Temat numeru

Poty nocne – o czym mogą świadczyć, jak pokierować pacjenta

dr hab. n. med. Helena Martynowicz, prof. UMW

prof. dr hab. n. med. Grzegorz Mazur

Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Zawodowych, Nadciśnienia Tętniczego i Onkologii Klinicznej, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

Adres do korespondencji:

dr hab. n. med. Helena Martynowicz, prof. UMW

Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Zawodowych, Nadciśnienia Tętniczego

i Onkologii Klinicznej, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

ul. Borowska 213, 50-556 Wrocław

e-mail: helena.martynowicz@umed.wroc.pl

  • Poty nocne są częstym objawem, którego przyczyną mogą być choroby zapalne, hematologiczne, onkologiczne, endokrynologiczne, psychiatryczne, kardiologiczne oraz zaburzenia snu
  • Ponieważ poty nocne są objawem niespecyficznym, w diagnostyce konieczne jest uwzględnienie objawów towarzyszących i badań dodatkowych (w pierwszej kolejności morfologia z rozmazem, glukoza, CRP, TSH, FSH i RTG klatki piersiowej), warto też rozważyć polisomnografię
  • W terapii kluczowe jest postępowanie przyczynowe, ustalenie właściwego rozpoznania i leczenie choroby podstawowej

Poty nocne są częstym objawem zgłaszanym przez pacjentów zarówno podstawowej, jak i specjalistycznej opieki zdrowotnej. W związku z brakiem powszechnie zaakceptowanej definicji tego objawu proponowano wiele różnych objaśnień potów nocnych1. Lisner w 1989 r. zdefiniował poty nocne jako „nawracające zlewne poty nocne w ostatnim miesiącu”. Mold w 2008 r. zaproponował definicję: „nocne pocenie pomimo braku podwyższonej temperatury w sypialni podczas ostatniego miesiąca”. Poty nocne określa się też jako „zlewne poty, które wymagają zmiany bielizny pościelowej”. Podział na postać łagodną, umiarkowaną i ciężką zaproponowano w 1997 r. Postać pocenia wymagająca zmiany bielizny została zakwalifikowana jako ciężka, wymagająca dodatkowego mycia ciała jako umiarkowana, zgłaszana tylko w odpowiedzi na zadanie pytania przez zbierającego wywiad i niewymagająca mycia ani przebrania jako postać lekka. Niektóre z dostępnych definicji określają czas trwania objawów, żadne jednak nie wskazują częstotliwości występowania objawów ani potwierdzenia przez inne osoby.

Rozpowszechnienie potów nocnych zależy od badanej populacji. W grupie starszych pacjentów podstawowej opieki zdrowotnej objaw ten występuje u 10% chorych2, natomiast w badaniach z udziałem młodszych chorych i pacjentów przychodni gastroenterologicznych sięga aż 44%. Objaw ten często stwierdza się również u pacjentów hospitalizowanych. Średnia częstość występowania potów nocnych u pacjentów hospitalizowanych wynosi 16%. Poty nocne są obserwowane u 27% pacjentek oddziałów ginekologii, aż u 60% położniczych i u 33% pacjentów oddziałów chirurgicznych i internistycznych. W populacji pacjentów laboratoriów snu poddawanych badaniu polisomnograficznemu rozpowszechnienie potów nocnych wynosi 28%3.

Patomechanizmy potów nocnych

Pocenie nocne jest objawem dość częstym, ale niecharakterystycznym, przy czym może towarzyszyć wielu stanom i chorobom (tab. 1).   Poty nocne często występują w chorobach nowotworowych oraz u ozdrowieńców, w zaburzeniach snu, chorobach zapalnych, ...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Diagnostyka

W pierwszej kolejności warto zwrócić uwagę na obecność objawów towarzyszących (tab. 2) oraz przeprowadzić badanie przedmiotowe. W jego trakcie należy uwzględnić pomiar temperatury [...]

Leczenie potów nocnych

Leczenie potów nocnych powinno się opierać na diagnozie choroby podstawowej. Ponadto niekiedy można stosować leczenie objawowe. Antagonistów receptorów α-adrenergicznych można wdrożyć [...]

Podsumowanie

Poty nocne są objawem częstym, ale niespecyficznym. Ich przyczynami są najczęściej choroby zapalne, nowotworowe, endokrynologiczne i zaburzenia snu. Leczenie powinno być przyczynowe, [...]

Do góry