Polifarmakoterapia ma wykorzystywać synergistyczne działanie leków w celu uzyskania korzystnego efektu terapeutycznego. Stosowanie wielu leków ma jednak często charakter polipragmazji, zwiększającej ryzyko polekowych działań niepożądanych oraz interakcji lekowych. Redukcja liczby leków przyjmowanych przez starszych pacjentów jest możliwa dzięki wykorzystaniu algorytmów postępowania pozwalających na wybór odpowiedniego indywidualnego modelu leczenia.

CELE ARTYKUŁU

Po przeczytaniu artykułu Czytelnik powinien umieć:

• zdefiniować pojęcie polipragmazji i podać przykłady

• zdefiniować pojęcie politerapii i podać przykłady

• potrafić wytłumaczyć szkodliwość polipragmazji dla chorego

• potrafić wytłumaczyć korzyści płynące z politerapii

• potrafić wyznaczyć granicę pomiędzy politerapią a polipragmazją

Współczesna farmakoterapia w większości przypadków opiera się na politerapii, czyli kojarzeniu leków, co dzięki zjawisku synergizmu pozwala na zwiększenie efektu terapeutycznego bez równoczesnego istotnego zwiększania ryzyka działań niepożądanych. Z kolei polipragmazja to jednoczesne stosowanie leków, które nie tylko nie uzupełniają i nie wzmacniają wzajemnie efektu terapeutycznego, ale znacznie zwiększają ryzyko wystąpienia polekowych działań niepożądanych. W literaturze anglojęzycznej używa się jeszcze pojęcia polifarmakoterapii (polypharmacy), które opisuje zarówno przyjmowanie zbyt dużej liczby leków (najczęściej od sześciu wzwyż), jak i ich niewłaściwe stosowanie.¹ W grupie osób w starszym wieku wraz ze zwiększeniem liczby stosowanych preparatów zwiększa się częstość nieprawidłowości w leczeniu.² Zjawisko to obejmuje polipragmazję oraz nieodpowiednie i niedostateczne stosowanie leków. Nieodpowiednia terapia to leczenie niezgodne z obowiązującymi standardami medycznymi lub przepisywanie preparatów, których stosowanie niesie większe ryzyko niż potencjalne korzyści.³ Niedostateczne stosowanie leków wiąże się z nierozpoczęciem terapii lub prewencji określonej choroby.

Politerapia w Polsce

W Polsce, według danych Głównego Urzędu Statystycznego, konsumpcja leków rośnie. W 2009 r. leki regularnie stosowało 71% ludności, podczas gdy w 2004 r. w analogicznym okresie tylko 54%.4 W grupie osób powyżej 69 r.ż. leki regularnie przyjmuje 95-...

Czynniki ryzyka politerapii i polipragmazji

Podstawowe zagrożenie związane ze stosowaniem dużej liczby preparatów w starszym wieku jest skutkiem wielochorobowości oraz zwiększającej się liczby dolegliwości somatycznych. Im gorszy stan zdrowia i niższa jego ocena, tym większe zagrożenie poli...