Na rycinie 3 przedstawiono orientacyjne punkty iniekcyjne stosowane w mezoterapii w leczeniu zespołu bólowego kręgosłupa szyjnego, na rycinie 4 – zespołu bólowego kręgosłupa piersiowego, a na rycinie 5 – zespołu bólowego kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego.

Podsumowanie

Ze względu na częstość i różnorodność pochodzenia dolegliwości bólowych kręgosłupa problem ten wymaga podejścia interdyscyplinarnego. Dlatego w proces diagnostyczno-terapeutyczny zaangażowani są często specjaliści różnych dziedzin medycyny, w tym neurolodzy, neurochirurdzy, ortopedzi, okuliści, laryngolodzy, reumatolodzy, lekarze rodzinni i rehabilitanci, a także fizjoterapeuci. Kluczowe w procesie diagnostycznym są ustalenie przyczyny dolegliwości i przekierowanie chorego do odpowiedniego lekarza. W większości przypadków (70-80% pacjentów) dolegliwości mają charakter przeciążeniowy, a doświadczający ich pacjenci nie wymagają wysokospecjalistycznego leczenia ani zaawansowanej diagnostyki obrazowej. W wielu sytuacjach diagnostyka i leczenie mogą zakończyć się na poziomie podstawowej opieki zdrowotnej. Dzięki temu część chorych nie musi trafić do poradni neurologicznej czy ortopedycznej.

Często w codziennej praktyce lekarskiej można spotkać pacjentów, którzy zmagają się z dolegliwościami ze strony kręgosłupa od wielu lat. Mają wdrożoną wielokierunkową terapię, która nie zawsze przynosi zadowalające efekty. Wtedy warto rozważyć poszerzenie diagnostyki, np. poprzez współpracę z lekarzem innej specjalności. Być może problem nie jest neurologiczny, ale ortopedyczny.

Przykładem może być rwa kulszowa. Pacjent zgłasza dolegliwości bólowe promieniujące do kończyny dolnej, ale w badaniu nie stwierdza się objawów korzeniowych ani innych symptomów neurologicznych. Należy zatem zadać sobie pytanie, czy przyczyną dolegliwości nie jest GTPS. W codziennej praktyce rwa kulszowa jest często nadrozpoznawana. Tak samo jest w przypadku symptomów szyjnopochodnych. Chory jest poddawany farmakoterapii, po której nie uzyskuje poprawy. Należy wtedy rozważyć konsultację innego specjalisty i ustalić, czy objawy te nie wymagają np. leczenia ortopedycznego.

Współpraca lekarzy wielu specjalności jest niezbędna do skutecznego leczenia schorzeń kręgosłupa. Ponadto wspomniana wyżej terapia iniekcyjna nie kończy leczenia, ale jest jednym z etapów. Jeżeli uzyskano efekt po zastosowaniu mezoterapii kręgosłupa, to znaczy, że problem dotyczy przede wszystkim tkanek miękkich okołokręgosłupowych. Chory wymaga zatem dalszego usprawniania za pomocą ćwiczeń rozluźniających, rozciągających i wzmacniających mięśnie grzbietu pod kontrolą fizjoterapeuty.

Ponadto ważnym aspektem jest zmiana nawyków i stylu życia. Przygięcie głowy o 60 stopni powoduje obciążenie kręgosłupa szyjnego nawet o 27 kg, podczas gdy w pozycji neutralnej wynosi ono 5-6 kg⁵. Dlatego niewłaściwe korzystanie z telefonu komórkowego, nieprawidłowe ustawienie monitora komputera, siedzący tryb życia bez regularnej aktywności ruchowej będą czynnikami ryzyka schorzeń ortopedycznych (z którymi często pacjenci trafiają do gabinetu lekarza neurologa) branych za neurologiczne, choć nie muszą nimi być.