Klasterowy ból głowy

Jest to rzadko występujący pierwotny ból głowy (ok. 0,05%), częściej u mężczyzn (9:1). Dawniej bywał nazywany bólem głowy Hortona lub histaminowym bólem głowy. Cechuje się bardzo silnymi napadami, zlokalizowanymi głównie w obrębie oczodołu i skroni lub czoła, trwającymi od kilku do kilkudziesięciu minut i powtarzającymi się wielokrotnie w ciągu doby, częściej w nocy. Bólowi głowy towarzyszą objawy autonomiczne w postaci zaczerwienienia oka, łzawienia, wycieku z nosa po jednej stronie i uczucia jego zatkania, a także obrzęku powieki i zespołu Hornera (zwężenie źrenicy, zwężenie szpary powiekowej). Napady bólu głowy występują okresowo, w czasie kilku tygodni lub miesięcy, po czym następuje różnie długa remisja. Okres, w którym występują napady bólu głowy, nazywa się klasterem. Często występują dwa klastery w ciągu roku, wiosną i jesienią. W grupie tzw. trójdzielno- autonomicznych bólów głowy znajduje się też przewlekła napadowa hemikrania o przebiegu bardzo podobnym do klasterowego bólu głowy, lecz występująca głównie u kobiet.²

Klasterowy ból głowy w ciąży

Przebieg

Ze względu na bardzo rzadkie występowanie tego rodzaju bólu głowy i na fakt, że pojawia się głównie u mężczyzn, niewiele wiadomo na temat przebiegu klasterowego bólu głowy w ciąży. Zgodnie z nielicznymi doniesieniami, wydaje się, że ciąża nie ma wielkiego wpływu na przebieg napadów, jak również występowanie napadów nie wiąże się z istotnymi powikłaniami w czasie ciąży.^3,18

Leczenie

W ciąży w celu przerwania napadu bólu głowy można bezpiecznie stosować wdychanie czystego tlenu (7 l/min przez 15 min). Leczenie to jest skuteczne w przerwaniu ok. 70% napadów. Ponadto można również doraźnie stosować sumatryptan z ograniczeniami opisanymi powyżej (patrz: „Migrena w ciąży”), jak również glikokortykosteroidy. Przeciwwskazane są pochodne ergotaminy.³

Wtórne bóle głowy w ciąży

Polekowe bóle głowy z odbicia (bóle głowy w wyniku nadużycia leków)

Jest to ból głowy, który występuje u osób pierwotnie dotkniętych migreną lub napięciowym bólem głowy, nadużywających leków przeciwbólowych: ergotaminy, NLPZ, tryptanów, opioidów. Pojawia się zwykle po przebudzeniu, ma tępy lub uciskający charakter, dotyczy całej głowy lub tylko skroni i czoła. Powoduje, że chora przyjmuje lek, a wtedy ból łagodnieje, po czym znowu powraca. Leczenie polega na edukacji pacjentki, bezwzględnym przerwaniu zażywania leków przeciwbólowych, wspomagająco można stosować psychoterapię.^3,19

Stan przedrzucawkowy lub rzucawka

Ból głowy jest jednym z częstych objawów zagrażającej rzucawki, nierzadko poprzedza charakterystyczny dla tej choroby napad drgawek. Najczęściej jest zlokalizowany w skroniach, okolicy czołowej lub potylicznej, może też być rozlany, o charakterze pulsującym lub ucisku. Towarzyszą mu zaburzenia pola widzenia, nieostre widzenie lub mroczki. Rozpoznanie ułatwiają inne objawy kliniczne zagrażającej rzucawki: nadciśnienie tętnicze, obrzęki, białkomocz. Patogeneza tego bólu głowy nie została dokładnie poznana, prawdopodobnie dochodzi do skurczu naczyń mózgowych wskutek podwyższonego ciśnienia tętniczego, z następowym rozkurczem i przesiękiem płynu. Powikłaniem rzucawki może być krwotok śródmózgowy, udar niedokrwienny, zwłaszcza płatów potylicznych, encefalopatia nadciśnieniowa, a także śmierć.³