Uzyskanie okołonormoglikemii.

Uzupełnianie niedoborów płynowych powoduje zmniejszenie stężenia glukozy we krwi. Zahamowanie procesu lipolizy i ketogenezy oraz pełna normalizacja glikemii następuje tylko po zastosowaniu insuliny egzogennej. Krótko działającą insulinę należy podawać dożylnie, w stałym wlewie, 1-2 h po rozpoczęciu suplementacji płynowej, w dawce wstępnej 0,1 j./kg/h lub mniejszej (u małych dzieci) 0,05 j./kg/h.

Unikanie powikłań terapii.

Śmiertelność wśród dzieci chorych na cukrzycę typu 1 wynosi 0,15-0,3%. Najczęstszą przyczyną zgonu chorych z kwasicą ketonową jest obrzęk mózgu, inne to: hipokaliemia, hipoglikemia, hiperkaliemia, zachłystowe zapalenie płuc, ostra niewydolność nerek.^2,3

Funkcjonalna insulinoterapia

Optymalna kontrola glikemii wymaga optymalnej substytucji insuliny – w sposób jak najbardziej zbliżony do fizjologicznego wydzielania insuliny przez komórki β trzustki. Taką insulinoterapię nazywamy funkcjonalną, a więc elastycznie dopasowaną do posiłków, aktywności, zdarzeń losowych, takich jak choroba, zmiany trybu życia (wakacje), zmiany strefy czasowej, cyklu miesięcznego, etap ciąży itd.

Funkcjonalna insulinoterapia może być prowadzona metodą wielokrotnych wstrzyknięć oraz za pomocą osobistej pompy insulinowej (ciągły podskórny wlew insuliny). Trzeba też zaznaczyć, że obie metody, choć z założenia elastyczne, mogą być konwencjonalne – ze sztywnymi dawkami insuliny, godzinami posiłków i ich składem.

Obie metody leczenia opierają się na ustaleniu zapotrzebowania na insulinę podstawową oraz insulinę do posiłków.

Baza.

W terapii penowej rolę insuliny podstawowej spełniają insuliny NPH (Gensulin N, Insulatard, Humulin N, Insuman Basal) lub długo działające analogi insuliny (Lantus, Levemir). O przewadze tych drugich decydują:

• „prostokątny” profil działania, bez szczytu aktywności niosącego ze sobą ryzyko niedocukrzenia około godziny 1:00-2:00 w nocy (co często zdarza się w przypadku insulin NPH)

• klarowny preparat insuliny, niewymagający mieszania przed wstrzyknięciem i zapewniający równomierne, stabilne stężenie insuliny (powtarzalna dawka wstrzyknięta)

• jedno wstrzyknięcie na dobę (czasami dwa w przypadku insuliny Levemir) zapewniające pokrycie zapotrzebowania na insulinę podstawową

• lepsza kontrola glikemii nad ranem (objaw brzasku) w porównaniu z insulinami NPH.

Rolę insuliny podstawowej w terapii za pomocą pompy spełnia szybko działający analog insuliny. W pompach używany jest tylko jeden rodzaj insuliny – albo szybko działający analog, albo insulina krótko działająca (sporadycznie). Programując w pompach wlew podstawowy trzeba pamiętać (i to uwzględnić) o zmienności zapotrzebowania na insulinę w rytmie dobowym. Zmienność ta jest konsekwencją rytmu wydzielania hormonów działających antagonistycznie do insuliny (głównie kortyzol i hormon wzrostu), które zmieniają insulinowrażliwość oraz tempo wytwarzania glukozy przez wątrobę.

Dostępne na polskim rynku pompy insulinowe pozwalają na zaprogramowanie co najmniej trzech różnych profili przepływów podstawowych (np. codzienna aktywność + zwiększona aktywność + choroba zakaźna). Ponadto każdy z tych profili może być zwiększony lub zmniejszony w zakresie 0-200% lub nawet 0-250% na 0,5-24 h (czasowa zmiana podstawy). Insulina zawarta w podstawie stanowi 10-40% dobowego zapotrzebowania – zależy to głównie od wieku chorego i czasu trwania choroby. Wstępnie ustalana jest przez lekarza przy podłączeniu pompy. Jej modyfikacji dokonuje chory na podstawie glikemii w warunkach podstawowych (gdy stężenie glukozy nie ma związku z posiłkiem czy aktywnością).

Mając dobrze ustawiony wlew podstawowy zyskujemy:

• dobre stężenie glukozy na czczo,

• dobre stężenie glukozy między długimi przerwami w posiłkach,

• elastyczność w odżywianiu,