Neurologia

Choroba Alzheimera – co powinien wiedzieć lekarz POZ

dr n. med. Anna Barczak

Zakład Badawczo-Leczniczy Chorób Zwyrodnieniowych Centralnego Układu Nerwowego, Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. M. Mossakowskiego, Polska Akademia Nauk w Warszawie

Oddział Alzheimerowski, Klinika Neurologii, Centralny Szpital Kliniczny Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Warszawie

Adres do korespondencji:

dr n. med. Anna Barczak

Oddział Alzheimerowski, Klinika Neurologii, Centralny Szpital Kliniczny MSWiA

ul. Wołoska 137, 02-507 Warszawa

tel. 48 22 508 14 20, faks: 48 22 508 14 30, e-mail: ankabarczak@gmail.com

  • Obraz kliniczny otępienia i choroby Alzheimera
  • Wskazówki, jak na podstawie wywiadu i skali Mini-Cog podjąć decyzję o dalszym postępowaniu z pacjentem skarżącym się na zaburzenia pamięci w gabinecie lekarza POZ
  • Cele i metody farmakoterapii

Choroba Alzheimera (AD – Alzheimer’s disease) stanowi najczęstszą przyczynę otępień na świecie, niezależnie od wieku pacjenta. Jej najbardziej powszechna prezentacja, z dominującymi zaburzeniami pamięci epizodycznej, jest sporadyczna u osób powyżej 65 r.ż. Wraz z postaciami mieszanymi rozpowszechnienie AD szacuje się na około 75% wszystkich przypadków otępień. Cechą charakterystyczną tego schorzenia są przeważające w obrazie klinicznym głębokie zaburzenia pamięci epizodycznej pod postacią problemów w nauczeniu się i trwałym zapamiętaniu nowych informacji, z niemożnością późniejszego przypomnienia sobie sytuacji ich rejestracji i nieskutecznością podpowiedzi. W skargach osób towarzyszących pacjentom potwierdzają to informacje o wielokrotnym powtarzaniu tych samych pytań, stwierdzeń i czynności. Początek otępienia charakteryzuje się wycofaniem z trudniejszych aktywności i niemożnością poradzenia sobie z zadaniami nowymi oraz tymi bardzo złożonymi, ale dobrze wcześniej opanowanymi. Dalsze stadia procesu otępiennego wiążą się ze stopniową utratą samodzielności oraz pojawianiem się objawów psychiatrycznych i neurologicznych. Lekarz podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) jest jednym z najważniejszych ogniw w procesie diagnostyki i dalszej opieki nad pacjentami z otępieniem w przebiegu choroby Alzheimera. Mimo braku możliwości zlecania dodatkowych badań rekomendowanych w celu rozpoznania otępień wstępna weryfikacja zgłaszanych przez pacjenta skarg na zaburzenia pamięci powinna odbyć się jak najwcześniej. W gabinecie lekarza POZ możliwe jest to na podstawie wywiadu i zastosowania odpowiedniego narzędzia oceny przesiewowej. Jak najwcześniejsze skierowanie pacjenta na właściwe badania i do odpowiedniego specjalisty pozwala ustalić rozpoznanie i włączyć odpowiednie leczenie choroby Alzheimera.

Aby poprawnie zidentyfikować zgłaszany przez pacjenta problem, niezbędna jest wiedza o samym schorzeniu, jego przebiegu oraz możliwościach diagnostycznych i terapeutycznych. Najważniejszym zadaniem jest odróżnienie procesu otępiennego w przebiegu AD od innych schorzeń towarzyszących wiekowi podeszłemu, włączając w to fizjologiczne starzenie się.

Czym jest choroba Alzheimera?

Choroba Alzheimera jest schorzeniem pierwotnie neurozwyrodnieniowym i najczęściej występującą na świecie przyczyną otępienia. Przyjmuje się, że podłożem ponad połowy wszystkich przypadków otępienia jest choroba Alzheimera, pozostałe 25% stanowią p...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Co to jest otępienie?

Wbrew popularnej opinii otępienie nie jest schorzeniem samym w sobie. Jest to kliniczna manifestacja procesu chorobowego, który prowadzi do utraty samodzielności i niezależności [...]

Jak rozpoznawać AD w gabinecie lekarza POZ

Rozpoznanie otępień jest złożonym i wieloetapowym procesem, najczęściej wymagającym doświadczenia w tej dziedzinie i specjalistycznych badań, których lekarz POZ nie może zlecić. W takiej sytuacji, [...]

Jak leczyć otępienie w AD

Pacjent z rozpoznaniem otępienia w przebiegu AD powinien być leczony dostępnymi, rekomendowanymi dla tego schorzenia środkami. W przypadku procesów otępiennych celem farmakoterapii jest łagodzenie [...]

Podsumowanie

Przyczyną, dla której lekarze POZ rzadko podejmują weryfikację skarg pacjenta i wykonują badania przesiewowe w kierunku zaburzeń poznawczych, jest przede wszystkim brak czasu. [...]

Do góry