Mikroflora jelitowa

Coraz więcej badań klinicznych wskazuje na istnienie związku między florą bakteryjną jelit a otyłością i innymi chorobami metabolicznymi. Turnbaugh i wsp. wykazali, że przeszczepienie bakterii z jelita myszy otyłych do jelita myszy ze sterylnym przewodem pokarmowym (GF – germ-free) powoduje, że te ostatnie także stają się otyłe.

W organizmie człowieka znajduje się około 1,5 kg bakterii jelitowych. Mikroorganizmy prozdrowotne (eubiotyczne) są głównie drobnoustrojami beztlenowymi. Ich rola to fermentacja sacharydów oraz zakwaszanie środowiska jelit. Zapobiegają one kolonizacji jelit przez patologiczną florę bakteryjną.

Aktywność metaboliczna niektórych bakterii jelitowych powoduje łatwiejsze pozyskiwanie energii z pożywienia i jej magazynowanie w tkance tłuszczowej. Stwierdzono, że przewaga aktywności bakterii należących do gromady Firmicutes sprzyja powiększaniu masy ciała. W wyniku ich aktywności dodatkowa energia pochodzi z krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych i stanowi czynnik sprzyjający powstawaniu otyłości.

Flora bakteryjna przewodu pokarmowego i jej wpływ na szereg procesów metabolicznych, a także na układ odpornościowy stanowi przedmiot badań naukowych. Oczekuje się opracowania specyficznych strategii modyfikowania mikroflory jelit, aby móc zapobiegać rozwojowi chorób metabolicznych i wzmacniać układ odpornościowy organizmu.

Badania nad etiologią otyłości

Wiele przyczyn otyłości wymaga dalszych badań. Na pewno są to: wpływ niedożywienia ciężarnych na zdrowie ich potomstwa, rola mikrobioty jelit i zaburzeń snu oraz zespół nocnego jedzenia. Ważne jest także poszukiwanie nieznanych dotychczas przyczyn otyłości. Istotny i jak dotąd słabo poznany jest wpływ na otyłość pestycydów, herbicydów, składników plastiku, detergentów, a także niektórych składników produktów do pielęgnacji.

Podsumowanie

Otyłość jest efektem dodatniego bilansu energetycznego, do którego prowadzi wiele różnorodnych czynników. Jak wiadomo, do rozwoju otyłości przyczyniają się liczne endokrynopatie, najczęściej: niedoczynność tarczycy, zespół Cushinga i zespół policystycznych jajników. Ponadto nadmierne tycie jest efektem uszkodzenia jądra brzuszno-przyśrodkowego i jądra przykomorowego zlokalizowanych w podwzgórzu.

W powstawaniu otyłości ważną rolę odgrywa czynnik genetyczny (zwykle dziedziczenie wielogenowe). Występujące obciążenia genetyczne charakteryzuje skłonność do powiększania masy ciała od wczesnego dzieciństwa i trudności w jej redukcji, a następnie utrzymaniu zmniejszonej masy ciała. U osób tych stwierdza się: nadmierny apetyt, niską spoczynkową przemianę materii, zaburzoną funkcję adypocytów, zaburzenia wydzielania hormonów i neuropeptydów oraz niską spontaniczną aktywność fizyczną.

Inne przyczyny powstawania otyłości to: pregoreksja, stosowanie niektórych leków, zaburzenia snu, nadużywanie alkoholu, zaprzestanie palenia tytoniu, zaburzenia w funkcji mikrobioty jelitowej i przewlekły stres¹².

Ustalenie przyczyny otyłości jest bardzo ważne dla właściwego wyboru metody terapeutycznej. U pacjentów, u których po zakończeniu terapii odchudzającej masa ciała ponownie się zwiększa, najczęściej nie rozpoznano przyczyny otyłości.