W przypadku nieskuteczności farmakoterapii lub niemożności jej stosowania (np. z powodu choroby Parkinsona, drżenia lub niesprawności rąk, depresji, choroby Alzheimera, demencji i wielu innych) pacjenci są kwalifikowani do leczenia zabiegowego. Stosuje się zabiegi laserowe i/lub chirurgiczne. Decyzję w tym zakresie musi podjąć lekarz okulista, który ma wgląd w badania jaskrowe pacjenta, zna historię choroby, a także inne uwarunkowania, np. uczulenie lub nietolerancję kropli. Ważną rolę odgrywa stan ogólny pacjenta pozwalający na bezpieczne przeprowadzenie operacji przeciwjaskrowej (należy zwrócić szczególną uwagę na wyrównanie ciśnienia tętniczego, obecność zaburzeń krzepnięcia krwi).

Podsumowanie

Jakość życia pacjentów z jaskrą powinna być przedmiotem szerszego zainteresowania ze strony środowiska medycznego, gdyż jaskra nieleczona lub źle leczona prowadzi do ślepoty. Zawężające się pole widzenia powoduje, że chorzy na jaskrę są narażeni na częstsze upadki, a w konsekwencji – urazy i złamania. Występują u nich także problemy z czytaniem, co może powodować utrudniony dostęp do informacji (np. zawartych w ulotkach leków przeciwjaskrowych oraz danych dotyczących postępów w terapii). Strach przed wychodzeniem z domu, któremu towarzyszą częstsze upadki, jak również brak możliwości prowadzenia samochodu sprawia, że chorzy rezygnują z aktywnego życia i ograniczają kontakty z otoczeniem. To z kolei prowadzi nierzadko do izolacji, stanów depresyjnych i uczucia wykluczenia ze społeczeństwa.

Obniżeniu jakości życia pacjentów towarzyszy także pogorszenie jakości życia ich rodzin, które często nie są w stanie podołać obowiązkowi całodobowej opieki nad chorym do końca życia (wielu pacjentów musi korzystać zarówno z pomocy w regularnym zakraplaniu leków, jak i w innych codziennych czynnościach). W przypadku całkowitej ślepoty, która jest określana mianem jaskry dokonanej, zwiększa się znacząco obciążenie budżetu rodziny i systemu opieki zdrowotnej.

W wieku podeszłym bardzo istotne staje się właściwe dopilnowanie aplikacji kropli. Niekiedy trzeba zmienić schemat podawania leków, by umożliwić ich zakraplanie we właściwym czasie przez osoby opiekujące się chorym, ważne może być również zademonstrowanie właściwego sposobu zakraplania. Istotne jest także uświadomienie sobie zależności farmakologicznych pomiędzy kroplami przeciwjaskrowymi a lekami stosowanymi ogólnie. Wprawdzie ilości leków przeciwjaskrowych są minimalne, należy jednak pamiętać, że krople przechodzą bezpośrednio do krwiobiegu.

Brakuje polskich badań dotyczących jakości życia pacjentów chorych na jaskrę. Potrzebne są również szeroko pojęte działania profilaktyczne i uświadomienie lekarzom innych specjalności (oraz ogólnie całemu środowisku medycznemu) problemów pacjentów chorych na jaskrę.