Witrektomia przez część płaską ciała rzęskowego

Witrektomia jest operacją wykonywaną głównie w zaawansowanych postaciach retinopatii cukrzycowej proliferacyjnej. Wylew krwi w ciele szklistym, nieulegający wchłanianiu, czy proliferacje szklistkowo-siatkówkowe, zwłaszcza z trakcją w plamce, są wskazaniem do witrektomii przez część płaską ciała rzęskowego (ppVE – pars plana vitrectomy). Zabieg przeprowadzony przez doświadczonego chirurga szklistkowo-siatkówkowego przywraca choremu widzenie i chroni przed dalszym, często nieodwracalnym uszkodzeniem narządu wzroku.¹¹

W leczeniu retinopatii cukrzycowej podkreśla się rolę wczesnej witrektomii. Patologię złącza szklistkowo-siatkówkowego uznaje się za jedną z przyczyn powstawania rozlanego cukrzycowego obrzęku plamki. Dodatkowo, o czym wspomniano wcześniej, trakcja ciała szklistego w centrum plamki stanowi wskazanie do usunięcia jej operacyjnie.^12,13

Usunięcie szklistki w czasie witrektomii zmniejsza stężenie VEGF i czynników zapalnych (odnaleziono niemal 19 czynników zapalnych, których stężenie było wyższe w ciele szklistym chorych z retinopatią proliferacyjną, m.in. sCD40L, GMCSF, IFNα2, IL12p40, IL1240). Udowodniono, że stężenie limfocytów T w ciele szklistym oraz współczynnik CD4/CD8 były zdecydowanie wyższe u chorych z retinopatią cukrzycową proliferacyjną niż u reszty populacji, co dowodzi zapalnego charakteru procesu, a usunięcie ciała szklistego powoduje obniżenie wartości obu tych czynników.¹⁴

Usuwanie ILM podczas operacji witrektomii przez część płaską ciała rzęskowego u pacjentów z cukrzycą jest nadal szeroko dyskutowane i ma zarówno zwolenników, jak i przeciwników.

Podsumowanie

Podstawą rozpoczęcia właściwego leczenia retinopatii cukrzycowej jest dokładna diagnostyka, określenie stadium retinopatii i wykonanie badań dodatkowych: OCT i angiografii fluoresceinowej. Badanie okulistyczne powinno być poprzedzone dokładnym wywiadem, aby lekarz okulista mógł ocenić stopień uregulowania cukrzycy i występowanie schorzeń towarzyszących. Współpraca interdyscyplinarna w leczeniu chorego na cukrzycę jest niezwykle ważna i często przesądza o sukcesie terapeutycznym.

Laseroterapia jest podstawową metodą ograniczenia postępu retinopatii, w szczególności postaci przedproliferacyjnej i proliferacyjnej, ponieważ chroni pacjenta przed zaawansowanymi powikłaniami.

Cukrzycowy obrzęk plamki wymaga innego postępowania – laseroterapii w przypadku obrzęku ogniskowego lub terapii łączonej – podania inhibitorów VEGF do ciała szklistego z następową laseroterapią.

Obrzęk plamki o mechanizmie trakcyjnym jest wskazaniem do witrektomii.

Przetrwały rozlany obrzęk plamki związany z cukrzycą wymaga rozważenia zastosowania glikokortykosteroidów, najlepiej w postaci depot (stopniowo uwalnianych do ciała szklistego), lub wykonania witrektomii.

Witrektomia jest operacyjną metodą leczenia retinopatii, zwłaszcza przebiegającej z patologiami na pograniczu szklistki-siatkówki. Wcześnie przeprowadzona przyczynia się do zatrzymania zmian niepoddających się leczeniu zachowawczemu.