W tabeli 4 zebrano leki stosowane w fazie ostrej i podostrej zawrotów głowy z uwzględnieniem drogi ich podania. 

Łączenie leków

Omawiając problem farmakoterapii zawrotów głowy, warto zaznaczyć, że leki mogą łączyć różne profile działania. Należy o tym pamiętać, podając kilka preparatów jednocześnie. I tak neuroleptyki wywołują efekt przeciwzawrotowy – działają hamująco na jądra przedsionkowe; jako antagoniści receptora dopaminowego wpływają na czynności ruchowe poprzez układ nigrostriatalny, a poprzez układ limbiczny i podwzgórze są związane z regulacją emocji; hamują receptory α₁-adrenergiczne i histaminowe, co skutkuje działaniem uspokajającym/sedacyjnym; działają też przeciwwymiotnie poprzez hamujący wpływ na chemoreceptory opuszki. Glikokortykosteroidy z kolei są wskazane przy autoimmunologicznych zapaleniach ucha wewnętrznego w celu złagodzenia procesu zapalnego jako leki przyczynowe, ale jednocześnie działają przeciwwymiotnie. Prawdopodobnie zwiększają one aktywność prostaglandyn w mózgu, modyfikują przepływ przez barierę krew–płyn mózgowo-rdzeniowy i hamują ośrodek wymiotny. Możliwe też, że dzięki działaniu przeciwzapalnemu zapobiegają uwalnianiu serotoniny w jelitach lub zaburzają aktywację receptorów 5-HT3 w przewodzie pokarmowym. W preparacie złożonym z 20 mg cynaryzyny i 40 mg dimenhydrynatu łączny efekt leczniczy obu substancji wykorzystano w sposób zaplanowany. Połączenie cynaryzyny i dimenhydrynatu w jednym leku stanowi wysoce skuteczną formę terapii zawrotów głowy pochodzenia obwodowego i/lub ośrodkowego, o różnej etiologii, z możliwością zastosowania w stanach zarówno ostrych, jak i podostrych. Synergizm działania obu substancji składowych prowadzi do redukcji zawrotów głowy oraz towarzyszących objawów wegetatywnych (nudności, wymiotów, tachykardii, nadpotliwości, szumów usznych). Jednocześnie obserwowane jest działanie przeciwwymiotne, uspokajające i naczyniowe (efekt wazodylatacyjny, przeciwagregacyjny, nootropowy)^11,14-16.

Podsumowanie

Chociaż istnieje duży arsenał farmakologiczny do leczenia zaburzeń przedsionkowych, ze względu na różnorodność czynników etiologicznych, możliwość wielopoziomowych uszkodzeń oraz złożone procesy adaptacyjne, kompensujące deficyty przedsionkowe i powodujące w ten sposób ewolucję symptomatologii przedsionkowej niezwykle trudno jest podać jeden skuteczny lek. Leczenie zawrotów głowy jest zatem terapią złożoną i zmienną w czasie.

Poza środkami farmakologicznymi jednoskładnikowymi warto zwrócić uwagę na preparaty złożone, jak połączenie cynaryzyny i dimenhydrynatu. Składowe leku złożonego działają synergistycznie, co wzmacnia ich efekt łączący różne działania terapeutyczne. Dzięki swoim właściwościom lek wpływa jednocześnie na czynność części obwodowej i ośrodkowej układu przedsionkowego.

Zawroty głowy najlepiej leczyć początkowo objawowo, a potem przyczynowo, czyli rozpocząć od doraźnego łagodzenia objawów, by następnie poprzez terapię przewlekłą zapobiegać nawrotom i/lub progresji choroby. Najprostszy schemat leczenia w ostrych (przy tolerancji doustnej) i podostrych zawrotach głowy to wdrożenie leku złożonego z cynaryzyny i dimenhydrynatu, a następnie zastosowanie farmakoterapii przyczynowej. Lek złożony uzyskuje skuteczność już po paru dniach podawania, może być stosowany jako terapia pierwszego rzutu w leczeniu ostrych zawrotów głowy.

W terapii zawrotów głowy mamy do dyspozycji wiele preparatów farmakologicznych, a ich wybór zależy od nasilenia objawów oraz stopnia zaawansowania procesu diagnostycznego, a także cierpliwości i dociekliwości lekarza, które decydują o ostatecznym zlokalizowaniu procesu patologicznego.