Leczenie

Złoty standard – antybiotykoterapia

Tabela 3. Antybiotykoterapia stosowana w leczeniu SIBO u dzieci

Złotym standardem leczenia SIBO jest antybiotykoterapia empiryczna. Niestety brakuje rzetelnych wieloośrodkowych badań dotyczących stosowania antybiotyków w SIBO, a ich dobór u dzieci bazuje na wytycznych dotyczących dorosłych. W tabeli 3 przedstawiono proponowaną antybiotykoterapię w SIBO u dzieci^2,5.

Metody alternatywne

Poszukuje się alternatywnych wobec antybiotykoterapii lub uzupełniających ją metod leczenia SIBO. Jedną z nich jest stosowanie diety low-FODMAP, tzn. z małą zawartością fermentujących oligo-, di- i monosacharydów oraz polioli, w wyniku której zmniejsza się zawartość fermentujących substratów stanowiących pożywkę dla flory bakteryjnej jelita cienkiego. Założenie stosowania diety low-FODMAP wywodzi się z badań prowadzonych wśród dorosłych pacjentów z IBS, w których po 2 tygodniach stosowania tej diety obserwowano redukcję nasilenia objawów o 63% wraz z normalizacją wyniku testu oddechowego u 80% badanych. W tej chwili nie ma wyników badań klinicznych szacujących wpływ powyższej diety na leczenie SIBO u dzieci. Dieta low-FODMAP jest jednak jednym z rozważanych rozwiązań, zwłaszcza u pacjentów z nawracającymi epizodami SIBO⁵.

Niektórzy autorzy proponują dodatkowo stosowanie probiotyków w ramach terapii lub prewencji SIBO.

Peinado Fabregat i wsp. w retrospektywnym badaniu kohortowym z 2021 roku wykazali całkowitą lub częściową poprawę w zakresie symptomów SIBO u dzieci przyjmujących probiotyki w monoterapii lub w połączeniu z antybiotykoterapią (13 osób, 81,2%) w porównaniu z pacjentami leczonymi wyłącznie antybiotykami (21 osób, 67,7%). Jakość tych danych jest niestety słaba (mała grupa badana, brak istotności statystycznej: p = 0,524)⁸.

W populacji pediatrycznej dotychczas przeprowadzono tylko jedno badanie dotyczące prewencyjnej roli probiotyków w powstawaniu SIBO w trakcie przyjmowania inhibitorów pompy protonowej. W badaniu tym porównywano stosowanie omeprazolu samodzielnie lub z dodatkiem probiotyków (Lactobacillus rhamnosus R0011 i Lactobacillus acidophilus R0052) przez 4 tygodnie. Nie wykazano istotnej statystycznie różnicy w rozwoju SIBO pomiędzy grupami³.

Pozostałe badania były przeprowadzane w populacji osób dorosłych, jednak ich wyniki nie są spójne³.

Nie zaleca się rutynowego stosowania probiotyków w SIBO w populacji pediatrycznej.

Rozważa się również wykorzystanie prokinetyków w przypadku zaburzeń motoryki przewodu pokarmowego.

Dotychczasowe wyniki badań bazują na niewielkiej grupie dorosłych osób, w których prokinetyki (oktreotyd, cyzapryd lub tegaserod) stosowane były w różnych jednostkach chorobowych (takich jak: twardzina układowa, marskość wątroby, IBS) przez zróżnicowany czas (3 tygodnie, 6 miesięcy). Wyniki spójnie pokazują zmniejszenie nasilenia symptomów u pacjentów⁵. Potrzebne są dalsze badania dotyczące stosowania leków prokinetycznych w leczeniu SIBO o podłożu zaburzeń motoryki jelit w populacji pediatrycznej.

Sugeruje się również stosowanie wyciągów z tymianku, czosnku, oregano czy kuminu w leczeniu SIBO. W badaniu z udziałem 104 osób dorosłych z SIBO, w którym porównywano pod względem skuteczności w leczeniu ryfaksyminę z preparatami ziołowymi bazującymi na tymianku i oregano, nie wykazano istotnej statystycznie przewagi wyciągów roślinnych⁵.

Rozważany jest również przeszczep kału (FMT – fecal microbiota transplant), jednak dotychczasowe dane pozyskane od dorosłych pacjentów mają charakter anegdotyczny. Opisane są przypadki przekazania bakterii wielolekoopornych czy szczepów metanotwórczych powodujących zaparcie po transplantacji kału^9,10.

Leczenie nawrotu SIBO

Powszechnie akceptowana praktyka ponownej antybiotykoterapii przy nawrocie SIBO opiera się głównie na opinii ekspertów. W związku z tym nie ma uniwersalnego podejścia do leczenia. Bazując na postępowaniu w populacji dorosłych, w razie konieczności leczenia u dziecka nawrotu SIBO <3 miesięcy od poprzedniej antybiotykoterapii sugeruje się dobór innego antybiotyku niż zastosowany podczas pierwszego schematu leczenia u danego pacjenta⁵.

W celu prewencji nawrotu SIBO należy również – o ile to możliwe – leczyć chorobę podstawową.