu kobiet z RZS ciąża może przyczynić się do redukcji nasilenia objawów w postaci zmniejszenia bólu i stanów zapalnych. Według niektórych źródeł poprawa w zakresie objawów chorobowych może dotyczyć nawet 75-95% kobiet, jednak u pozostałych remisja nie wystąpi lub będzie na tyle niewielka, że nadal będzie konieczne leczenie farmakologiczne. W okresie poporodowym często dochodzi do zaostrzeń choroby, a nowe przypadki RZS w tym okresie są odnotowywane 3-5 razy częściej. Istnieją dowody na to, że nieodpowiednio kontrolowana choroba może powodować powikłania w przebiegu ciąży i wpływać negatywnie na płód i matkę8.
W przeszłości kobietom z chorobami reumatycznymi odradzano ciążę. Jednak obecnie uważa się, że nie ma powodów, dla których pacjentki z RZS nie mogłyby mieć potomstwa, istotne są jednak odpowiednia kontrola i rygorystyczne monitorowanie przebiegu c...
Leki biologiczne są pochodnymi immunoglobulin IgG różniącymi się budową, okresem półtrwania i zdolnością przechodzenia przez łożysko. Aktywny transport leków biologicznych zawierających fragment Fc IgG1 jest zależny od łożyskowego receptora Fc10.
