Zapalenie jelit w przebiegu neutropenii (enteropathia neutropenica)

Obniżone stężenie granulocytów obojętnochłonnych poniżej 1500/µl.

Częstość występowania:

• około 5,3% chorych.

Śmiertelność:

• stan nieleczony: 50-100%.

Leczone nowotwory:

• białaczki i inne nowotwory hematologiczne
• nowotwory lite:
  • szpiczak plazmocytowy (myeloma multiplex)
  • rak płuca
  • rak piersi
  • rak jelita grubego
  • rak trzustki.

Leki onkologiczne (większość leków stosowanych w chemioterapii nowotworów może być przyczyną neutropenii):

• arabinozyd cytozyny
• etopozyd
• daunorubicyna.

Przyczyna:

• infekcja drobnoustrojami patogennymi: Candida albicans, Aspergillus spp., Fusarium sp., Zygomycetes, Pseudomonas aeruginosa, Clostridioides difficile, Escherichia coli, Kleb­siella pneumoniae.

Obraz kliniczny:

• zapalenie jelit z biegunką
• owrzodzenie/martwica jelita krętego, kątnicy, okrężnicy wstępującej z krwawieniem z dolnego odcinka przewodu pokarmowego
• perforacja przewodu pokarmowego (objaw późny)
• sepsa brzuszna.

Kryteria diagnostyczne:

• gorączka powyżej 38°C (90% chorych)
• ból brzucha (60-80% chorych)
• pogrubienie ściany jelita grubego w badaniu tomografii komputerowej jamy brzusznej z kontrastem powyżej 4 mm (skan poprzeczny) albo długości powyżej 30 mm (skan podłużny).

Możliwości leczenia (redukcja śmiertelności do 20-30%):

• antybiotykoterapia dożylna o szerokim spektrum działania (np. karbapenemy/cefalosporyny III lub IV generacji) + leki przeciwgrzybicze (np. amfoterycyna B, worykonazol, kaspofungina)
• wspomagające leczenie żywieniowe
• czynniki stymulujące tworzenie kolonii granulocytów w przypadku neutropenii poniżej 100/µl:
  • filgrastym
  • pegfilgrastym
  • lenograstym
• chirurgia w następujących przypadkach:
  • perforacja jelit
  • masywne krwawienie z przewodu pokarmowego
  • ropnie śródbrzuszne/zapalenie otrzewnej (sepsa brzuszna).

Potencjalne skutki uboczne ze strony układu pokarmowego dotętniczej chemioterapii dowątrobowej

Postaci kliniczne: