Analiza korelacji

Tabela 1. Prawdopodobieństwo pogorszenia się stanu neurologicznego – większego wskazania wg National Institutes of Health Stroke Scale (NIHSS) w punkcie końcowym niż w punkcie początkowym – próba z wyłączeniem pacjentów zmarłych

Tabela 2. Prawdopodobieństwo pogorszenia się stanu neurologicznego – większego wskazania wg National Institutes of Health Stroke Scale (NIHSS) w punkcie końcowym niż w punkcie początkowym – próba z uwzględnieniem pacjentów zmarłych

Tabela 3. Czynniki wpływające na długość hospitalizacji

W badaniu sprawdzono, jak poszczególne zmienne wpływają na prawdopodobieństwo pogorszenia się stanu neurologicznego chorych. W tabeli 1 zaprezentowano wyniki obliczeń wykonanych z wyłączeniem osób, które zmarły w trakcie badania – na poziomie istotności statystycznej 10% przeciętny pacjent miał średnio 65% mniejsze prawdopodobieństwo pogorszenia się stanu neurologicznego, gdy występowała nadwaga (p = 0,07). W obliczeniach zaprezentowanych w tabeli 2 uwzględniono zmarłych uczestników badania. Czynnikami korzystnymi rokowniczo okazały się: płeć męska (48% mniejsze szanse na pogorszenie; p = 0,045), nadciśnienie tętnicze (87% mniejsze szanse na pogorszenie; p = 0,05), niekorzystnymi zaś udar z elementami ukrwotocznienia (144% większe szanse na pogorszenie; p = 0,03) oraz PSI obecne przy przyjęciu (256% większe szanse na pogorszenie; p <0,001). Blisko granicy istotności statystycznej 10% znalazła się nadwaga jako czynnik korzystny rokowniczo.

Spośród ogółu zmiennych uwzględnionych w badaniu starano się wyodrębnić te, które wpływały na długość hospitalizacji (tab. 3). Ze wszystkich przebadanych czynników najbardziej pobyt w szpitalu wydłużały infekcja nabyta w szpitalu i udar z elementami ukrwotocznienia – odpowiednio 7,94 i 6,78 dnia (p <0,001). Zapalenie płuc przedłużało hospitalizację o 5,07 dnia, a UTI o 3,93 dnia (p <0,001).

Tabela 4. Czynniki wpływające na ciężkość udaru obliczonego wg National Institutes of Health Stroke Scale (NIHSS)

Starano się także ustalić zmienne wpływające na ciężkość udaru ocenianego punktacją NIHSS (tab. 4). Ustalono, że chorzy z SAP mieli średnio o 7,62 wyższe wskazania wg NIHSS niż osoby bez tej infekcji (p <0,001). Wyższe wyniki, czyli cięższy udar, występowały u osób z infekcją obecną przy przyjęciu (>5,35 pkt, p <0,001) oraz nabytą w szpitalu (>2,84 pkt; p = 0,02) .

Tabela 5. Czynniki wpływające na wystąpienie infekcji

W badaniu określono czynniki sprzyjające wystąpieniu PSI. Na podstawie danych z tabeli 5 widać, że najistotniejszymi zmiennymi okazały się udar z elementami ukrwotocznienia (116% większe szanse na rozwinięcie PSI; p = 0,05) oraz udar oceniany jako umiarkowany wg NIHSS (197% większe szanse na rozwinięcie PSI; p = 0,001), a także otyłość (ochronny wpływ – 57% mniejsze szanse na rozwinięcie PSI; p = 0,09). Wśród zmiennych nie znalazł się udar określany jako ciężki – każda osoba z tego rodzaju udarem rozwijała infekcję.

Tabela 6. Czynniki wpływające na wystąpienie zapalenia płuc z uwzględnieniem natężenia afazji i dyzartrii

Wkolejnym modelu matematycznym starano się określić czynniki sprzyjające wystąpieniu SAP (tab. 6). Zauważalne jest, że osoby z afazją dużego stopnia mają o 229% większe szanse na rozwój zapalenia płuc (p = 0,003), a osoby z afazją całkowitą o 164% (p = 0,03). Uzyskujemy także ponownie rezultaty świadczące o niekorzystnym wpływie udaru z elementami ukrwotocznienia i udaru określanego jako umiarkowany. Wśród zmiennych ponownie nie znajdziemy udaru określanego jako ciężki – u każdej osoby z tego rodzaju udarem rozwijało się SAP.

Dyskusja

Zakażenia a rokowanie w udarze – analiza korelacji

W opisanym badaniu wykazano, że współwystępowanie PSI w znaczny sposób pogarsza rokowanie w udarze. Udało się dowieść, że infekcja obecna przy przyjęciu na oddział wiązała się z gorszym rokowaniem (pacjenci mieli średnio o 256% większe szanse na pogorszenie stanu neurologicznego niż ci bez PSI).

Spośród wszystkich wziętych pod uwagę w tym badaniu czynników ryzyka wystąpienia udaru wyróżniono te mające największy wpływ na stopień jego ciężkości. Godnymi odnotowania zmiennymi okazały się wiek ≥80 r.ż. i właśnie występowanie infekcji. Nabyta zarówno przed przyjęciem na oddział, jak i w szpitalu miała negatywny wpływ na ciężkość udaru (odpowiednio 5,35 pkt i 2,84 pkt większe wskazania wg NIHSS we wspomnianych grupach chorych).

Należy się zastanowić, czy to wystąpienie infekcji przyczyniło się do wystąpienia udaru (cięższego niż tego potencjalnie niesprowokowanego infekcją), czy w wyniku udaru dochodzi do powstawania zakażenia w okresie przedszpitalnym. Kwestią otwartą pozostaje też, dlaczego pacjenci, którzy rozwijają infekcję w trakcie hospitalizacji, są „mniej neurologicznie poszkodowani” niż ci z infekcją nabytą przed pobytem w szpitalu. Nasuwa się tu proste wytłumaczenie, że zapalenie nabyte w trakcie hospitalizacji zostaje szybciej zdiagnozowane, pacjent otrzymuje wcześniej leczenie, a co za tym idzie, zakażenie nie rozwija w pełni swojego destrukcyjnego potencjału. Pytaniem otwartym pozostaje, czy są to jedyne zmienne wpływające na ten fenomen, czy istnieją też inne czynniki.

Jeżeli chodzi o rozróżnienie między SAP a UTI, to analiza korelacji nie wykazała, by chorzy z UTI mieli na poziomie istotnym statystycznie wg NIHSS większe wskazania, natomiast uczestnicy z SAP osiągnęli średnio aż o 7,62 pkt wyższe wartości w punktacji NIHSS – jest to kolejne potwierdzenie bardzo niekorzystnego wpływu SAP na rokowanie pacjentów w przebiegu udaru.