Wprowadzenie

Nieswoiste choroby zapalne jelit (NChZJ) to przewlekłe schorzenia zapalne, do których należą choroba Leśniowskiego-Crohna (ChLC) oraz wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG). Ze względu na trudności diagnostyczne wyodrębniono nieokreślone zapalenie jelit (indeterminate colitis). Zalicza się do nich przypadki NChZJ, w których obraz histopatologiczny jelita w materiale pooperacyjnym po kolektomii nie pozwala na zróżnicowanie ChLC i WZJG. Ponadto w klasyfikacji NChZJ istnieje pojęcie nieswoistej choroby zapalnej jelita grubego – typ niesklasyfikowany (IBD-U – inflammatory bowel disease unclassified). Dotyczy ono 5-15% pacjentów nieoperowanych, z NChZJ, u których na podstawie obrazu klinicznego i dostępnych metod diagnostycznych nie można jednoznacznie zdiagnozować ChLC lub WZJG. IBD-U występuje częściej u dzieci niż u dorosłych. U niewielkiej części pacjentów z WZJG rozpoznanie zostaje później zmienione na IBD-U lub ChLC¹.

Nieswoiste choroby zapalne jelit występują we wszystkich grupach wiekowych – zarówno u dzieci, jak i u dorosłych, najczęściej jednak są rozpoznawane w drugiej i trzeciej dekadzie życia.

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego jest przewlekłą chorobą zapalną charakteryzującą się stanem zapalnym błony śluzowej rozpoczynającym się dystalnie w odbytnicy, szerzącym się proksymalnie na zmienną odległość. Cechą charakterystyczną WZJG jest ciągłość zmian zapalnych mających początek w odbytnicy². W zależności od rozległości zmian w jelicie grubym wyróżniamy zapalenie odbytnicy, postać lewostronną i postać rozległą zajmującą całe jelito grube oraz niekiedy dalszy odcinek jelita krętego (backwash ileitis). U 90% pacjentów po pierwszym epizodzie choroby występuje jeden lub więcej nawrotów. Z kolei wczesny nawrót lub występowanie aktywnej choroby w ciągu pierwszych 2 lat są powiązane z późniejszym gorszym przebiegiem WZJG¹.

Choroba Leśniowskiego-Crohna jest pełnościennym, przewlekłym, przeważnie ziarniniakowym zapaleniem o różnej lokalizacji, które może obejmować każdy odcinek przewodu pokarmowego – od jamy ustnej aż do odbytu. ChLC może się rozpocząć w każdym wieku ...

Nieswoiste choroby zapalne jelit stanowią czynnik ryzyka rozwoju raka jelita grubego (RJG). W przebiegu ChLC i WZJG pojawiają się takie objawy pozajelitowe, jak: zapalenie stawów, osteoporoza, rumień guzowaty i zgorzelinowe zapalenie skóry, pierwo...