Neurologia
Choroba Alzheimera – co powinien wiedzieć lekarz POZ
dr n. med. Anna Barczak
- Obraz kliniczny otępienia i choroby Alzheimera
- Wskazówki, jak na podstawie wywiadu i skali Mini-Cog podjąć decyzję o dalszym postępowaniu z pacjentem skarżącym się na zaburzenia pamięci w gabinecie lekarza POZ
- Cele i metody farmakoterapii
Choroba Alzheimera (AD – Alzheimer’s disease) stanowi najczęstszą przyczynę otępień na świecie, niezależnie od wieku pacjenta. Jej najbardziej powszechna prezentacja, z dominującymi zaburzeniami pamięci epizodycznej, jest sporadyczna u osób powyżej 65 r.ż. Wraz z postaciami mieszanymi rozpowszechnienie AD szacuje się na około 75% wszystkich przypadków otępień. Cechą charakterystyczną tego schorzenia są przeważające w obrazie klinicznym głębokie zaburzenia pamięci epizodycznej pod postacią problemów w nauczeniu się i trwałym zapamiętaniu nowych informacji, z niemożnością późniejszego przypomnienia sobie sytuacji ich rejestracji i nieskutecznością podpowiedzi. W skargach osób towarzyszących pacjentom potwierdzają to informacje o wielokrotnym powtarzaniu tych samych pytań, stwierdzeń i czynności. Początek otępienia charakteryzuje się wycofaniem z trudniejszych aktywności i niemożnością poradzenia sobie z zadaniami nowymi oraz tymi bardzo złożonymi, ale dobrze wcześniej opanowanymi. Dalsze stadia procesu otępiennego wiążą się ze stopniową utratą samodzielności oraz pojawianiem się objawów psychiatrycznych i neurologicznych. Lekarz podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) jest jednym z najważniejszych ogniw w procesie diagnostyki i dalszej opieki nad pacjentami z otępieniem w przebiegu choroby Alzheimera. Mimo braku możliwości zlecania dodatkowych badań rekomendowanych w celu rozpoznania otępień wstępna weryfikacja zgłaszanych przez pacjenta skarg na zaburzenia pamięci powinna odbyć się jak najwcześniej. W gabinecie lekarza POZ możliwe jest to na podstawie wywiadu i zastosowania odpowiedniego narzędzia oceny przesiewowej. Jak najwcześniejsze skierowanie pacjenta na właściwe badania i do odpowiedniego specjalisty pozwala ustalić rozpoznanie i włączyć odpowiednie leczenie choroby Alzheimera.
Aby poprawnie zidentyfikować zgłaszany przez pacjenta problem, niezbędna jest wiedza o samym schorzeniu, jego przebiegu oraz możliwościach diagnostycznych i terapeutycznych. Najważniejszym zadaniem jest odróżnienie procesu otępiennego w przebiegu AD od innych schorzeń towarzyszących wiekowi podeszłemu, włączając w to fizjologiczne starzenie się.
Czym jest choroba Alzheimera?
Choroba Alzheimera jest schorzeniem pierwotnie neurozwyrodnieniowym i najczęściej występującą na świecie przyczyną otępienia. Przyjmuje się, że podłożem ponad połowy wszystkich przypadków otępienia jest choroba Alzheimera, pozostałe 25% stanowią p...