Najczęstszymi działaniami niepożądanymi są nudności, które występują u 30-50% pacjentów. Są one zależnie od dawki i słabną w trakcie kontynuacji leczenia. W celu przeciwdziałania temu leczenie należy zaczynać od małych dawek (15 µg przed każdym posiłkiem w cukrzycy typu 1 oraz 60 µg przed każdym posiłkiem w cukrzycy typu 2), które później stopniowo się zwiększa.

Sam pramlintyd nie wywołuje hipoglikemii. Ponieważ jednak podaje się go razem z insuliną, hipoglikemia jest istotnym problemem. Kiedy rozpoczyna się leczenie pramlintydem, należy zmniejszyć posiłkowe dawki insuliny o 50%. Ponieważ ten lek opóźnia opróżnianie żołądka, wchłanianie węglowodanów również może się opóźniać, co może stać się problemem w przypadku epizodów hipoglikemii. Rozwiązaniem w takich sytuacjach może być stosowanie penów z glukagonem. Leki podawane doustnie, które wymagają szybkiego wchłaniania, powinny być przyjmowane na godzinę przed podaniem pramlintydu lub 2 godziny po jego podaniu.7,12

Insulina

Insulina pozostaje podstawowym lekiem u chorych na cukrzycę typu 1, a także tych chorych na cukrzycę typu 2, u których kontrola glikemii jest niedostateczna mimo stosowania innych leków przeciwcukrzycowych. Głównymi działaniami niepożądanymi insuliny są hipoglikemia oraz przyrost masy ciała.

Ryzyko hipoglikemii można zminimalizować przez edukację pacjentów oraz systematyczne samodzielne monitorowanie stężenia glukozy we krwi. Monitorowanie wyprzedzające może polegać na okresowych oznaczeniach glikemii we wczesnych godzinach porannych lub podczas intensywnych wysiłków, ponieważ wtedy częściej zdarza się nierozpoznana hipoglikemia. Analogi insuliny lepiej naśladują fizjologiczne wydzielanie insuliny i w związku z tym ryzyko hipoglikemii jest mniejsze.67 Rzecz jasna, wiedza na temat początku, szczytu i długości czasu działania każdego rodzaju insuliny jest podstawowym narzędziem w ręku każdego lekarza przepisującego te leki.

Przyrost masy ciała jest istotnym problemem, ponieważ może on wpływać na profil ryzyka sercowo-naczyniowego, przestrzeganie zaleceń terapeutycznych przez pacjentów oraz ich motywację. Do zalecanych sposobów minimalizacji lub prewencji przyrostu masy ciała należą: zwiększanie insulinowrażliwości dzięki podejmowaniu wysiłków fizycznych, przestrzeganiu zasad zdrowego żywienia, a także stosowaniu leków zmniejszających zapotrzebowanie na insulinę, takich jak pramlintyd lub metformina.

Do rzadkich działań niepożądanych należą uczulenia oraz przewlekłe reakcje skórne, takie jak dystrofia i przerost tkanki tłuszczowej. Takim reakcjom skórnym można zapobiegać przez rotacyjne zmiany miejsca wstrzykiwania insuliny. W niektórych badaniach wykazano silną korelację między ryzykiem nowotworów a dawką insuliny, zwłaszcza glarginy. Glarginę powiązano również ze zwiększoną mitogennością w porównaniu z ludzką insuliną w linii komórek ludzkiego kostniakomięsaka.12,68

Inhibitory kotransportera sodowo-glukozowego typu 2

Białko kotransportera sodowo-glukozowego typu 2 (sodium glucose co-transporter 2, SGLT-2) w cewkach bliższych nerek jest odpowiedzialne za zwrotne wchłanianie przefiltrowanego ładunku glukozy. Inhibitory SGLT-2 zapobiegają więc zwrotnemu wchłanianiu glukozy i zwiększają jej wydalanie przez nerki, zmniejszając stężenie HbA1C o około 0,5-0,7%. Inhibitory SGLT-2 są lekami trzeciego rzutu, które rozważa się zwykle wtedy, kiedy u pacjentów mimo stosowania dwóch leków doustnych wciąż występuje hiperglikemia.69 Do stosowania w Stanach Zjednoczonych zarejestrowano kanagliflozynę i dapagliflozynę.

Do częstych działań niepożądanych należą zakażenia dróg moczowych i grzybicze zakażenia narządu rodnego, które w większości przypadków można leczyć standardowymi antybiotykami lub lekami przeciwgrzybiczymi bez przerywania podawania leku przeciwcukrzycowego.70-72 Istnieją również doniesienia o wzroście stężenia cholesterolu LDL, chociaż na razie nie ma danych z długoterminowych obserwacji.

Kolesewelam

Wykazano, że kolesewelam, będący środkiem wiążącym kwasy żółciowe, powoduje umiarkowane zmniejszenie stężenia glukozy i cholesterolu LDL, co prowadzi do spadku stężenia HbA1C o około 0,5%, natomiast stężenie cholesterolu LDL zmniejsza się o około 15%. Najczęstszym działaniem niepożądanym jest podrażnienie przewodu pokarmowego, które występuje u około 10% pacjentów, chociaż zwykle nie jest na tyle nasilone, aby konieczne było przerwanie podawania leku. Kolesewelam może powodować wzrost stężenia triglicerydów o około 5-20% i w związku z tym jest przeciwwskazany u pacjentów z wywiadem hipertriglicerydemii przekraczającej 500 mg/dl lub zapalenia trzustki wywołanego przez hipertriglicerydemię.7,73-75

Bromokryptyna

Wykazano, że bromokryptyna w postaci preparatu o szybkim uwalnianiu, będąca agonistą receptora dopaminy typu D2, powoduje niewielkie zmniejszenie stężenia HbA1C. Jeżeli lek zostanie przyjęty w ciągu 2 godzin od przebudzenia, szczyt ośrodkowej aktywności dopaminergicznej w ciągu jej rytmu dobowego prowadzi do zwiększenia wrażliwości tkanek na insulinę, Najczęstszymi objawami niepożądanymi są nudności, które występują u około 30% pacjentów i są przyczyną przerwania leczenia u około 10% chorych przyjmujących większe dawki. Proponuje się w związku z tym, aby w celu poprawy tolerancji leku stosować mniejsze dawki i przyjmować je razem z pokarmem.7,76,77

Podsumowanie

Leczenie cukrzycy jest wciąż wyzwaniem dla lekarzy na całym świecie. Wymaga ono indywidualizacji opieki oraz współpracy między lekarzem a pacjentem. W leczeniu cukrzycy wykorzystuje się wiele leków o różnych mechanizmach działania i profilach działań niepożądanych. Znajomość i rozumienie tych czynników powinny być podstawą podejmowania decyzji klinicznych, umożliwiając lekarzom zapewnienie chorym na cukrzycę jak najlepszej opieki.

Copyright 2014 American Diabetes Association. From Diabetes Spectrum, Vol. 27, No. 2, 2014, p. 92. Update of safety issues related to antihyperglycemic therapy. Reprinted with permission from The American Diabetes Association.

Piśmiennictwo

1. Centers for Disease Control and Prevention: National diabetes fact sheet: national estimates and general information on diabetes and prediabetes in the United States, 2011. Atlanta, Ga., U.S. Department of Health and Human Services, Centers for Disease Control and Prevention, 2011

2. American Diabetes Association: Economic costs of diabetes in the U.S. in 2012. Diabetes Care 36 (Suppl. 4):S1033–S1046, 2013

3. American Diabetes Association: Standards of medical care in diabetes—2014. Diabetes Care 37 (Suppl. 1):S14–S80, 2014

4. Gan SC, Barr J, Arieff AI, Pearl RG: Biguanide-associated lactic acidosis: case report and review of the literature. Arch Intern Med 152:2333–2336, 1992

5. Pearlman BL, Fenves AZ, Emmett M: Metformin-associated lactic acidosis. Am J Med 101:109–110, 1996

6. Bailey SD, Xie C, Do R, Montpetit A, Diaz R, Mohan V, Keavney B, Yusuf S, Gerstein HC, Engert JC, Anand S; DREAM Investigators: Variation at the NFATC2 locus increases the risk of thiazolidinedioneinduced edema in the Diabetes Reduction Assessment with Ramipril and Rosiglitazone Medication (DREAM) study. Diabetes Care 33:2250–2253, 2010

7. Melmed S, Polonsky KS, Larsen PR, Kronenberg HM: Williams Textbook of Endocrinology. 12th ed. Philadelphia, Pa., Elsevier Saunders, 2011

8. Dandona P, Fonseca V, Mier A, Beckett AG: Diarrhea and metformin in a diabetic clinic. Diabetes Care 6:472–474, 1983

9. Harrigan RA, Nathan MS, Beattie P: Oral agents for the treatment of type 2 diabetes mellitus: pharmacology, toxicity, and treatment. Ann Emerg Med 38:68–78, 2001

10. Melander A: Oral antidiabetic drugs: an overview. Diabet Med 13:143–147, 1996

11. Stang M, Wysowki DK, Butler-Jones D: Incidence of lactic acidosis in metformin users. Diabetes Care 22:925–927, 1999

12. Gardner DG, Shoback D: Greenspan’s Basic and Clinical Endocrinology. 9th ed. Chicago, Mcgraw Hill, 2011

13. Chang CT, Chen YC, Fang JT, Huang CC: Metformin-associated lactic acidosis: case reports and literature review. J Nephrol 15:398–402, 2002

14. Parra D, Legreid AM, Beckey NP, Reyes S: Metformin monitoring and change in serum creatinine levels in patients undergoing radiologic procedures involving administration of intravenous contrast media. Pharmacotherapy 24:987–993, 2004

15. Thomsen HS, Morcos SK: Contrast media and metformin: guidelines to diminish the risk of lactic acidosis in non-insulindependent diabetics after administration of contrast media. ESUR Contrast Media Safety Committee. Eur Radiol 9:738–740, 1999

16. Stacul F, van der Molen A, Reimer P, Webb JA, Thomsen HS, Morcos SK, Almen T, Aspelin P, Bellin MF, Clement O, Heinz- Peer G; Contrast Media Safety Committee of European Society of Urogenital Radiology (ESUR): Contrast induced nephropathy: updated ESUR Contrast Media Safety Committee guidelines. Eur Radiol 21:2527– 2541, 2011

17. Sayer JA: Acute renal failure from contrast medium: beware patients taking metformin. BMJ 333:653, 2006

18. Yale JF: Oral antihyperglycemic agents and renal disease: new agents, new concepts. J Am Soc Nephrol 16:S7–S10, 2005

19. Bauman WA, Shaw S, Jayatilleke E, Spungen AM, Herbet V: Increased intake of calcium reverses vitamin B12 malabsorption induced by metformin. Diabetes Care 23:1227–1231, 2000

20. Reinstatler L, Qi YP, Williamson RS, Garn JV, Oakley GP: Association of biochemical B12 deficiency with metformin therapy and vitamin B12 supplements: the National Health and Nutrition Examination Survey, 1999– 2006. Diabetes Care 35:2327–2333, 2012

21. Fonseca VA, Lavery LA, Thethi TK: Metanx in type 2 diabetes with peripheral neuropathy: a randomized trial. AJM 126:141–149, 2013

22. Marcy TR, Britton ML, Blevins SM: Second-generation thiazolidinediones and hepatotoxicity. Ann Pharmacother 38:1419– 1423, 2004

23. Asnani S, Richard BC, Desouza C, Fonseca V: Is weight loss possible in patients treated with thiazolidinediones? Experience with a low-calorie diet. Curr Med Res Opin 19:609–613, 2003

24. Charbonnel B, Dormandy J, Erdmann E, Massi-Benedetti M, Skene A; PROactive Study Group: The prospective pioglitazone clinical trial in macrovascular events (PROactive). Diabetes Care 27:1647– 1653, 2004

25. Home PD, Pocock SJ, Beck-Nielsen H, Curtis PS, Gomis R, Hanefeld M, Jones NP, Komajda M, McMurray JJV; RECORD Study Team: Rosiglitazone evaluated for cardiovascular outcomes in oral agent combination therapy for type 2 diabetes (RECORD): a multicentre, randomised, open-label trial. Lancet 373:2125–2135, 2009

26. McGuire DK, Inzucchi SE: New drugs for the treatment of diabetes mellitus part 1: thiazolidinediones and their evolving cardiovascular implications. Circulation 117:440–449, 2008

27. Guan Y, Hao C, Cha DR, Rao R, Lu W, Kohan DE, Magnuson MA, Redha R, Zhang Y, Breyer MD: Thiazolidinediones expand body fluid volume through PPARgamma stimulation of ENaC-mediated renal salt absorption. Nat Med 11:861– 866, 2005

28. Berlie HD, Kalus JS, Jaber LA: Thiazolidinediones and the risk of edema: a meta-analysis. Diabetes Res Clin Pract 76:279–289, 2007

29. Singh S, Loke YK, Furberg CD: Thiazolidinediones and heart failure: a teleoanalysis. Diabetes Care 30:2148–2153, 2007

30. Nesto RW, Bell D, Bonow RO, Fonseca VA, Grundy SM, Horton ES, Le Winter M, Porte D, Semenkovich CF, Smith S, Young LH, Kahn R: Thiazolidinedione use, fluid retention and congestive heart failure: a consensus statement from the American Heart Association and American Diabetes Association. Diabetes Care 27:1256– 1263, 2004

31. Toprani A, Fonseca VA: Thiazolidinediones and congestive heart failure in veterans with type 2 diabetes. Diabetes Obes Metab 13:276–280, 2011

32. Habib ZA, Havstad SL, Wells K, Divine G, Pladevall M, Williams LK: Thiazolidinedione use and the longitudinal risk of fractures in patients with type 2 diabetes mellitus. J Clin Endocrinol Metab 95:592–600, 2010

33. Aubert RE, Herrerra V, Chen W, Haffner SM, Pendergrass M: Rosiglitazone and pioglitazone increase fracture risk in women and men with type 2 diabetes. Diabetes Obes Metab 12:716–721, 2010

34. Kahn SE, Zinman B, Lachin JM: Rosiglitazone-associated fractures in type 2 diabetes. Diabetes Care 31:845–851, 2008

35. Hsiao FY, Huang WF, Wen YW, Chen PF, Kuo KN, Tsai YW: Thiazolidinediones and cardiovascular events in patients with type 2 diabetes mellitus. Drug Saf 32:675– 690, 2009

36. Colmers IN, Bowker SL, Majumdar SR, Johnson JA: Use of thiazolidinediones and the risk of bladder cancer among people with type 2 diabetes: a meta-analysis. CMAJ 184:e675–e683, 2012

37. Piccinni C, Motola D, Marchesini G, Poluzzi E: Assessing the association of pioglitazone use and bladder cancer through drug adverse event reporting. Diabetes Care 34:1369–1371, 2011

38. Azoulay L, Lin H, Filion KB, Assayag J, Majdan A, Pollak MN, Suissa S: The use of pioglitazone and the risk of bladder cancer in people with type 2 diabetes: nested casecontrol study. BMJ 344:e3645, 2012

39. Lewis JD, Ferrara A, Peng T, Hedderson M, Bilker WB, Quesenberry CP Jr, Vaughn DJ, Nessel L, Selby J, Strom BL: Risk of bladder cancer among diabetic patients treated with pioglitazone: interim report of a longitudinal cohort study. Diabetes Care 34:916–922, 2011

40. Neumann A, Weill A, Ricordeau P, Fagot JP, Alla F, Allemand H: Pioglitazone and risk of bladder cancer among diabetic patients in France: a population based cohort study. Diabetologia 55:1953–1962, 2012

41. Zhu Z, Shen Z, Lu Y, Zhong S, Xu C: Increased risk of bladder cancer with pioglitazone therapy in patients with diabetes: a meta-analysis. Diabetes Res Clin Pract 98:159–163, 2012

42. ADVANCE Collaborative Group; Patel A, MacMahon S, Chalmers J, Neal B, Billot L, Woodward M, Marre M, Cooper M, Glasziou P, Grobbee D, Hamet P, Harrap S, Heller S, Liu L, Mancia G, Mogensen CE, Pan C, Poulter N, Rodgers A, Williams B, Bompoint S, de Galan BE, Joshi R, Travert F: Intensive blood glucose control and vascular outcomes in patients with type 2 diabetes. N Engl J Med 358:2560–2572, 2008

43. Rodgers NW: Sulfonylureas and heart disease in diabetes management. Diabetes Spectrum 12:95–97, 1999

44. Harrower ADB: Comparative tolerability of sulphonylureas in diabetes mellitus. Drug Saf 22:313–320, 2000

45. Kadowaki T, Hagura R, Kajinuma H, Kuzuya N, Yoshida S: Chlorpropamideinduced hyponatremia: incidence and risk factors. Diabetes Care 6: 468–471, 1983

46. Weissman PN, Shenkman P, Gregerman RI: Chlorpropamide hyponatremia: drug-induced inappropriate antidiuretic hormone activity. N Engl J Med 284:65–71, 1971

47. Campbell RK: Glimepiride: role of new sulfonylureas in the treatment of type 2 diabetes mellitus. Ann Pharmacother 32:1044–1052, 1998

48. Buse JB, Nauck M, Fort T, Sheu WHH, Shenouda SK, Heilmann CR, Hoogwerf BJ, Gao A, Boardman MK, Fineman M, Porter L, Schernthaner G: Exenatide once weekly versus liraglutide once daily in patients with type 2 diabetes (DURATION-6): a randomized open-label study. Lancet 381:117–124, 2012

49. Aroda VR, Ratner R: The safety and tolerability of GLP-1 receptor agonists in the treatment of type 2 diabetes: a review. Diabetes Metab Res Rev 27:528–542, 2011

50. Thethi T, Fonseca V: Comparing diabetes drugs: helping clinical decisions? Lancet 381:93–94, 2013

51. Ahmad SR, Swann J: Exenatide and rare adverse events. N Engl J Med 358:1970– 1971, 2008

52. Drucker DJ, Sherman SI, Bergenstal RM, Buse JB: The safety of incretin-based therapies: review of the scientific evidence. J Clin Endocrinol Metab 96:2027–2031, 2011

53. Drucker DJ, Sherman SI, Gorelick FS, Bergenstal RM, Sherwin RS, Buse JB: Incretin-based therapies for the treatment of type 2 diabetes: evaluation of the risks and benefits. Diabetes Care 33:428–433, 2010

54. Yoon NM, Cavaghan MK, Brunelle RL, Roach P: Exenatide added to insulin therapy: a retrospective review of clinical practice over 2 years in an academic endocrinology outpatient setting. Clin Ther 31:1511–1523, 2009

55. Pendergrass M, Fenton C, Haffner SM, Chen W: Exenatide and sitagliptin are not associated with increased risk of acute renal failure: a retrospective claims analysis. Diabetes Obes Metab 14:596–600, 2012

56. Parks M, Rosebraugh C: Weighing risks and benefits of liraglutidez: the FDA’s review of a new antidiabetic therapy. N Engl J Med 362:774–777, 2010

57. Alves C, Batel-Marques F, Macedo AF: A meta-analysis of serious adverse events reported with exenatide and liraglutide: acute pancreatitis and cancer. Diabetes Res Clin Pract 98:271–284, 2012

58. Knudsen LB, Madsen LW, Andersen S, Almholt K, de Boer AS, Drucker DJ, Gotfredsen C, Egerod FL, Hegelund AC, Jacobsen H, Jacobsen SD, Moses AC, Molck AM, Nielsen HS, Nowak J, Solberg H, Thi TDL, Zdravkovic M: Glucagon-like peptide-1 receptor agonists activate rodent thyroid C-cells causing calcitonin release and C-cell proliferation. Endocrinology 151:1473– 1486, 2010

59. Desai S, Brinker A, Swann J, Iyasu S: Sitagliptin-associated drug allergy: review of spontaneous adverse events reports. Arch Intern Med 170:1169–1171, 2010 60 Hollander P, Li J, Allen E, Chen R, CV181- 013 Investigators: Saxagliptin added to a thiazolidinedione improves glycemic control in patients with type 2 diabetes and inadequate control on thiazolidinedione alone. J Clin Endocrinol Metab 94:4810–4819, 2009

61. Balfour JA, McTavish D: Acarbose. Drugs 46:1025–1054, 1993

62. Phillips BB: Managing therapy and adverse effects with antihyperglycemic agents: a focus on metformin and acarbose. In Managing the Patient with Type II Diabetes. Wilson AL, Mehra IV, Eds. Gaithersburg, Md., Aspen Publications, 1997, p. 73–76

63. Andrade RJ, Lucena M, Vega JL, Torres M, Salmeron FJ, Bellot V, Garcia-Escano MD, Moreno P: Acarbose-associated hepatotoxicity. Diabetes Care 21:2029–2030, 1998

64. Hsiao SH, Liao LH, Cheng PN, Wu TJ: Hepatotoxicity associated with acarbose therapy. Ann Pharmacother 40:151–154, 2006

65. Yee HS, Fong NT: A review of the safety and efficacy of acarbose in diabetes mellitus. Pharmacotherapy 16:792–805, 1996

66. Segal P, Feig PU, Schernthaner G, Ratzmann KP, Rybka J, Petzinna D, Berlin C: The efficacy and safety of miglitol therapy compared with glibenclamide in patients with NIDDM inadequately controlled by diet alone. Diabetes Care 20:687–691, 1997

67. Hirsch IB, Bergenstal IM, Parkin CG, Wright E Jr, Buse JB: A real-world approach to insulin therapy in primary care practice. Clinical Diabetes 23:78–86, 2005

68. Hemkens LG, Grouven U, Bender R, Gunster C, Gutschmidt S, Selke GW, Sawicki PT: Risk of malignancies in patients with diabetes treated with human insulin or insulin analogues: a cohort study. Diabetologia 52:1732–1744, 2009

69. Musso G, Gambino R, Cassader M, Pagano G: A novel approach to control hyperglycemia in type 2 diabetes: sodium-glucose co-transport (SGLT) inhibitors, systematic review and meta-analysis of randomized trials. Ann Med 44:375–393, 2012

70. Bailey CJ, Gross JL, Hennicken D, Iqbal N, Mansfield TA, List JF: Dapagliflozin add-on to metformin in type 2 diabetes inadequately controlled with metformin: a randomized, double-blind, placebo-controlled 102-week trial. BMC Med 11:43, 2013

71. Nyirjesy P, Zhao Y, Ways K, Usiskin K: Evaluation of vulvovaginal symptoms and Candida colonization in women with type 2 diabetes mellitus treated with canagliflozin, a sodium glucose co-transporter 2 inhibitor. Curr Med Res Opin 28:1173–1178, 2012

72. Rosenstock J, Aggarwal N, Polidori D, Zhao Y, Arbit D, Usiskin K, Capuano G, Canovatchel W; Canagliflozin DIA 2001 Study Group: Dose-ranging effects of canagliflozin, a sodium-glucose cotransporter 2 inhibitor, as add-on to metformin in subjects with type 2 diabetes. Diabetes Care 35:1232–1238, 2012

73. Fonseca VA, Rosenstock J, Wang AC, Truitt KE, Jones MR: Colesevelam HCl improves glycemic control and reduces LDL cholesterol in patients with inadequately controlled type 2 diabetes on sulfonylurea-based therapy. Diabetes Care 31:1479–1484, 2008

74. Fonseca VA, Handelsman Y, Staels B: Colesevelam lowers glucose and lipid levels in type 2 diabetes: the clinical evidence. Diabetes Obes Metab 12:384–392, 2010

75. Daiichi Sankyo: Welchol package insert. Parsippany, N.J., Daiichi Sankyo, 2013

76. Gaziano JM, Cincotta AH, O’Connor CM: Randomized clinical trial of quickrelease bromocriptine among patients with type 2 diabetes on overall safety and cardiovascular outcomes. Diabetes Care 33:1503–1508, 2010

77. VeroScience: Cyclomet package insert. Tiverton, R.I., VeroScience, 2010

Zalecane piśmiennictwo

Bailey CJ, Turner RC: Metformin. N Engl J Med 334:574–579, 1996

Bush WA, Bettmann M: Metformin (Glucophage) therapy and the risk of lactic acidosis. ACR Bull 53:18–19, 1997

Campbell IW, Howlett HCS: Worldwide experience of metformin as an effective glucose-lowering agent: a meta-analysis. Diabetes Metab Rev 11:S57–S62, 1995

Carmona MC, Louche K, Nibbelink M, Prunet B, Bross A, Desbazeille M, Dacquet C, Renard P, Casteilla L, Pénicaud L: Fenofibrate prevents rosiglitazone-induced body weight gain in ob/ob mice. Int J Obes 29:864–871, 2005

Chaput E, Saladin R, Silvestre M, Edgar AD: Fenofibrate and rosiglitazone lower serum triglycerides with opposing effects on body weight. Biochem Biophys Res Commun 271:445–450, 2000

Henry RR: Thiazolidinediones. Endocrinol Metab Clin North Am 26:553–573, 1997

Lago RM, Singh PP, Nesto RW: Congestive heart failure and cardiovascular death in patients with prediabetes and type 2 diabetes given thiazolidinediones: a meta-analysis of randomized clinical trials. Lancet 370:1129–1136, 2007

Loke YK, Singh S, Furberg CD: Long term use of thiazolidinediones and fracture in type 2 diabetes: a meta-analysis. CMAJ 180:32–39, 2009

Russell-Jones D, Khan R: Insulin-associated weight gain in diabetes: causes, effects and coping strategies. Diabetes Obese Metab 9:799–812, 2007

Salpeter SR, Greyber E, Pastemak GA, Salpeter EE: Risk of fatal and nonfatal lactic acidosis with metformin use in type 2 diabetes mellitus. Arch Intern Med 163:2594–2602, 2003

Do góry