Standardy ośrodka urazowego

Zakładano też tworzenie ośrodków urazowych w szpitalach dysponujących ośrodkami kardiologii interwencyjnej, angiochirurgii i oddziałami udarowymi lub planujących ich powołanie. Szpital winien zapewnić możliwość dalszej hospitalizacji chorym po kompleksowym zaopatrzeniu wszystkich obrażeń, a także rehabilitacji lub długotrwałej opieki medycznej osobom tego wymagającym. Dzięki temu nie powstanie problem, dokąd skierować pacjenta z ośrodka z chwilą ukończenia leczenia wysokospecjalistycznego.

Akredytację mogły więc uzyskać jedynie szpitale pełnoprofilowe, dysponujące szpitalnym oddziałem ratunkowym (SOR) wyposażonym zgodnie z najwyższymi wymogami referencyjnymi. Na SOR, pod kierunkiem wyznaczonego uprzednio kierownika zespołu urazowego (trauma team leader), ma się dokonać nie tylko wstępne zaopatrzenie i podtrzymanie czynności życiowych we wszystkich stanach zagrożenia życia, ale także pełna wstępna diagnostyka. Tam również przeprowadza się zwykle wstępne zabiegi ratujące życie i tam zapadają kluczowe decyzje odnośnie dalszego postępowania.

W przypadkach urazowych (przez odpowiedni oddział lub bezpośrednio) pacjent trafia na blok operacyjny, gdzie wdraża się zabiegi planowane w zależności od priorytetów, a w razie potrzeby rozłożone na etapy, zgodnie z zasadami damage control. Szpital musi więc posiadać w pełni wyposażone w najnowocześniejszy sprzęt oddziały:

• chirurgii ogólnej z technikami małoinwazyjnymi oraz rozwiniętą endoskopią diagnostyczną i operacyjną
• intensywnej terapii wraz z możliwością leczenia nerkozastępczego oraz pełnego monitorowania hemodynamicznego, ciśnienia śródczaszkowego, ECMO (extracorporeal membrane oxygenation), hiperbarią tlenową itd.
• neurochirurgii i neurotraumatologii, ortopedii i chirurgii naczyniowej, również z technikami małoinwazyjnymi – w tym radiologią interwencyjną.
  
  

Winien on również dysponować:

• diagnostyką obrazową w pełnym zakresie, w tym ultrasonografią (USG) i USG metodą Dopplera, echokardiografią, tomografią komputerową (TK), angiografią TK i angiografią, dostępnymi przez 24 godziny
• pełną diagnostyką laboratoryjną, w tym enzymatyczną, bakteriologiczną, immunologiczną i histopatologiczną
• bankiem krwi zapewniającym przez całą dobę dostępność kompletu preparatów krwi, w tym tzw. krwi uniwersalnej, w ciągu 5 minut od zgłoszenia zapotrzebowania
• możliwością konsultacji i współdziałania na oddziale wielu dalszych specjalistów: chirurga szczękowego, ginekologa, kardiochirurga, laryngologa, okulisty, torakochirurga, urologa, radiologa i innych
• lądowiskiem dla śmigłowców.
  
  

Szpital musi mieć również ustalone zasady współpracy z:

• ośrodkami rehabilitacji, w tym ośrodkami opiekuńczymi dla przewlekle chorych
• ośrodkami wysokospecjalistycznymi umożliwiającymi postępowanie w pewnych szczególnych przypadkach (takich jak konieczność trans- i replantacji, przeprowadzenia skomplikowanych zabiegów odtwórczych, np. w przypadkach obrażeń ręki lub oparzeń)
• transportem sanitarnym dostępnym natychmiast na życzenie.

Pacjenci wymagający leczenia w centrum urazowym

Tabela 1. Bezwzględne kryteria przyjęcia do centrum urazowego

Bezwzględne kryteria przyjęcia do ośrodka (nie zastępuje on oddziałów urazowo-ortopedycznych ani innych, ale wypełnia lukę między nimi) określił Minister Zdrowia w odpowiednim rozporządzeniu (tab. 1).

Ośrodek może również przyjmować chorych poszkodowanych w wypadkach, leczonych wstępnie w innych szpitalach, po uzgodnieniu przeniesienia i ustaleniu warunków transportu.

Wybrane zasady leczenia najcięższych obrażeń¹⁵

Każdy ciężki uraz prowadzi do zaburzeń ogólnoustrojowych. Jest to podstawowa wiedza, z której wynika, że niezależnie od lokalizacji obrażeń przedmiotem zainteresowania leczących musi być cały pacjent (ryc. 1).

Rycina 1. Postępowanie ratownicze i diagnostyczne na SOR u chorych poszkodowanych w wypadkach.

Oprócz chorych z MOC do centrum trafiają również najciężej poszkodowani z obrażeniami izolowanymi. Przedstawione niżej wybrane wytyczne postępowania w obrażeniach poszczególnych okolic ciała ilustrują poziom wyposażenia i zakres możliwości terapeutycznych niezbędnych do prawidłowego leczenia chorych (ryc. 2).

Rycina 2. Każdy uraz powoduje skutki miejscowe. Każdy ciężki uraz, niezależnie od lokalizacji obrażeń, powoduje skutki ogólnoustrojowe