Zjawiska patofizjologiczne związane hiperglikemią, głębokimi zaburzeniami metabolicznymi, częstą w tych przypadkach infekcją, a także z unieruchomieniem uzasadniają podanie heparyny niskocząsteczkowej w stanie CKK. Dlatego też w ośrodku poznańskim profilaktyczna dawka niskocząsteczkowej heparyny zalecana jest w stanach ciężkiej cukrzycowej kwasicy – po wykluczeniu czynnego krwawienia.

Podsumowanie

Ostre stany hiperglikemiczne, w tym CKK, pozostają wyzwaniem dla diabetologii, gdyż stanowią bezpośrednie zagrożenie życia. Błędy w leczeniu chorych w stanie CKK mogą generować liczne zagrażające zdrowiu i życiu powikłania, do których należą: hipoglikemia, hipokaliemia, hiperchloremia, powikłania zakrzepowo-zatorowe, przewlekła niewydolność serca, hipoksemia, niekardiogenny obrzęk płuc, obrzęk mózgu, wstrząs hipowolemiczny, ostra niewydolność nerek, zespół ostrej niewydolności oddechowej dorosłych.

Wiedza zaczerpnięta z randomizowanych badań klinicznych, metaanaliz i przeglądów systematycznych badań pozwala na opracowanie ogólnych zaleceń dotyczących prowadzenia chorych z CKK. Jednocześnie niewiedza w zakresie wielu aspektów terapii, szczególnie CKK z hipermolalnością i euglikemicznej CKK, pozostawia nasze działania w sferze kunsztu sztuki lekarskiej bazującej na doświadczeniu i opinii ekspertów.

ABSTRACT

Treatment of diabetic ketoacidosis: A new look at an old problem

Despite advances in the diagnosis and treatment of diabetes, there are numerous hospitalizations due to diabetic ketoacidosis (DKA) which is a life-threatening condition. The last decade has seen a significant increase in research on DKA, and the definition of DKA has been updated to include classic and euglycemic DKA. This paper combines over thirty years of experience in the management of diabetic ketoacidosis in adults and knowledge gained from the current literature.

Piśmiennictwo

1. McCoy RG, Herrin J, Galindo RJ, et al. Rates of hypoglycemic and hyperglycemic emergencies among U.S. adults with diabetes, 2011-2020. Diabetes Care 2023;46:e69-71

2. Umpierrez G, Korytkowski M. Diabetic emergencies ketoacidosis, hyperglycaemic hyperosmolar state and hypoglycaemia. Nat Rev Endocrinol 2016;12:222-32

3. Pasquel FJ, Tsegka K, Wang H, et al. Clinical outcomes in patients with isolated or combined diabetic ketoacidosis and hyperosmolar hyperglycemic state: a retrospective, hospital-based cohort study. Diabetes Care 2020;43:349-57

4. Dhatariya KK, Glaser NS, Codner E, et al. Diabetic ketoacidosis. Nat Rev Dis Primers 2020;6:40

5. Umpierrez GE, Davis GM, ElSayed NA, et al. Hyperglycaemic crises in adults with diabetes: a consensus report. Diabetologia 2024;67(8):1455-79

6. Gibb FW, Teoh WL, Graham J, et al. Risk of death following admission to a UK hospital with diabetic ketoacidosis. Diabetologia 2016;59:2082-7

7. Araszkiewicz A, Borys S, Broncel M, et al. Standards of Care in Diabetes. The position of Diabetes Poland 2025. Curr Top Diabetes 2025;5(1)

8. Long B, Lentz S, Koyfman A, et al. Euglycemic diabetic ketoacidosis: etiologies, evaluation, and management. Am J Emerg Med 2021;44:157-60

9. Nasa P, Chaudhary S, Shrivastava PK, Singh A. Euglycemic diabetic ketoacidosis: a missed diagnosis. World J Diabetes 2021;12:514-23

10. Perel P, Roberts J. Colloids versus crystalloids for fluid resuscitation in critically ill patients. Cochrane Database Syst Rev 2007;3:CD000567

11. Alghamdi NA, Major P, Chaudhuri D, et al. Saline compared to balanced crystalloid in patients with diabetic ketoacidosis: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Crit Care Explor 2022;4:e0613

12. Bergmann KR, Abuzzahab MJ, Nowak J, et al. Resuscitation with Ringer’s lactate compared with normal saline for pediatric diabetic ketoacidosis. Pediatr Emerg Care 2021;37:e236-42

13. Mazer M, Chen E. Is subcutaneous administration of rapid-acting insulin as effective as intravenous insulin for treating diabetic ketoacidosis? Ann Emerg Med 2009;53(2):259-63

14. Kitabchi AE, Ayyagari V, Guerra SM. The efficacy of low dose versus conventional therapy of insulin for treatment of diabetic ketoacidosis. Ann Intern Med 1976;84:633-8

15. Krzymień J, Ławecki J. Leczenie ostrych zaburzeń metabolicznych w cukrzycy dożylnym wlewem małych dawek insuliny. Pol Arch Med Wewn 1978;59:305-13

16. Kitabchi AE, Murphy MB, Spencer J, et al. Is a priming dose of insulin necessary in a low-dose insulin protocol for the treatment of diabetic ketoacidosis? Diabetes Care 2008;31:2081-5

17. Frier BM, Ewing FM, Lindholm A, et al. Symptomatic and counterregulatory hormonal responses to acute hypoglycaemia induced by insulin aspart and soluble human insulin in type 1 diabetes. Diabetes Metab Res Rev 2000;16(4):262-8

18. Savage MW, Dhatariya KK, Kilvert A, et al. Diabetes UK Position statements and care recommendations. Joint British Diabetes Societies guideline for the management of diabetic ketoacidosis. Diabet Med 2011;28:508-15

19. Kitabchi AE, Umpierrez GE, Miles JM, et al. Hyperglycemic crises in adult patients with diabetes. Diabetes Care 2009;32:1335-43

20. Arora S, Cheng D, Wyler B, et al. Prevalence of hypokalemia in ED patients with diabetic ketoacidosis. Am J Emerg Med 2012;30(3):481-4

21. Murthy K, Harrington JT, Siegel RD. Profound hypokalemia in diabetic ketoacidosis: a therapeutic challenge. Endocr Pract 2005;11:331-4

22. Cieluch A, Uruska A, Falkowski B, et al. Nonadherence to potassium replacement protocol leads to prolonged management of diabetic ketoacidosis. Pol Arch Intern Med 2018;128:416-20

23. Chua HR, Schneider A, Bellomo R. Bicarbonate in diabetic ketoacidosis – a systemic review. Ann Int Care 2011;1:23

24. Hale PJ, Crase J, Nattrass M. Metabolic effects of bicarbonate in the treatment of diabetic ketoacidosis. BMJ 1984;289:1035-8

25. Morris LR, Murphy MB, Kitabchi AE. Bicarbonate therapy in severe diabetic ketoacidosis. Ann Intern Med 1986;105:836-40

26. Kitabchi AE, Umiperrez GE, Fisher JN, et al. Thirty years of personal experience in hyperglycemic crises: diabetic ketoacidosis and hyperglycemic hyperosmolal state. J Clin Endocrinol Metab 2008;93:1541-52

27. Kelly AM. The case for venous rather than arterial blood gases in diabetic ketoacidosis. Emerg Med Austral 2006;18:64-7

28. Cole RP. Heparin treatment for severe hypertriglyceridemia in diabetic ketoacidosis. Arch Intern Med 2009;169(15):1439-41

Do góry