Farmakoterapia – po zakończeniu zabiegu operacyjnego:

– ciągły dożylny wlew opioidu (np. morfina, oksykodon) – w dawce ustalonej metodą miareczkowania,

– lub przy dostępności odpowiedniego sprzętu można zastosować PCA z użyciem opioidów.

Dożylny wlew lub frakcjonowanie podawanie opioidów powinno być skojarzone z zastosowaniem NLPZ (I poziom wiarygodności wg EBM):

– metamizol (1-2,5 g, maks. 5 g/d) co 6-12 godzin dożylnie,

– lub paracetamol 0,5-1 g dożylnie co 6 godz. w skojarzeniu (lub nie) z zastosowaniem:

• ketoprofenu (50-100 mg) we wlewie dożylnym co 12 godz.

• lub deksketoprofenu (25 mg) we wlewie dożylnym co 8 godz.

W przypadku stosowania leków z grupy NLPZ należy pamiętać o konieczności zastosowania preparatu z grupy inhibitorów pompy protonowej (np. omeprazol 20 mg, a u pacjentów o podwyższonym ryzyku krwawienia z przewodu pokarmowego dawka powinna być zwiększona do 40 mg).

Należy pamiętać o konieczności uśmierzania tzw. bólów przebijających, poprzez zastosowanie dodatkowych dawek opioidów:

– morfiny 1-2 mg i.v., można powtórzyć po 10-15 minutach,

– oksykodonu 1-2 mg i.v., można powtórzyć po 15 minutach,

– lub doustny preparat tramadolu z paracetamolem.

Analgezja miejscowa

W większości przypadków analgezja regionalna jest kontynuacją znieczulenia operacyjnego. Najczęściej polecaną metodą, ze względu na możliwość zastosowania w różnych dziedzinach chirurgii i skuteczność działania przeciwbólowego, jest znieczulenie zewnątrzoponowe ciągłe z zastosowaniem leków znieczulenia miejscowego w połączeniu z opioidami.

Z uwagi na długotrwałość utrzymywania się dolegliwości bólowych należy utrzymać cewnik zewnątrzoponowy do pełnego uruchomienia chorego, przy czym w oparciu o ocenę natężenia bólu należy odpowiednio modyfikować zarówno całkowitą dawkę opiodów, jak i stężenie środków znieczulenia miejscowego. Należy pamiętać, że ciągłe znieczulenie zewnątrzoponowe jest skuteczną metodą analgezji u 90% chorych w tej grupie. Alternatywą znieczulenia zewnątrzoponowego po niektórych zabiegach operacyjnych mogą być:

– ciągłe znieczulenie podpajęczynówkowe,

– blokada przykręgowa,

– znieczulenie śródopłucnowe,

– blokady splotów nerwowych.