Kardiologia

Miażdżyca tętnic kończyn dolnych – rola internisty

prof. dr hab. n. med. Jan Duława

Klinika Chorób Wewnętrznych i Metabolicznych, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

Adres do korespondencji:

prof. dr hab. n. med. Jan Duława

Klinika Chorób Wewnętrznych i Metabolicznych,

Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

ul. Ziołowa 45/47, 40-635 Katowice

  • Czynniki ryzyka rozwoju miażdżycy zarostowej tętnic kończyn dolnych (PAOD) dzielimy na niemodyfikowalne (np. wiek) i modyfikowalne (np. palenie tytoniu, cukrzyca, nadciśnienie tętnicze)
  • Głównym zadaniem internisty jest wczesne rozpoznanie i optymalne leczenie cukrzycy, nadciśnienia tętniczego, hiperlipidemii, przewlekłej choroby nerek i innych chorób, które przyspieszają rozwój miażdżycy
  • Lekami o udowodnionej skuteczności w łagodzeniu objawów PAOD (głównie chromania przestankowego) i w usprawnianiu chodzenia są cylostazol i naftydrofuryl

Miażdżyca zarostowa tętnic kończyn dolnych (PAOD – peripheral arterial occlusive disease) jest chorobą o podłożu miażdżycowym, w przebiegu której dochodzi do częściowej lub całkowitej niedrożności tętnic w obszarze od podnerkowego odcinka aorty do tętnic stóp. W Polsce i w krajach Europy Zachodniej choroba ta odpowiada za ponad 97% przypadków przewlekłego niedokrwienia kończyn dolnych.

O ile określenie PAOD kładzie nacisk na etiologię choroby dotyczącej głównie kończyn dolnych, o tyle inna stosowana nazwa – choroba tętnic kończyn dolnych (LEAD – lower extremity artery disease) – określa lokalizację choroby. Konsekwentnie należałoby stosować określenie „PAOD kończyn dolnych”, jednak ze względów praktycznych w artykule będzie używany skrót PAOD.

Znaczenie kliniczne omawianej choroby wynika nie tylko z dużej częstości występowania, lecz także z faktu, że jej obecność zwiększa prawdopodobieństwo rozwoju patologii tętnic innych obszarów naczyniowych, zarówno centralnych (serca i mózgu), jak i obwodowych (tętnic szyjnych, trzewnych, nerkowych i tętnicy podobojczykowej). Te okoliczności powodują, że postępowanie z chorymi na PAOD, podobnie jak na inne choroby naczyń, wymaga skoordynowanego działania lekarzy różnych specjalności. Celem niniejszego artykułu jest podkreślenie istotnej roli, jaką w tym interdyscyplinarnym zespole powinni odgrywać interniści.

Rozpoznanie różnicowe

Drugą co do częstości przyczyną przewlekłego niedokrwienia kończyn dolnych jest zakrzepowo-zarostowe zapalenie naczyń (TAO – thromboangiitis obliterans), określane dawniej jako choroba Bürgera. Częstość TAO w Polsce ocenia się na mniej niż 3% osób hospitalizowanych z powodu niedokrwienia kończyn. Choroba ta występuje znacznie częściej w krajach śródziemnomorskich, na Bliskim i Dalekim Wschodzie oraz w Indiach, gdzie jest przyczyną ponad 60% przypadków przewlekłego niedokrwienia kończyn.

Zakrzepowo-zarostowe zapalenie naczyń jest chorobą zapalną małych i średnich tętnic oraz żył kończyn o nieznanej etiologii. Przypuszcza się, że w jej patogenezie biorą udział mechanizmy autoimmunologiczne. Jednym z pierwszych objawów mogą być nawr...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Czynniki ryzyka PAOD

Czynniki ryzyka PAOD można podzielić na niemodyfikowalne i modyfikowalne. Najważniejszym czynnikiem niemodyfikowalnym jest wiek. Ryzyko choroby wzrasta wyraźnie po 40 r.ż. Przed [...]

Rola internisty w zapobieganiu PAOD

Przedstawione zestawienie modyfikowalnych czynników ryzyka PAOD bardzo dobrze określa rolę internisty w zapobieganiu rozwojowi i hamowaniu postępu tej choroby. Jego zadaniem jest przede [...]

Obraz kliniczny

Przewlekłe niedokrwienie kończyn dolnych powodowane przez miażdżycę (PAOD) stanowi jedną z najczęstszych chorób tętnic obwodowych. Upośledzenie przepływu krwi jest następstwem zwężenia światła [...]

Postaci kliniczne PAOD

Można wyróżnić 4 postaci kliniczne PAOD: aortalno-biodrową, udowo-podkolanową, obwodową i wielopoziomową.

Strategia diagnostyczna u chorych z podejrzeniem PAOD – rola internisty

Rozpowszechnienie czynników ryzyka PAOD powoduje, że stała się ona jedną z najczęstszych chorób cywilizacyjnych, a zarazem problemem wymagającym interdyscyplinarnego podejścia lekarskiego. Szacuje się, [...]

Strategia leczenia chorych na PAOD – rola internisty

Leczenie chorych na PAOD obejmuje dwa główne elementy: zapobieganie miażdżycy w celu redukcji ogólnego ryzyka sercowo-naczyniowego oraz zmniejszenie objawów niedokrwienia kończyny. Pierwszy [...]

Rola internisty w kwalifikacji chorego na PAOD do leczenia inwazyjnego

Leczenie inwazyjne obejmuje przezskórne zabiegi wewnątrznaczyniowe (PTA – percutaneous balloon angioplasty) oraz klasyczne zabiegi chirurgiczne metodą otwartą (przęsłowanie).

Podsumowanie

Miażdżyca zarostowa tętnic kończyn dolnych jest narastającym problemem klinicznym i staje się jedną z głównych chorób cywilizacyjnych. Częstość jej występowania jest następstwem rozpowszechnienia [...]

Do góry