Klasyczną już skalą są kryteria kruchości w domenie fizycznej według Lindy Fried⁸. Obejmują one:

• zmniejszenie siły mięśniowej

• uczucie wyczerpania

• zmniejszenie aktywności fizycznej

• wolny chód

• chudnięcie.

Abel i Klepin w przeglądowym artykule na temat kruchości w hematoonkologii² proponują zastosowanie sześciu skal do wykrywania kruchości, w tym trzy to skale stosowane w geriatrii (VES-13, Test „Wstań i idź”, Clinical Frailty Scale), a pozostałe trzy zostały opracowane na potrzeby onkologii: skala Geriatric 8 (G8), skala kruchości Międzynarodowej Grupy Roboczej ds. Szpiczaka (IMWG – International Myeloma Working Group Frailty Score) oraz skala Geriatric Assessment in Haematology (GAH) – dwie ostatnie zostaną omówione szczegółowo poniżej. Wspomniani autorzy wskazują na konieczność oceny kruchości w różnych domenach: fizycznej, psychologicznej i społecznej, aby poszukiwać optymalnych rozwiązań dla poszczególnych pacjentów.

Skale geriatryczne w hematoonkologii

Kilka lat temu zespół autorów z kilkunastu ośrodków hematologicznych w Hiszpanii opracował skalę GAH, przeznaczoną do oceny pacjentów z nowotworami układu krwiotwórczego⁹. Skala ma 30 punktów należących do następujących ośmiu domen:

• liczba leków

• prędkość chodu

• nastrój

• czynności życia codziennego

• samoocena stanu zdrowia

• stan odżywienia

• funkcje poznawcze

• choroby współistniejące.

Skala kruchości Międzynarodowej Grupy Roboczej ds. Szpiczaka klasyfikuje pacjentów do trzech grup: sprawnych (fit), średnio sprawnych (intermediate-fit) i kruchych (frail)¹⁰. Czynnikami uwzględnianymi w tej skali są: wiek (wszyscy pacjenci w wieku 80 i więcej lat są automatycznie zaliczani do grupy frail), sprawność w zakresie podstawowych i złożonych czynności życia codziennego na podstawie skal oceny podstawowych czynności życiowych (ADL – Activities of Daily Living) i złożonych czynności (IADL – Instrumental Activities of Daily Living) ADL i IADL oraz wskaźnik współchorobowości Charlson. W badaniach wykazano, że wyniki skali kruchości IMWG korelują z ryzykiem toksyczności leczenia przeciwnowotworowego i czasem przeżycia chorych na szpiczaka plazmocytowego (mnogiego).

Nie znaleziono publikacji dotyczących zastosowania powyższych dwóch skal w polskich ośrodkach onkologicznych.