W karcie wypisowej pacjenta powinna być zwarta informacja dla lekarza rodzinnego o potrzebie kontynuowania stosowanych na oddziale analgetyków, a przy wypisie pacjent powinien otrzymać receptę uwzględniającą leki przeciwbólowe.

IV. Zabiegi operacyjne połączone z rozległym urazem tkanek

Operacje dotyczące jednoczasowo więcej niż jednej jamy ciała oraz zabiegi rekonstrukcyjne po znacznych urazach. Spodziewany poziom natężenia bólu w okresie pooperacyjnym wynosi >6 pkt. wg VAS lub NRS, a czas trwania dolegliwości bólowych w okresie pooperacyjnym jest dłuższy niż 7 dni, np.:

– wycięcie przełyku przez torakolaparotomię,

– operacje rekonstrukcyjne w urazach wielonarządowych z otwarciem 2 jam ciała.

Standard postępowania analgetycznego zasadniczo nie odbiega od standardu określanego dla pacjentów po zabiegach operacyjnych połączonych ze znacznym urazem tkanek.

Przy braku przeciwwskazań należy przyjąć zasadę standardowego stosowania analgezji multimodalnej.

Farmakoterapia – przed zabiegiem operacyjnym

Rozważyć zastosowanie w celu indukowania efektu analgezji z wyprzedzeniem:

– metamizolu (1-2,5 g) dożylnie,

– paracetamolu (1 g dożylnie lub 1-2 g doodbytniczo),

– ketoprofenu (50-100 mg) lub deksketoprofenu (25-50 mg) we wlewie dożylnym.

Farmakoterapia – po zakończeniu zabiegu operacyjnego:

– ciągły dożylny wlew opioidu (np. morfina, oksykodon) – w dawce ustalonej metodą miareczkowania,

– lub przy dostępności odpowiedniego sprzętu można zastosować PCA z użyciem opioidów.

Dożylny wlew lub frakcjonowanie podawanie opioidów powinno być skojarzone z zastosowaniem NLPZ (I poziom wiarygodności wg EBM):

– metamizol (1-2,5 g, maks. 5 g/d) co 6-12 godzin dożylnie,

– lub paracetamol 0,5-1 g dożylnie co 6 godz. w skojarzeniu (lub nie) z zastosowaniem:

• ketoprofenu (50-100 mg) we wlewie dożylnym co 12 godz.

Z uwagi na długotrwałość utrzymywania się dolegliwości bólowych należy utrzymać cewnik zewnątrzoponowy do pełnego uruchomienia chorego, przy czym w oparciu o ocenę natężenia bólu należy odpowiednio modyfikować zarówno całkowitą dawkę opiodów, jak i stężenie środków znieczulenia miejscowego. Należy pamiętać, że ciągłe znieczulenie zewnątrzoponowe jest skuteczną metodą analgezji u 90% chorych w tej grupie. Alternatywą znieczulenia zewnątrzoponowego po niektórych zabiegach operacyjnych mogą być: