Zaburzenie okresowego ruchu kończyn w trakcie snu/okresowe ruchy kończyn podczas snu

W związku z brakiem większych badań dotyczących leczenia PLMD większość terapii była stosowana w PLMD związanym z RLS. Okresowe ruchy kończyn podczas snu powinny być leczone wyłącznie w przypadku, gdy są częścią innego schorzenia obejmującego zaburzenia snu i zmęczenie. Preparaty o działaniu dopaminergicznym stanowią najefektywniejszą metodę leczenia PLMD związanego z RLS. Alternatywnie stosowane są ligandy α-2-δ, opiaty oraz klonazepam, który redukuje PLMD i PLM związane z przebudzeniami. W PLMD połączonym z narkolepsją skuteczne jest stosowanie bromokryptyny.

Nocne kurcze mięśni nóg

Niefarmakologiczne leczenie SRLC polega na biernym rozciąganiu mięśni łydek trzy razy dziennie lub wzajemnym hamowaniu odruchów, w którym skurcz jednej grupy mięśniowej wymusza relaksację antagonistycznych mięśni. W leczeniu farmakologicznym skuteczne jest stosowanie chininy, jednak prowadzi ono do istotnych działań niepożądanych, takich jak reakcje nadwrażliwości i trombocytopenia. Widoczną redukcję częstotliwości skurczów wywołuje cytrynian orfenadryny, a także szczawian naftidrofurylu, który dodatkowo zwiększa liczbę dni, w których skurcze nie występują (leki zarejestrowane przez FDA, w trakcie rejestracji EMA). Dobre rezultaty może przynieść również przyjmowanie witaminy E, gabapentyny lub werapamilu.

Bruksizm związany ze snem

Dostępne są behawioralne, farmakologiczne i stomatologiczne metody leczenia. Terapia behawioralna obejmuje utrzymywanie prawidłowej higieny snu, a także wyjaśnienie pacjentowi, jakie czynniki wywołują to zaburzenie i jakie są jego konsekwencje. Stosuje się również określone techniki, takie jak oddychanie brzuszne, które zmniejsza nadmierny, wynikający ze stresujących sytuacji skurcz mięśni szczęki. W leczeniu stomatologicznym wykorzystuje się szyny relaksacyjne lub aparaty wysuwające żuchwę.

Farmakoterapia polega na stosowaniu preparatów dopaminergicznych i toksyny botulinowej. Stosuje się również klonazepam lub amitryptylinę, jednak nie są one zalecane w leczeniu bruksizmu. W przypadku współistnienia zespołu obturacyjnego bezdechu podczas snu i bruksizmu stosowanie szyn relaksacyjnych, aparatów wysuwających żuchwę jest względnie przeciwwskazane z uwagi na ryzyko nasilenia zaburzeń oddechowych w trakcie snu¹⁹.

Zaburzenia z rytmicznymi ruchami ciała w trakcie snu

Leczenie polega przede wszystkim na stworzeniu bezpiecznego środowiska do spania i przestrzeganiu zasad higieny snu.

Mioklonie propriospinalne

Dane na temat leczenia tego zaburzenia są ograniczone. Pojedyncze badania wskazują na pozytywny wpływ klonazepamu, lewetyracetamu, opioidów i kwasu walproinowego²⁰.

Nadmierne fragmentaryczne mioklonie

Nie ma potrzeby leczenia tego zaburzenia.

Podsumowanie

Zaburzenia ruchowe w trakcie snu stanowią grupę chorób szeroko rozpowszechnioną w populacji ogólnej. Nieleczone przyczyniają się bezpośrednio do deprawacji snu, pogorszenia jakości życia, zmniejszenia efektywności w ciągu dnia. Rozpoznanie należy ustalić na podstawie kryteriów diagnostycznych. Trzeba zwrócić szczególną uwagę na choroby współistniejące, takie jak przewlekła choroba nerek, niedokrwistość z niedoboru żelaza, cukrzyca, lub stany fizjologiczne, np. ciążę, w której może dojść do fizjologicznych zmian w zakresie gospodarki żelaza.

W Polsce problematyką zaburzeń snu zajmują się specjaliści różnych dziedzin, głównie pulmonolodzy, laryngolodzy, neurolodzy i psychiatrzy. Brakuje ośrodków i specjalistów zajmujących się kompleksową opieką nad chorymi zgłaszającymi się do lekarza pierwszego kontaktu z powodu zaburzeń snu. W Stanach Zjednoczonych, Kanadzie i Wielkiej Brytanii wyodrębniono oddzielną specjalizację lekarską, somnologię, zajmującą się kompleksową opieką nad chorymi zgłaszającymi się z powodu zaburzeń snu. W przypadku polskich lekarzy istnieje możliwość uzyskania certyfikatu/tytułu specjalisty w zakresie medycyny snu European Sleep Research Society (ESRS).