Dziecko z ciąży I, matka w 8 miesiącu ciąży przebyła infekcję kataralną, w 9 miesiącu ciąży stwierdzono cholestazę. Poród siłami natury, o czasie, masa urodzeniowa dziecka 2700 g, punktacja w skali Apgar 10. U dziecka stwierdzono przedłużającą się żółtaczkę, badanie ultrasonograficzne mózgu wykonane w okresie noworodkowym było prawidłowe.

Przypadek 2.

Dziecko z ciąży I, poród przedwczesny ukończony cięciem cesarskim w 30 tygodniu ciąży, masa urodzeniowa 1450 g, punktacja w skali Apgar 1-4-5. Po porodzie zastosowano wentylację workiem Ambu, dziecku podawano też surfaktant oraz przez 5 dni stosowano ciągłe dodatnie ciśnienie (CPAP). Wcześniakowi przetoczono masę czerwonokrwinkową z powodu niedokrwistości, a w badaniu ultrasonograficznym mózgu wykonanym w 2 dobie życia stwierdzono obustronne wylewy dokomorowe II stopnia (IVH II).

Rozpoznanie

Tylko w przypadku 1 na podstawie uzyskanego wyniku możliwe jest ustalenie rozpoznania zakażenia cytomegalowirusem uzyskane przy użyciu pośredniej metody diagnostycznej, jaką jest badanie swoistego odczynu serologicznego. Dalszy proces diagnostyczny i ewentualny terapeutyczny wymaga dodatkowych wyjaśnień.

Omówienie problemów diagnostycznych i terapeutycznych

Przypadek 1

Zalecono wykonanie swoistych odczynów serologicznych u matki dziecka. Porównanie wyników matki i dziecka przedstawiono w tabeli 3.

Tabela 3. Porównanie wyników matki i dziecka (przypadek 1)

Tabela 4. Możliwe wyniki badań DNA HCMV

Interpretacja wyników z tabeli 3:

1. Wysoka wartość miana przeciwciał HCMV IgG u matki, ale niższa niż u dziecka, brak przeciwciał klasy IgM u matki. W przedstawionej sytuacji klinicznej wyniki odczynów serologicznych matki i dziecka mogą wskazywać na późne (w ostatnim miesiącu ciąży) lub okołoporodowe aktywne zakażenie cytomegalowirusem.

2. Konieczna jest szybka diagnostyka przy użyciu metod bezpośrednich (techniki PCR) i ewentualne dalsze decyzje terapeutyczne, a nie tylko ocena dynamiki mian przeciwciał HCMV IgG i HCMV IgM przez powtórzenie odczynów serologicznych za 1-2 miesiące – wykazana została obecność HCMV IgM u niemowlęcia z napadami drgawkowymi, które najprawdopodobniej wystąpiły na skutek zakażenia cytomegalowirusem.

3. Możliwe wyniki badań DNA HCMV jakościową metodą PCR dziecka (przypadek 1) podano w tabeli 4.

Uwaga: W przypadku dodatnich mian przeciwciał HCMV IgM w badaniach DNA HCMV metodą PCR w płynach ustrojowych powinniśmy uzyskać potwierdzenie zakażenia cytomegalowirusem, dlatego ewentualne ujemne wyniki (niestwierdzenie DNA HCMV w płynach ustrojowych) byłyby kontrowersyjne i błędne (błąd metody).

4. W przypadku potwierdzenia neuroinfekcji cytomegalowirusowej (obecność DNA HCMV w płynie mózgowo-rdzeniowym) i/lub zmian zapalnych lub pozapalnych na dnie oczu konieczne jest leczenie przeciwwirusowe gancyklowirem.

Przypadek 2

Zalecono wykonanie swoistych odczynów serologicznych u matki dziecka. Porównanie wyników matki i dziecka przedstawiono w tabeli 5.

Tabela 5. Porównanie wyników matki i dziecka (przypadek 2)