Geriatria
Niedosłuch u osób w podeszłym wieku
prof. dr hab. n. med. Jurek Olszewski1
Aleksandra Olszewska2
- Głuchota starcza wynika z połączenia genetyki, skumulowanego narażenia środowiskowego i zmian patofizjologicznych związanych z wiekiem
- Diagnostyka słuchu obejmuje: wziernikowanie ucha (otoskopię), audiometrię tonalną progową i słowną, audiometrię impedancyjną oraz audiometrię elektrofizjologiczną
- W leczeniu stosuje się farmakoterapię (ograniczone możliwości, niepotwierdzone klinicznie), protezowanie słuchu (aparaty słuchowe, wszczepy ślimakowe) i postępowanie chirurgiczne (bez gwarancji, że pacjent odzyska zdolność poprawnego słyszenia)
Postępy w naukach biologicznych, medycznych, wyeliminowanie epidemii chorób zakaźnych i wzrost stopy życiowej przyczyniły się do wydłużenia życia ludzkiego. W Polsce żyje 1,5 mln osób, które ukończyły 80 lat, a 2,5 mln jest w wieku >75 r.ż. Geriatra, prof. Tomasz Grodzicki, określa to zjawisko mianem silver tsunami.
W Polsce starość przebiega niepomyślnie, tj. z towarzyszącą jej wielochorobowością i niesprawnością, z krótkim funkcjonalnym czasem życia i niską jego jakością, co skutkuje niesamodzielnością1,2. Podobnie w Unii Europejskiej tylko 20% osób po 65 r.ż. jest zdrowych, 40% ma jedną chorobę przewlekłą, pozostałe 40% – 2-3 lub więcej i wymaga pomocy w realizacji codziennych czynności samoobsługowych.
Definicja
Głuchota starcza (presbycusis; pisane również „presbyacusis” od greckiego „presbys” [stary] i „akousis” [słuch]) stanowi połączenie genetyki, skumulowanego narażenia środowiskowego i zmian patofizjologicznych związanych z wiekiem. Polega na stopniowej utracie słuchu i jest zwykle fizjologicznym procesem starzenia się organizmu. Charakterystycznym objawem tej dolegliwości jest trudność w rozumieniu mowy3.
Głuchota starcza dzieli się na:
- niedosłuch przewodzeniowy – mogący wynikać z patologii przewodu słuchowego zewnętrznego lub złej pracy kosteczek słuchowych, które przenoszą drgania z ucha zewnętrznego do wewnętrznego
- niedosłuch odbiorczy – charakteryzujący się zaburzeniami części ucha odpowiedzialnej za odbieranie fal akustycznych (ślimak lub część nerwowa narządu słuchu)
- niedosłuch mieszany – łączy w sobie dwa wymienione wyżej rodzaje niedosłuchu w jednym narządzie słuchu.
Głuchota starcza ma zazwyczaj związek z zaburzeniami o charakterze odbiorczym.
Epidemiologia
Presbycusis jest najczęstszą przyczyną utraty słuchu, dotykającą 1 na 3 osoby w wieku 65 lat i 1 na 2 osoby w wieku 75 lat. Obok zapalenia stawów stanowi drugą najczęstszą chorobę u osób starszych.
Zwykle występuje po 50 r.ż., ale stwierdzono, że pogorszenie słuchu zaczyna się bardzo wcześnie, od około 18 r.ż. Wiek wpływa bardziej na wysokie częstotliwości niż na niskie, a mężczyźni bardziej odczuwają niedosłuch niż kobiety4.
