Konsultacja: dr hab. med. Dariusz Moczulski
3. Do czynników ryzyka rozwoju przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP) nie należy:
1. Palenie tytoniu
2. Niedobór α1-antytrypsyny
3. Narażenie zawodowe na pyły organiczne i nieorganiczne
4. Przebyta gruźlica
5. Wszystkie powyższe są czynnikami ryzyka rozwoju POChP
Czynnikiem ryzyka POChP o największym znaczeniu jakościowym i ilościowym (około 80-90% ryzyka) jest palenie tytoniu. Czynnikiem o równie dużym znaczeniu jakościowym, ale o małym znaczeniu ilościowym (mniej niż 1% przypadków POChP) jest niedobór α1-antytrypsyny u homozygotycznych nosicieli mutacji powodującej to schorzenie. Inne czynniki ryzyka rozwoju POChP to: intensywne narażenie na pyły i substancje chemiczne, zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego i wewnątrz pomieszczeń, nadreaktywność oskrzeli, zakażenia układu oddechowego, niski status społeczno-ekonomiczny oraz mała masa urodzeniowa. Astma może być czynnikiem ryzyka rozwoju POChP, ale nie ma jednoznacznych dowodów potwierdzających taką tezę. W najnowszych wytycznych GOLD z 2008 r. dołączono przebytą gruźlicę jako czynnik ryzyka rozwoju przewlekłej obturacyjnej choroby płuc.
Konsultacja: prof. dr hab. med. Jerzy Kozielski
4. W celu ustalenia rozpoznania celiakii należy podczas badania endoskopowego pobrać wycinki błony śluzowej dwunastnicy do badania histologicznego według następującego schematu:
1. 3 wycinki z opuszki i 1 z części zstępującej dwunastnicy
2. 1 wycinek z opuszki i 3 z części zstępującej dwunastnicy
3. Co najmniej 4 wycinki z części zstępującej dwunastnicy
4. 2 wycinki z opuszki i 2 z części zstępującej dwunastnicy
5. Wszystkie odpowiedzi są błędne
Podstawową rolę w diagnostyce celiakii odgrywa badanie histologiczne wycinków błony śluzowej jelita cienkiego, pobranych endoskopowo lub metodą kapsułkową. Według najnowszych wytycznych do badania histologicznego należy pobrać 1 wycinek z opuszki i 3 z części zstępującej dwunastnicy. Postępując według takiego schematu potwierdzenie rozpoznania choroby trzewnej osiąga się w 100%. Przy pobraniu 3 lub 2 wycinków odsetek uzyskania potwierdzenia rozpoznania zmniejsza się odpowiednio do 95% i 90%. Rozpoznanie celiakii można ustalić przez ocenę kosmków, stanu krypt oraz określenie liczby limfocytów śródnabłonkowych. Do tego celu służy klasyfikacja Marsha, obejmująca 5 głównych typów uszkodzenia błony śluzowej jelita cienkiego, z których typ 3b (wyraźny zanik kosmków) i 3c (całkowity zanik kosmków) jest charakterystyczny dla celiakii. Klasyfikacja Marsha jest również przydatna do monitorowania przebiegu choroby w trakcie leczenia. Ponieważ zmiany histologiczne podobne do zmian opisywanych w celiakii można stwierdzić w przebiegu wielu chorób zapalnych i infekcyjnych, rozpoznanie choroby trzewnej jest ostatecznie potwierdzane odpowiedzią na dietę bezglutenową.
Konsultacja: prof. dr hab. med. Andrzej Dąbrowski
5. Najczęstszą nienowotworową przyczyną zespołu żyły głównej górnej jest:
1. Zakrzepica
2. Gruźlica