1. Wskaż praw­dzi­we stwier­dze­nia do­ty­czą­ce prze­wle­kłej bia­łacz­ki szpi­ko­wej:

A. Sta­no­wi oko­ło 60% bia­ła­czek u do­ro­słych

B. Pierw­szym ob­ja­wem cho­ro­by mo­że być pria­pizm

C. Po­więk­sze­nie wą­tro­by i śle­dzio­ny stwier­dza się u 30% cho­rych w chwi­li roz­po­zna­nia

D. Cha­rak­te­ry­zu­je się obec­no­ścią chro­mo­so­mu Phi­la­del­phia

E. Ak­tyw­ność fos­fa­ta­zy za­sa­do­wej gra­nu­lo­cy­tów naj­czę­ściej jest zwięk­szo­na

Wy­bierz ze­staw pra­wi­dło­wych od­po­wie­dzi:

☐1. ABC­DE, ☐2. BCD, ☐3. ACE, ☐4. ABC, ☐5. BCE

Prze­wle­kła bia­łacz­ka szpi­ko­wa na­le­ży do ze­spo­łów mie­lo­pro­li­fe­ra­cyj­nych. Isto­tą cho­ro­by jest klo­nal­ny roz­rost zmie­nio­nej no­wo­two­ro­wo mul­ti­po­ten­cjal­nej ko­mór­ki ma­cie­rzy­stej szpi­ku. Prze­wle­kła bia­łacz­ka szpi­ko­wa sta­no­wi ok. 20-25% wszyst­kich bia­ła­czek u do­ro­słych. W więk­szo­ści przy­pad­ków etio­lo­gia cho­ro­by nie jest zna­na, a je­dy­nym udo­wod­nio­nym czyn­ni­kiem etio­lo­gicz­nym jest pro­mie­nio­wa­nie jo­ni­zu­ją­ce. Cho­ro­ba w fa­zie prze­wle­kłej prze­bie­ga skry­cie. U czę­ści cho­rych wy­stę­pu­je osła­bie­nie, uczu­cie zmę­cze­nia, utra­ta ma­sy cia­ła i ob­ja­wy leu­ko­sta­zy (za­bu­rze­nia wi­dze­nia i świa­do­mo­ści, bó­le gło­wy, a tak­że bo­le­sny wzwód prą­cia, któ­ry mo­że być pierw­szym ob­ja­wem cho­ro­by). W ba­da­niu fi­zy­kal­nym po­więk­sze­nie wą­tro­by i śle­dzio­ny stwier­dza się u ok. 30-40% cho­rych w chwi­li roz­po­zna­nia. W prze­wle­kłej bia­łacz­ce szpi­ko­wej do­cho­dzi do wza­jem­nej trans­lo­ka­cji ra­mion dłu­gich chro­mo­so­mów 9 i 22 z po­wsta­niem chro­mo­so­mu Phi­la­del­phia. Aty­po­wa po­stać cho­ro­by, bez trans­lo­ka­cji t(9;22), wy­stę­pu­je rzad­ko (<10%). W prze­wle­kłej bia­łacz­ce szpi­ko­wej ak­tyw­ność fos­fa­ta­zy za­sa­do­wej gra­nu­lo­cy­tów jest zmniej­szo­na, czę­sto bli­ska 0.

Kon­sul­ta­cja: prof. dr hab. med. Wie­sław Ję­drzej­czak

2. Któ­ra z wy­mie­nio­nych bak­te­rii jest naj­częst­szym czyn­ni­kiem etio­lo­gicz­nym bie­gun­ki po­dróż­nych?

☐1. Yer­si­nia en­te­ro­co­li­ti­ca

☐2. Vi­brio cho­le­rae

☐3. Esche­ri­chia co­li

☐4. Cam­py­lo­bac­ter je­ju­ni

☐5. Sal­mo­nel­la en­te­ri­ti­dis

Bie­gun­ka po­dróż­nych to naj­częst­sze scho­rze­nie wy­stę­pu­ją­ce wśród osób wy­jeż­dża­ją­cych, zwłasz­cza do kra­jów o ni­skim po­zio­mie hi­gie­ny. Jest ze­spo­łem ob­ja­wów kli­nicz­nych spo­wo­do­wa­nych za­ka­że­niem prze­wo­du po­kar­mo­we­go, a naj­waż­niej­szym czyn­ni­kiem ry­zy­ka po­ja­wie­nia się bie­gun­ki jest do­ce­lo­wy kraj po­dró­ży. Cho­ro­ba prze­waż­nie trwa krót­ko i ustę­pu­je sa­mo­ist­nie. Naj­częst­szym pa­to­ge­nem po­wo­du­ją­cym bie­gun­kę po­dróż­nych jest Esche­ri­chia co­li, zwłasz­cza szcze­py en­te­ro­tok­sycz­ne i rza­dziej en­te­ro­agre­ga­cyj­ne. In­ne roz­po­wszech­nio­ne drob­no­ustro­je wy­wo­łu­ją­ce bie­gun­kę to: Cam­py­lo­bac­ter, Sal­mo­nel­la, Shi­gel­la, Vi­brio, ro­ta­wi­ru­sy, no­ro­wi­ru­sy, Giar­dia lam­blia i En­ta­mo­eba hi­sto­ly­ti­ca. Za­po­bie­ga­nie cho­ro­bie po­le­ga na uni­ka­niu po­kar­mów i wo­dy z nie­zna­ne­go źró­dła, pi­ciu wo­dy bu­tel­ko­wa­nej oraz my­ciu rąk przed każ­dym po­sił­kiem i przy­go­to­wy­wa­niem po­traw. Sto­so­wa­nie pro­fi­lak­ty­ki an­ty­bio­ty­ko­wej jest kon­tro­wer­syj­ne.

Kon­sul­ta­cja: prof. dr hab. med. Piotr Za­bo­row­ski