a. stały kontakt między patomorfologiem i onkologiem,

b. dostarczenie onkologowi przez patomorfologa prawidłowego rozpoznania nowotworu, zgodnego z aktualnymi wytycznymi do leczenia chorych,

c. druga niezależna patomorfologiczna diagnoza dokonana przez eksperta,

d. szkolenia patomorfologów i onkologów oraz aktualizacja wiedzy dotyczącej wytycznych do leczenia nowotworów,

e. opracowanie i wdrażanie wśród patomorfologów ujednoliconych zaleceń do diagnostyki histopatologicznej nowotworów,

f. przystosowanie warunków pracy patomorfologów do zmieniających się wymogów klinicznych w onkologii,

g. akceptacja specjalisty patomorfologa, jako lekarza autoryzującego wynik badania zawierający rozpoznanie nowotworu wraz z czynnikami prognostycznymi i predykcyjnymi badanymi metodami immunohistochemicznymi i molekularnymi.

Tak więc pojawienie się błędów we współpracy między patologiem i onkologiem na etapie diagnostycznym, przed podjęciem decyzji terapeutycznych, może wynikać z nieprzestrzegania wyżej wymienionych zasad. W ostatnich latach celem poprawy tej sytuacji realizowany jest program szkolenia patomorfologów w ramach projektu finansowanego przez Narodowy Program Zwalczania Chorób Nowotworowych pod patronatem Polskiego Towarzystwa Patologów (PTP) i Centrum Onkologii w Gliwicach. W ramach PTP zorganizowano grupy ekspertów narządowych, które opublikowały „Zalecenia patomorfologiczne do diagnostyki histopatologicznej nowotworów”.

Aby poprawić kontakt i zminimalizować błędy na linii patomorfolog – onkolog, nawiązana została współpraca między Polskim Towarzystwem Patologów i towarzystwami onkologicznymi: Polskim Towarzystwem Onkologicznym, Polskim Towarzystwem Onkologii Klinicznej i Polskim Towarzystwem Chirurgii Onkologicznej.

Podsumowanie

Oczekiwaniami wynikającymi ze współpracy onkologa i patomorfologa w celu uniknięcia błędu są:

1 Wdrożenie i przestrzeganie zasad postępowania onkologa (klinicysty biorącego udział w procesie diagnostycznym) z materiałem cytologicznym i histopatologicznym biopsyjnym lub pooperacyjnym.

2 Opracowanie zaleceń diagnostycznych i wdrożenie ich do codziennej pracy patomorfologa w formie ujednoliconych raportów synoptycznych.

3 Włączenie patomorfologa do onkologicznego interdyscyplinarnego zespołu ekspertów i uwzględnienie (wycena) jego pracy w procedurach onkologicznych.

4 Opracowanie przez interdyscyplinarne zespoły ekspertów, z uwzględnieniem roli patomorfologa, wytycznych do postępowania kliniczno-diagnostycznego.

Ograniczenia we współpracy i błędy na linii onkolog – patomorfolog mogą wynikać z:

1 Braku wzajemnego kontaktu między onkologiem i diagnozującym patomorfologiem.

2 Braku wspólnie wypracowanych zasad postępowania z materiałem diagnostycznym lub nieprzestrzegania ich.

3 Niewykonania drugiej niezależnej diagnozy przez eksperta patomorfologa w danej dziedzinie.

4 Niemożności przeprowadzania procesu kontroli jakości w zakładach patomorfologii oraz w pracowniach immunohistochemicznych i badań molekularnych.