Nie prowadzi się rutynowej diagnostyki przedurodzeniowej w kierunku WPN u potomstwa osoby leczonej z powodu WPN (homozygoty). Jedynym wyjątkiem jest informacja o udowodnionym nosicielstwie WPN u partnera/partnerki chorej osoby, ponieważ wtedy wzrasta do 50% ryzyko urodzenia dziecka z klasyczną postacią WPN. Potomstwo chorej matki i zdrowego ojca (lub odwrotnie) będzie zawsze tylko nosicielem (heterozygota), niewykazującym cech klinicznych WPN (o ile nie wystąpi mutacja de novo).

Ustalenie, czy jedno z rodziców (uznawane za zdrowe) jest heterozygotą nie jest łatwe. Badania hormonalne przeważnie nie dają jednoznacznej odpowiedzi. Ocena genotypu jest miarodajna tylko wówczas, jeśli wykona się badanie polegające na sekwencjonowaniu całego genu. Szacuje się, że w razie braku informacji o genotypie partnera/partnerki ryzyko urodzenia dziecka (dziewczynki lub chłopca) z klasyczną postacią WPN z niedoborem 21-hydroksylazy w rodzinie, w której homozygotą jest jedno z rodziców, jest małe i wynosi 1 na 120 urodzeń, a więc chorej dziewczynki 1 na 240 urodzeń.¹² Ryzyko to może być większe w razie istniejącego pokrewieństwa rodziców, a także w przypadku, gdy partner/partnerka chorej osoby pochodzi z populacji o zwiększonej częstości występowania choroby.

Ryzyko wystąpienia klasycznej postaci choroby u potomstwa kobiety z postacią nieklasyczną WPN zależy od jej genotypu. W razie obecności w obu allelach mutacji „łagodnych” (typowych dla postaci nieklasycznej), ryzyko urodzenia dziecka z klasyczną postacią choroby jest bardzo małe (0,2%). U kobiety z mutacją typową dla postaci klasycznej w jednym allelu oraz mutacją typową dla postaci nieklasycznej w drugim allelu ryzyko urodzenia dziecka chorego jest zwiększone do 25%, ale tylko z partnerem, który jest nosicielem postaci klasycznej WPN. Szacuje się, że w razie braku informacji na temat genotypu obojga rodziców ryzyko urodzenia dziecka z postacią klasyczną choroby przez kobietę z nieklasyczną postacią WPN jest małe (1,7-2,3 na 1000 urodzeń).¹²

Zarówno okres poprzedzający bezpośrednio zajście w ciążę, jak i sama ciąża u kobiety chorej na WPN wymagają prowadzenia przez zespół lekarzy doświadczonych w tym zakresie. Substytucja farmakologiczna powinna być prowadzona przy użyciu glikokortykosteroidów, które nie przechodzą przez łożysko (hydrokortyzon, prednizon, prednizolon, metyloprednizolon). Dawki leków powinny być podobne do stosowanych przed ciążą lub tylko nieznacznie zwiększone, szczególnie w razie klinicznych objawów niedoboru hydrokortyzonu i/lub mineralokortykosteroidów. W okresie ciąży należy unikać leczenia substytucyjnego przy użyciu deksametazonu, szczególnie w pierwszej połowie ciąży, ze względu na hamowanie nadnerczy płodu i możliwość niewydolności kory nadnerczy u noworodka.^3,4,10

U kobiet chorych na klasyczną postać WPN, ze względu na przebytą w dzieciństwie operację rekonstrukcyjną pochwy i cewki moczowej, poród powinien odbywać się drogą planowego cięcia cesarskiego. Substytucyjne leczenie hormonalne u matki chorej na WPN nie stanowi przeciwwskazania do karmienia noworodka piersią.

Heterozygoty

Nosicielstwo klasycznej postaci WPN występuje u 1:50-60 osób, natomiast nieklasycznej znacznie częściej, bo u 1:14 osób (1:3 u Żydów aszkenazyjskich).^1,3 O tym, że rodzice są nosicielami choroby, dowiadują się zwykle dopiero po urodzeniu pierwszego chorego syna lub córki. Przed planowaniem dalszego potomstwa powinni uzyskać informację o zwiększonym do 25% ryzyku urodzenia kolejnego chorego dziecka. Ponieważ możliwe jest wykonanie diagnostyki prenatalnej WPN na podstawie badań molekularnych genu 21-hydroksylazy, wskazane jest określenie genotypu rodziców i chorego dziecka (probanda) jeszcze przed kolejną ciążą. W rodzinach obciążonych chorobą, czyli u rodziców posiadających już dziecko (dzieci) z rozpoznanym WPN, możliwe jest także zastosowanie leczenia prenatalnego przy użyciu deksametazonu podawanego matce w okresie ciąży.^13-15 Leczenie to powoduje zmniejszenie ilości androgenów wydzielanych przez nadnercza chorego płodu, dzięki czemu maskulinizacja narządów płciowych u płodów żeńskich nie następuje lub jest wyraźnie mniejsza. Niezwykle istotne jest, aby stosowanie deksametazonu rozpoczynać wcześnie, jeszcze przed okresem embriogenezy narządów płciowych (przed 8 tyg. ciąży). Wprawdzie w tym okresie nie jest jeszcze możliwe ani określenie płci płodu, ani rozpoznanie choroby, ale – aby leczenie spełniło swe zadanie – musi być rozpoczęte w tak wczesnej fazie ciąży.

Niewątpliwą korzyścią leczenia prenatalnego jest zmniejszenie maskulinizacji narządów płciowych u chorych dziewczynek.¹⁵ Mimo ponad 20 lat stosowania tego leczenia na świecie kontrowersyjny pozostaje fakt niepotrzebnego podawania deksametazonu u 7 spośród 8 płodów we wczesnym okresie ciąży – od wdrożenia leczenia do czasu otrzymania wyników badań prenatalnych, tzn. od ok. 7 do ok. 14 tygodnia ciąży. Ze względu na brak odpowiedniej liczby danych na temat odległych następstw stosowania deksametazonu u osób leczonych w życiu płodowym na ich dalszy rozwój leczenie to należy traktować jako terapię eksperymentalną, wymagającą zastosowania odpowiednich procedur (zgoda komisji etycznej, podpisanie formularza świadomej zgody przed rozpoczęciem leczenia).^3,4