Leczenie zwężeń, tętniaków
Wskazania do rewaskularyzacji (przezskórnej, chirurgicznej) zwężenia aorty, tętnic nerkowych (preferowana angioplastyka) lub zabezpieczenia tętniaka (stentgraft, leczenie chirurgiczne) są podobne jak w chorobach niezapalnych, jeżeli równolegle jest prowadzone leczenie immunosupresyjne1,10,19. Zabiegu rewaskularyzacyjnego wymaga 44-50% pacjentów z TA. Ryzyko restenozy wzrasta u chorych z aktywnym zapaleniem, dlatego niektórzy badacze proponują użycie protezy z politetrafluoroetylenu (PTFE) zamiast pomostu żylnego do pomostowania chirurgicznego w leczeniu zwężenia tętnic nerkowych. U pacjentów z TA dobre efekty uzyskiwano po zastosowaniu balonów i stentów uwalniających leki antyproliferacyjne18. Korzystne wyniki angioplastyki i stentowania obserwowano także u chorych z tętniczym nadciśnieniem płucnym w przebiegu zwężenia tętnic płucnych1. Wskazaniami do interwencji są przeważnie: nadciśnienie naczyniowo-nerkowe, niedokrwienie mózgu, tętniak aorty, ciężka niedomykalność aortalna, ostry i przewlekły zespół wieńcowy.
Nie jest pewne, czy należy przerwać leczenie immunosupresyjne u kobiet w ciąży z TA, przynajmniej jeżeli chodzi o kortykosteroidy i azatioprynę (u pacjentek z chorobą Leśniowskiego-Crohna terapię tę się kontynuuje). Obecność nadciśnienia naczyniowo-nerkowego zwiększa ryzyko rzucawki. Opisano jednak przypadek progresji tętniaka aorty u ciężarnej z TA20.
Rokowanie
Steroidy kory nadnerczy redukują nasilenie objawów TA, ale nie poprawiają rokowania odnośnie do przeżycia, te zaś zmieniają dopiero leczenie immunosupresyjne, chirurgiczne i wewnątrznaczyniowe. Czynnikami decydującymi o pogorszeniu jakości życia pacjentów z TA mogą być wystąpienie niewydolności nerek (wskutek choroby tętnic nerkowych), udaru mózgu i chromania przestankowego. Nawroty choroby zdarzają się u mniej więcej 20% leczonych, a czynnikami ich ryzyka są karotydynia i podwyższone stężenie CRP przy rozpoznaniu1,10. U dzieci z TA czynnikami predykcyjnymi 5-letniego braku objawów choroby były: wyższe wartości wskaźnika masy ciała (BMI – body mass index), uniknięcie udaru, brak zajęcia tętnic wieńcowych oraz skuteczna rewaskularyzacja tętnic nerkowych.
Standaryzowany współczynnik śmiertelności (SMR – standardized mortality ratio) u pacjentów z TA wynosi 3,0 (95% CI 1,0- 8,9), co oznacza, że w pewnych grupach wiekowych umieralność pacjentów z TA jest 3 razy większa niż w populacji ogólnej. Według różnych danych 10 lat od rozpoznania TA przeżywa w zależności od narodowości 67-95% chorych (najgorsze rokowanie u Japończyków)9. Inne dane wskazują na śmiertelność pacjentów z TA na poziomie 3-15% w zależności od powikłań i odpowiedzi na leczenie6. Na rokowanie co do przeżycia mają wpływ progresywny, oporny na leczenie przebieg choroby oraz rodzaj zajętego naczynia1. Gorzej rokują pacjenci z niedomykalnością zastawki aorty, retinopatią, nadciśnieniem tętniczym, tętniakiem aorty piersiowej, z zajęciem wszystkich naczyń domózgowych oraz tętnic wieńcowych1. Znaczenie dla przeżycia mają także działania niepożądane zastosowanego leczenia.