W postaci zaparciowej zespołu jelita drażliwego występującej jako zespół nakładania z GERD itopryd poprzez swoisty mechanizm działania na perystaltykę przewodu pokarmowego również może znaleźć zastosowanie. W badaniach doświadczalnych udokumentowano, że itopryd wykazuje aktywność prokinetyczną na całej długości przewodu pokarmowego, również w jelicie grubym. Lek ten ma przewagę nad cyzaprydem, ponieważ nie tylko poprawia aktywność skurczową, lecz także działa propulsywnie20.

Pacjentom z rozpoznaną chorobą refluksową przełyku i współistniejącą dyspepsją czynnościową towarzyszą uczucia wzdęcia w nadbrzuszu, nadmiernego odbijania i nudności. Zaburzenia akomodacji dna żołądka charakterystyczne dla FD wiążą się też ze zwiększoną częstością występowania przejściowych relaksacji dolnego zwieracza przełyku, co odgrywa rolę w patogenezie GERD i może tłumaczyć częste współistnienie dyspepsji z refluksem.

Poszukuje się wspólnego etiopatogenetycznego czynnika (zaburzenia motoryki przewodu pokarmowego, czynniki genetyczne, podobny profil psychologiczny chorych) wywołującego te współistniejące ze sobą schorzenia5,21.

Podsumowanie

Dodanie do terapii wymienionych chorób górnego odcinka przewodu pokarmowego leków prokinetycznych poprawia skuteczność leczenia. Wydaje się, że dzięki działaniu przyczynowemu leki te znalazły swoje miejsce w terapii schorzeń, z powodu których pacjenci często szukają pomocy w ambulatoryjnej opiece gastroenterologicznej.

Zarówno w dyspepsji czynnościowej, jak i w chorobie refluksowej przełyku występujących osobno czy też w zespołach nakładania można w celu ograniczenia liczby stosowanych leków przepisać pacjentowi jeden preparat pomagający we wszystkich wymienionych schorzeniach, czyli prokinetyk.

Abstract

Prokinetics in the management of GERD/functional dyspepsia overlap syndrome

Gastro-esophageal reflux disease (GERD) is characterized by high recurrence rates and frequently by long-term use of proton pump inhibitors (PPIs). The dosing of antisecretory drugs can be reduced in a majority of patients following administration of an appropriate prokinetic, which helps to achieve longer remission periods and to reduce the need for PPIs. Prokinetics are also used for treating functional dyspepsia. Of special importance is the role of prokinetics in the treatment of GERD coexisting with functional dyspepsia. Among the few drugs that are currently available in the Polish pharmaceutical market, itopride is considered to have the best safety profile, given that it is free of a number of adverse effects as well as oriented towards improving antireflux mechanisms and gastro-intestinal digestive movements.

Piśmiennictwo

1. Ford AC, Marwaha A, Sood R, et al. Global prevalence of, and risk factors for, uninvestigated dyspepsia: a metaanalysis. Gut 2015;64:1049-57

2. Ford AC, Forman D, Bailey AG, et al. Who consults with dyspepsia? Results from a longitudinal 10-yr follow-up study. Am J Gastroenterol 2007;102:957-65

3. Richter JE, Rubenstein JH. Presentation and epidemiology of gastroesophageal reflux disease. Gastroenterology 2018;154:267-76

4. Bartnik W, Chojnacki J, Paradowski L i wsp. Rekomendacje diagnostyczno-terapeutyczne w zespole jelita nadwrażliwego. Gastroenterologia Kliniczna 2009;1:9-17

5. Wei-Yi Lei, Wei-Chuan Chang, Shu-Hui Wen, et al. Impact of concomitant dyspepsia and irritable bowel syndrome on symptom burden in patients with gastroesophageal reflux disease. Journal of the Formosan Medical Assotiation 2019;118:797-806

6. Yarandi SS, Christie J. Functional dyspepsia in review: pathophysiology and challenges in the diagnosis and management due to coexisting gastroesophageal reflux disease and irritable bowel syndrome. Gastroenterol Res Pract 2013;2013:351086

7. Mulak A. Rola mikroflory w regulacji osi mózgowo-jelitowej. Gastroenterol Prakt 2014;6(4):48-54

8. Talley NJ, Ford AC. Functional dyspepsia. N Engl J Med 2015;373(19):1853-63

9. Liebregts T, Adam B, Bredack C, et al. Immune activation in patients with irritable bowel syndrome. Gastroenterology 2007;132(3):913-20

10. Malfertheiner P, Megraud F, O’Morain CA, et al. Management of Helicobacter pylori infection – the Maastricht V/Florence Consensus Report. Gut 2017;66:6-30

11. Konturek S. Fizjologia układu pokarmowego. Wydanie II. Warszawa: PZWL, 2013

12. Tack J, Pandolfino JE. Pathophysiology of gastroesophageal reflux disease. Gastroenterology 2018;154:277-88

13. Tack J. Prokinetics and fundic relaxants in upper functional GI disorders. Curr Opin Pharmacol 2008;8:690-6

14. Mushiroda T, Takahara E, Nagata O. The involvement of flavin containing monooxygenase but not CYP3A4 in metabolism of itopride hydrochloride, a gastrokinetic agent: comparison with cisapride and mosapride citrate. Drug Metab Dispos 2000;28:1231-37

15. Tonini M, Cipollina L, Poluzzi E, et al. Review article: clinical implications of enteric and central D2 receptor blockade by antidopaminergic gastrointestinal prokinetics. Aliment Pharmacol Ther 2004;19:379-90

16. Pradeep Kumar BT, Mamatha KR, Nagesh NS, et al. A comparative prospective study to assess the clinical efficacy and safety of pantoprazole monotherapy versus pantoprazole and itopride dual therapy in patients with gastroesophageal reflux disease in a tertiary care hospital. Int J Basic Clin Pharmacol 2016;5(5):1953-7

17. Chen Lixia, Bai Banjun, Song Xinling, et al. Clinical curative effect observation and nursing experience of treatment of Gastroesophageal reflux disease with esomeprazole combined with itopride. Acta Medica Mediterranea 2016;32:1173

18. Ezzat WF, Fawaz SA, Fathey H, et al. Virtue of Adding Prokinetics to Proton Pump Inhibitors in the Treatment of Laryngopharyngeal Reflux Disease: Prospective Study. J Otolaryngol Head Neck Surg 2011;40(4):350-6

19. Moayyedi PM, Lacy BE, Andrews CN, et al. ACG and CAG clinical guideline: management of dyspepsia. American Journal of Gastroenterology 2017;112:988-1013

20. Tsubouchi T, Saito T, Mizutani F, et al. Stimulatory action of itopride hydrochloride on colonic motor activity in vitro and in vivo. J Pharmacol Exp Ther 2003;306:787-93

21. Gasiorowska A, Poh CH, Fass R. Gastroesophageal reflux disease (GERD) and irritable bowel syndrome (IBS) – is it one disease or an overlap of two disorders? Dig Dis Sci 2009;54:1829-34

Do góry