Endokrynologia

Rak tarczycy z punktu widzenia patomorfologa

prof. dr hab. n. med. Dariusz Lange

Katedra Patomorfologii, Wydział Nauk Medycznych, Wyższa Szkoła Techniczna w Katowicach

Adres do korespondencji:

prof. dr hab. n. med. Dariusz Lange

Katedra Patomorfologii, Wydział Nauk Medycznych,

Wyższa Szkoła Techniczna w Katowicach

ul. Rolna 43, 40-555 Katowice

  • Trudności w diagnostyce histopatologicznej różnicowej guzów tarczycy oraz błędy przedlaboratoryjne i laboratoryjne (błędy próbki)
  • Najistotniejsze zmiany w klasyfikacji guzów tarczycy WHO, najnowsza klasyfikacja TNM oraz modyfikacje systemu Bethesda dotyczącego oceny biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej
  • Omówienie badań immunohistochemicznych, bez których nie jest możliwe prowadzenie diagnostyki histopatologicznej guzów tarczycy

Patomorfologia to niezwykle istotna część medycyny. Precyzyjne ustalenie rozpoznania histopatologicznego zmiany patologicznej jest kluczem do skutecznej terapii nie tylko zmian nowotworowych złośliwych, lecz także łagodnych, w tym nienowotworowych. Chociaż w przypadku tych pierwszych ocena patomorfologa ma decydujący wpływ na sposób leczenia, to trzeba pamiętać, że badaniem histopatologicznym lub cytologicznym musimy się wspierać w diagnostyce niemal wszystkich chorób, w których dochodzi do zmian morfologicznych. Specjalizacja narządowa patologów od lat funkcjonująca w większości państw Europy Zachodniej i USA w naszym kraju dopiero się rozwija. Powstają ośrodki referencyjne zajmujące się chorobami rzadkimi lub wymagającymi szerokiej bazy diagnostycznej i nowoczesnej, drogiej, trudno dostępnej terapii. Patolodzy pracujący w tych ośrodkach mają dostęp do historii chorób pacjentów, wyników badań laboratoryjnych i obrazowych oraz coraz częściej do badań molekularnych. Duża liczba rzadkich w populacji nowotworów oceniana w tych ośrodkach pozwala im w stosunkowo krótkim czasie stać się ekspertami w ich diagnostyce. Ponieważ jednak liczba patologów w naszym kraju jest niewystarczająca, niemal wszyscy patolodzy pracują w wielu ośrodkach, diagnozując często przypadki spoza kręgu swoich zainteresowań. Patologia tarczycy należy do działów, które sprawiają im największe trudności diagnostyczne.

Diagnostyka różnicowa raka tarczycy ma bardzo duże znaczenie ze względu na wysoką liczbę chorych na wole guzkowe leczonych operacyjnie. Wraz z dużą liczbą badań narasta liczba problemów różnicowo-rozpoznawczych związanych z rozgraniczeniem zmian ł...

Równie trudne diagnostycznie mogą być przypadki otorebkowanych guzów o budowie pęcherzykowej z obecnością jąder komórkowych posiadających pewne, niepełne morfologiczne cechy widoczne w postaci pęcherzykowej raków brodawkowatych. Wychodząc naprzeciw tym rozterkom patologów, autorzy najnowszej klasyfikacji World Health Organization (WHO) utworzyli kategorię nowotworów o niepewnym potencjale złośliwości4.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Nowotwory o niepewnym potencjale złośliwości i nieinwazyjne nowotwory pęcherzykowe tarczycy o jądrach komórkowych przypominających raka brodawkowatego w nowej klasyfikacji WHO

Wprowadzenie do rutynowej diagnostyki przedoperacyjnej guzów tarczycy biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej celowanej (BACC) monitorowanej USG spowodowało, że praktycznie w każdym przypadku oceny pooperacyjnej [...]

Zasady postępowania z otrzymanym materiałem, relacje chirurg–patolog, opis makroskopowy materiału

Błędne rozpoznania histopatologiczne bardzo rzadko są wynikiem jedynie nieprawidłowej interpretacji obrazu mikroskopowego przez patologa. Poważne błędy w rozpoznaniach są najczęściej skutkiem wielu [...]

Opis makroskopowy materiału

Materiał do pracowni powinien być dostarczony świeży lub zalany zbuforowaną formaliną. Jakość utrwalacza i czas, w jakim tarczyca w nim przebywa, ma szczególne znaczenie [...]

Wysoka jakość preparatów histopatologicznych kluczem do prawidłowego rozpoznania

Poza wspomnianym wcześniej czasem i sposobem utrwalania materiału dla jakości preparatów istotna jest pełna standaryzacja i automatyzacja wszystkich procesów w pracowni histopatologicznej16. Z materiału dobrze [...]

Ocena mikroskopowa preparatów tarczycy

Wszystkie omówione powyżej błędy określone jako błędy próbki znajdują swoje odbicie w ustalanych przez patologów rozpoznaniach. Ich identyfikacja jest zadaniem stosunkowo łatwym [...]

Histopatologiczne czynniki rokownicze w raku tarczycy

Określenie stopnia złośliwości w przypadkach raka tarczycy stanowi problem nierozwiązany do dziś. Liczne doniesienia wskazują natomiast na związek między typem histologicznym raka [...]

Diagnostyczne, rokownicze i predykcyjne znaczenie badań immunohistochemicznych w raku tarczycy

Kryteria diagnostyczne stosowane w ocenie mikroskopowej zmian tarczycy uwzględniają takie nietypowe cechy, jak niski indeks mitotyczny i niska aktywność proliferacyjna w komórkach raków zróżnicowanych [...]

Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa

Wprowadzony w USA w 2007 r. system Bethesda oceny preparatów cytologicznych uzyskanych podczas biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej tarczycy został już w 2010 r. [...]

Podsumowanie

Rak tarczycy, mimo rozwoju i wprowadzaniu różnych nowych metod diagnostycznych obejmujących diagnostykę obrazową, nowe przeciwciała w badaniach immunohistochemicznych oraz techniki biologii molekularnej, ciągle [...]

Do góry