Wnioski

Niezależnie od etiologii zapalenie jest pierwotnym patofizjologicznym mechanizmem odpowiedzialnym za objawy OZNZ i powinno być celem terapii. Ponadto wczesna interwencja w OZNZ może przynieść korzyści, jeśli nakierowana jest na leczenie zapalenia. Terapia przeciwzapalna może ograniczyć wystąpienie objawów i sprzyja dobrej wentylacji oraz drożności zatok.

Badania przeprowadzone u chorych na OZNZ wykazały kliniczną skuteczność różnych donosowych glikokortykosteroidów jako leków stosowanych łącznie z lekami przeciwbakteryjnymi. Badania te dowiodły, że leczenie przeciwbakteryjne w połączeniu z donosowym glikokortykosteroidem ogranicza wszystkie objawy skuteczniej niż antybiotyki stosowane w monoterapii. Ponadto terapia skojarzona antybiotyku z donosowym glikokortykosteroidem skuteczniej ogranicza poszczególne objawy, takie jak przekrwienie, obrzęk, ropna wydzielina z nosa, ból lub ucisk w obrębie głowy i twarzy. Dodanie donosowych glikokortykosteroidów do terapii nie wiąże się ze zwiększonym ryzykiem niepowodzeń leczenia ani objawów niepożądanych.

Udowodniono również skuteczność donosowych glikokortykosteroidów stosowanych w monoterapii w leczeniu niepowikłanego OZNZ i wykazano, że mogą stanowić alternatywę dla leczenia przeciwbakteryjnego. U chorych na niepowikłane OZNZ mometazon stosowany 2 razy dziennie po 200 µg ograniczał objawy istotnie skuteczniej niż placebo lub amoksycylina.

O korzyściach ze stosowania donosowych glikokortykosteroidów u chorych na OZNZ świadczą dowody kliniczne, co wykazano w ostatniej metaanalizie bazy Cochrane’a11 i wytycznych EP3OS z 2007 r.7 Donosowe glikokortykosteroidy, stosowane w monoterapii lub w skojarzeniu z lekami przeciwbakteryjnymi, są skuteczne, dobrze tolerowane i stanowią istotną opcję terapeutyczną u chorych z objawami OZNZ.

Oświadczenie

Dr Meltzer otrzymywał granty wspierające od firm Alcon, Allux, AstraZeneca, Boehringer Ingelheim, Capnia, Clay-Park, Critical Therapeutics, Genentech, GlaxoSmithKline, Hoffman-La Roche, KOS, Medicinova, MedPointe, Merck, Novartis, Nycomed (Altana), Pharmaxis, Rigel, Sanofi-Aventis, Schering-Plough, Teva, Wyeth. Pracował jako konsultant dla Abbott, Adelphi, Alcon, Allux, Amgen, AstraZeneca, Capnia, Critical Therapeutics, Dey, Evolutec, Genentech, GlaxoSmithKline, Greer, Inspire, KOS, MedPointe, Merck, Novartis, Nycomed (Altana), Pfizer, Rigel, Sanofi-Aventis, Schering-Plough, Shionogi, Verus, Wyeth. Pracował również jako wykładowca dla Alcon, Altana, Genentech, Genesis, GlaxoSmithKline, MedPointe, Merck, Pfizer, Sanofi-Aventis, Schering-Plough, Verus.

Dr Teper i dr Danzig są zatrudnieni w Schering-Plough Corporation, Kenilworth, NJ.


Piśmiennictwo:

1. Winstead W. Rhinosinusitus. Prim Care 2003;30:137-154.

2. Leggett JE. Acute sinusitus. When – and when not – to prescribe antibiotics. Postgrad Med. 2004;115:13-19.

3. Meltzer EO, Hamilos DL, Hadley JA, et al. Rhinosinusitus: establishing definitions for clinical research and patient care. Otolaryngol Head Neck Surg 2004;131(6 Suppl):S1-S62.

4. Medicode: In ICD-9-CM Expert for Hospitals. Eden Prairie, MN: Ingenix-St Anthony’s Press; 2003:137-139.

5. Meltzer EO, Hamilos DL, Hadley JA, et al. Rhinosinusitis: developing guidance for clinical trials. Otolaryngol Head Neck Surg 2006, 135(5 Suppl):S31-S80.

6. Sinusitus: unmet need and opportunity. Datamonitor Report, 2001. Available at: www.datamonitor.com. Accessed June 1, 2007 (no longer online).

7. Fokkens W, Lund V, Mullol J. European position paper on rhinosinusitis and nasal polyps 2007. Rhinol Suppl 2007;1-136.

8. Brooks I, Gooch WM 3rd, Jenkins SG, et al. Medical management of acute bacterial sinusitis. Recommendations of a clinical advisory committee on pediatric and adult sinusitis. Ann Otol Rhinol Laryngol Suppl 2000;182:2-20.

9. Goetzel RZ, Hawkins K, Ozminkowski RJ, Wang S. The health and productivity cost burden of the “top 10” physical and mental health conditions affecting six large U.S. employers in 1999. J Occup Environ Med 2003;45:5-14.

10. Kaliner MA, Osguthorpe JD, Fireman P, et al. Sinusitis: bench to bedside. Current findings, future directions. Otolaryngol Head Neck Surg 1997;116:S1-S20.

11. Zalmanovici A, Yaphe J: Steroids for acute sinusitis. Cochrane Database Syst Rev 2007;18:CD005149.

12. Hickner JM, Bartlett JG, Besser RE, et al. Principles of appropriate antibiotic use for acute rhinosinusitis in adults: background. Ann Intern Med 2001;134:498-505.

13. Sande MA, Gwaltney JM. Acute community-acquired bacterial sinusitis: continuing challenges and current management. Clin Infect Dis 2004;39(Suppl 3):S151-S158.

14. Slavin RG, Spector SL, Bernstein IL, et al. The diagnosis and management of sinusitis: a practice parameter update. J Allergy Clin Immunol 2005;116(6 Suppl):S13-S47.

15. Anon JB, Jacobs MR, Poole MD, et al. Antimicrobial treatment guidelines for acute bacterial rhinosinusitis. Otolaryngol Head Neck Surg 2004;130(1 Suppl):1-45.

16. Stalman W, van Essen GA, van der Graaf Y, et al. The end of antibiotic treatment in adults with acute sinusitis-like complaints in general practice? A placebo-controlled double-blind randomized doxycycline trial. Br J Gen Pract 1997;47:794-799.

17. van Buchem FL, Knottnerus JA, Schrijnemaekers VJ, et al. Peeters MF: Primary-care-based randomised placebocontrolled trial of antibiotic treatment in acute maxillary sinusitis. Lancet 1997;349:683-687.

18. de Ferranti SD, Ioannidis JP, Lau J, et al. Are amoxicillin and folate inhibitors as effective as other antibiotics for acute sinusitis? A meta-analysis. BMJ 1998;317:632-637.

19. Slavin RG. Sinusitis in adults and its relation to allergic rhinitis, asthma, and nasal polyps. J Allergy Clin Immunol 1988;82:950-956.

20. Berger G, Kattan A, Bernheim J, et al. Acute sinusitis: a histopathological and immunohistochemical study. Laryngoscope 2000, 110:2089-2094.

21. Repka-Ramirez S, Naranch K, Park YJ, et al. Cytokines in nasal lavage fluids from acute sinusitis, allergic rhinitis, and chronic fatigue syndrome subjects. Allergy Asthma Proc 2002;23:185-190.

22. European Academy of Allergology and Clinical Immunology: European position paper on rhinosinusitis and nasal polyps. Rhinol Suppl 2005;1-87.

23. Fokkens W, Lund V, Bachert C, et al. EAACI position paper on rhinosinusitis and nasal polyps executive summary. Allergy 2005;60:583-601.

24. Meltzer EO, Jalowayski AA, Orgel HA, et al. Subjective and objective assessments in patients with seasonal allergic rhinitis: effects of therapy with mometasone furoate nasal spray. J Allergy Clin Immunol 1998;102:39-49.

25. Mygind N. Advances in the medical treatment of nasal polyps. Allergy 1999;54(Suppl 53):12-16.

26. Bachert C, Hörmann K, Mösqes R, et al. An update on the diagnosis and treatment of sinusitis and nasal polyposis. Allergy 2003;58:176-191.

27. Meltzer EO, Charous BL, Busse WW, et al. Added relief in the treatment of acute recurrent sinusitis with adjunctive mometasone furoate nasal spray. The Nasonex Sinusitis Group. J Allergy Clin Immunol 2000;106:630-637.

28. Dolor RJ, Witsell DL, Hellkamp AS, et al. Comparison of cefuroxime with or without intranasal fluticasone for the treatment of rhinosinusitis. The CAFFS Trial: a randomized controlled trial. JAMA 2001;286:3097-3105.

29. Nayak AS, Settipane GA, Pedinoff A, et al. Effective dose range of mometasone furoate nasal spray in the treatment of acute rhinosinusitis. Ann Allergy Asthma Immunol 2002;89:271-278.

30. Barlan IB, Erkan E, Bakir M, et al.: Intranasal budesonide spray as an adjunct to oral antibiotic therapy for acute sinusitis in children. Ann Allergy Asthma Immunol 1997;78:598-601.

31. Yilmaz G, Varan B, Yilmaz T, et al. Intranasal budesonide spray as an adjunct to oral antibiotic therapy for acute sinusitis in children. Eur Arch Otorhinolaryngol 2000;257:256-259.

32. Meltzer EO, Orgel HA, Backhaus JW, et al. Intranasal flunisolide spray as an adjunct to oral antibiotic therapy for sinusitis. J Allergy Clin Immunol 1993;92:812-823.

33. Meltzer EO, Bachert C, Staudinger H: Treating acute rhinosinusitis: comparing efficacy and safety of mometasone furoate nasal spray, amoxicillin, and placebo. J Allergy Clin Immunol 2005;116:1289-1295.

34. Piccirillo JF: Clinical practice. Acute bacterial sinusitis. N Engl J Med 2004;351:902-910.

35. Druce HM: Adjuncts to medical management of sinusitis. Otolaryngol Head Neck Surg 1990;103:880-883.

Do góry