Implanty silikonowe i wewnątrzpunktowe umieszczane są w punktach łzowych za pomocą specjalnych aplikatorów, wewnątrzkanalikowe – z użyciem pęsety.

Najczęstszym powikłaniem obturacji punktów łzowych jest samoistne wypadnięcie implantu. Ekstruzję obserwuje się nawet w 60% przypadków; najczęściej powikłanie to występuje w przypadku implantów silikonowych. Inne obserwowane powikłania obejmują: infekcje (zapalenie rogówki, zapalenie spojówek, zapalenie kanalików), wylew podspojówkowy, łzawienie czy związane z mechaniczną obecnością implantu uczucie ciała obcego^7,8.

Obturacja punktów łzowych stanowi skuteczną metodę leczenia chorób powierzchni gałki ocznej w ramach terapii uzupełniającej. Zatyczki redukują subiektywne objawy zespołu suchego oka, zmniejszają częstość stosowania sztucznych łez oraz poprawiają parametry filmu łzowego⁸.

Terapia z użyciem intensywnego światła pulsującego

Terapia za pomocą intensywnego światła pulsującego (IPL – intensive pulse light) jest szeroko wykorzystywaną metodą leczenia chorób skóry i jej przydatków. Znajduje zastosowanie w dermatologii w terapii chorób takich jak: trądzik różowaty (ryc. 3A i B), trądzik pospolity, teleangiektazje, zmiany potrądzikowe czy przebarwienia. Urządzenia IPL wykorzystują światło polichromatyczne o wysokiej częstotliwości impulsów i szerokim zakresie długości fali (515-1200 nm)⁹. 

Mechanizm działania IPL polega na pochłanianiu przez chromofory tkankowe (przede wszystkim hemoglobinę i melaninę) wysoko intensywnego pulsującego światła z następującym rozgrzaniem tkanek do temperatury 60-90°C oraz selektywnej fototermolizie, co prowadzi do wytworzenia skrzepu i destrukcji powierzchownych patologicznych naczyń. Terapia IPL jest rekomendowana przez Tear Film and Ocular Surface Society (TFOS) jako drugi etap w leczeniu ZSO¹⁰.

 Protokół leczenia ZSO składa się zwykle z 3-8 seansów IPL. Obszar naświetlania obejmuje okołooczodołową strefę rozciągającą się od skrawka do skrawka ucha oraz obszar nasady nosa (ryc. 4A-C). W celu podtrzymania efektu terapii zaleca się powtarzanie cyklu naświetlań co 9-12 miesięcy. Główny kliniczny efekt procedury związany jest z destrukcją patologicznych teleangiektazyjnych naczyń skóry wokół oczu, które stanowią źródło mediatorów stanu zapalnego. Pozostałe efekty działania IPL polegają na:

• podniesieniu temperatury powiek ze zmniejszeniem gęstości wydzieliny gruczołów Meiboma
• eradykacji nużeńca wraz z bakteriami Bacillus oleronius, których nużeniec jest siedliskiem
• aktywacji fibroblastów
• kolagenezie i hamowaniu proliferacji nabłonka gruczołów Meiboma z zapewnieniem drożności ich przewodów wyprowadzających¹¹.

Tabela 1. Kliniczne badania dotyczące terapii za pomocą intensywnego światła pulsującego (IPL) w zespole suchego oka

 W tabeli 1 zestawiono kliniczne badania terapii IPL w ZSO. 

Terapia za pomocą urządzeń generujących plazmę

Skóra powiek jest wyjątkowo cienka, ruchliwa i narażona na duży stres spowodowany codziennym mruganiem. Zabiegi chirurgiczne wykonywane w okolicy okołooczodołowej powinny być bardzo oszczędzające i delikatne, gdyż powstające blizny mogą wpłynąć na prawidłowe położenie i funkcjonowanie powiek lub podrażniać gałkę oczną. Rozwój nieinwazyjnych technik stanowi alternatywę dla klasycznych chirurgicznych zabiegów okuloplastycznych. Urządzenia medyczne, wykorzystujące technologię plazmową, są szeroko stosowane w mikroinwazyjnych zabiegach medycyny estetycznej, dermatologii i okulistyki. Plazma to zjonizowany gaz, składający się z jonów i elektronów, przewodzący prąd elektryczny. Plazmę można również zdefiniować jako czwarty stan skupienia materii¹². W zależności od wskazań, zastosowanej techniki i mocy, stosując odpowiednie końcówki urządzenia plazmowego, można uzyskać kilka efektów, np. liftingu, redukcji zmarszczek lub usunięcia niepożądanych zmian skórnych (ryc. 5).

  W wyniku działania plazmy tworzą się punkty sublimacji (odparowania), mające na celu obkurczenie skóry i eliminację nadmiaru tkanki¹². Zabieg z zastosowaniem plazmy jest bezdotykowy, nieinwazyjny i wymaga jedynie znieczulenia miejscowego.

Głównymi wskazaniami do zastosowania plazmy są: powierzchowne i głębokie zmarszczki, trądzik (po zakończeniu ostrej fazy), blizny, przebarwienia, rozstępy, brodawki (ryc. 6A-C), brodawki łojotokowe, brodawczaki, angiokeratoma, rogowacenie słoneczne, mięczak zakaźny, teleangiektazje, niewielkie krwawienie włośniczkowe podczas zabiegów chirurgicznych.

Za pomocą plazmy, stosując serie ułożonych linijnie jej wyładowań, można także uzyskać efekt liftingu powiek i niewielkiego stopnia korekcję nadmiaru skóry – dermatochalasis. Każde wyładowanie (strzał) plazmy lokalnie zwiększa napięcie elektryczne błony komórkowej, która następnie się napina. Strefa zabiegowa napina się poprzez kolejne mikro­wyładowania, przez co zmarszczki ulegają wygładzeniu. Głównymi przeciwwskazaniami do wykonania zabiegu z zastosowaniem plazmy są: wszczepiony rozrusznik serca, implant ślimakowy, metalowe implanty wszczepione w pobliżu okolicy objętej zabiegiem, ciąża, padaczka^12,13.

Kriochirurgia

Kriochirurgia jest metodą krioterapii polegającą na miejscowym kontrolowanym niszczeniu, zmniejszeniu lub usunięciu chorych lub przerośniętych tkanek za pomocą niskich temperatur. Kriochirurgia skóry stała się powszechnie wykonywaną procedurą ambulatoryjną ze względu na jej bezpieczeństwo, skuteczność, niski koszt, łatwość użycia, brak konieczności stosowania znieczulenia iniekcyjnego oraz dobre efekty kosmetyczne. Powszechnie dostępne kriogeny obejmują freon 12, freon 22, stały dwutlenek węgla, ciekły podtlenek azotu i ciekły azot – najczęściej stosowany. Mechanizm działania obejmuje bezpośredni wpływ zamrażania na komórki, zmiany osmolarności i powstający zastój w naczyniach. Szybkie zamrażanie, po którym następuje powolne rozmrażanie, powoduje więcej uszkodzeń tkanek, podobnie jak powtarzające się cykle zamrażania i rozmrażania. Zamrożenie może również prowadzić do aktywacji odpowiedzi immunologicznej. Aplikacja ciekłego azotu, za pomocą specjalnej kriosondy lub aplikatora, obniża temperaturę tkanki od −25°C do −50°C w ciągu 30 sekund. Zamarznięta skóra natychmiast zmienia kolor na biały na skutek formowania się kryształków/kulek lodu (ryc. 7). Objętość zniszczonej tkanki jest ok. 1,5 raza większa od promienia kryształku.