Zapalenie płuc u noworodków można podzielić na zapalenie o wczesnym i późnym początku. Zapalenie płuc o wczesnym początku występuje w pierwszych 6 dobach życia i jest następstwem zakażenia nabytego wewnątrzmacicznie lub w czasie porodu od matki. Późne zapalenie płuc jest wywołane przez drobnoustroje środowiska szpitalnego i domowego. Do typowych czynników etiologicznych należą: paciorkowce grupy B (Streptococcus agalactiae), Staphylococcus aureus, bakterie Gram(–) (Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae) i wirusy (wirus syncytialny, wirus opryszczki pospolitej [HSV – herpes simplex virus], adenowirus). Etiologia zakażeń dróg oddechowych zmienia się wraz z wiekiem dziecka. W tabeli 5 przedstawiono główne patogeny odpowiedzialne za wystąpienie zapaleń płuc wśród dzieci w różnych grupach wiekowych.

Small 74712

Tabela 5. Podział czynników etiologicznych zapaleń płuc u dzieci w zależności od wieku2

Podsumowanie

Kaszel jest głównym symptomem chorób układu oddechowego i stanowi jedną z najczęstszych przyczyn konsultacji pediatrycznych. Jest jednak objawem niespecyficznym i może być związany zarówno z infekcją dróg oddechowych, zaostrzeniem astmy, jak i z aspiracją ciała obcego, wadami wrodzonymi oraz chorobami przewlekłymi wymagającymi pilnej diagnostyki i leczenia. Znajomość objawów alarmowych w zależności od wieku pacjenta, charakteru kaszlu, czasu jego trwania i objawów towarzyszących ułatwi właściwe postępowanie. Wczesne rozpoznanie chorób manifestujących się kaszlem w okresie noworodkowym i właściwe leczenie decydują o jakości i długości życia chorego. Konsekwencje związane z wadami wrodzonymi, chorobami uwarunkowanymi genetycznie czy też niedojrzałością mechanizmów obronnych układu oddechowego rzutują na przebieg choroby w kolejnych latach, wystąpienie powikłań i dalszy rozwój dziecka.

ABSTRACT

Red flags in work-up for cough in children

Cough is the most common respiratory symptom in children. The cough reflex is a physiological defensive reflex of the airways, facilitating their cleansing and preventing aspiration. At the same time, it occurs in the course of many diseases associated with the respiratory and extrapulmonary system. It is a challenge for pediatricians and family doctors, who see coughing children on a daily basis. In most cases, it is associated with a viral or bacterial respiratory infection. The most common diagnoses are bronchitis, bronchiolitis, pneumonia, as well as asthma exacerbations. Pediatricians may also encounter symptoms that may suggest an unusual etiology and require a rapid diagnosis and treatment. These are called red flags. This article discusses alarming symptoms in the diagnosis of cough in children, with particular emphasis on the neonatal period. Coughing in the first hours of life is often one of the many stormy symptoms of birth defects such as a tracheoesophageal fistula, which are a direct threat to life. Similarly, primary ciliary dyskinesia or cystic fibrosis can lead to the development of respiratory failure in the youngest children. Respiratory infections can quickly escalate into newborn sepsis due to immaturity of specific and non-specific immune mechanisms. Gastroesophageal reflux, which is a physiological symptom, requires appropriate diagnosis and treatment if it leads to troublesome symptoms or/and complications. The correct diagnosis and appropriate management of diseases manifested by cough in the neonatal period determine the patients’ quality of life and life expectancy.

Piśmiennictwo

1. Doniec Z, Mastalerz-Migas A, Krenke K i wsp. Rekomendacje postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w kaszlu u dzieci dla lekarzy POZ. Lekarz POZ 2016;2(4):305-21

2. Kulus M, Krenke K. Pulmonologia dziecięca. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2018

3. Bulanda A, Mazurek H. Kaszel suchy i mokry u dzieci. Forum Pediatrii Praktycznej 2020;31. https://forumpediatrii.pl/artykul/kaszel-suchy-i-mokry-u-dzieci. Dostęp 27.02.2020

4. De Blasio F, Virchow JC, Polverino M, et al. Cough management: a practical approach. Cough 2011;7:7

5. Birring SS, Kavanagh J, Lai K, et al. Adult and pediatric cough guidelines. Ready for overhaul? Pulm Pharmacol Ther 2015;35:137-44

6. Shields MD, Bush A, Everard ML, et al.; British Thoracic Society Cough Guideline Group. BTS guidelines: recommendations for the assessment and management of cough in children. Thorax 2008;63;1-15

7. Chang AB, Landau LI, Van Asperen PP, et al.; Thoracic Society of Australia and New Zealand. Cough in children: definitions and clinical evaluation. Med J Aust 2006;184(8):398-403

8. Chang AB, Glomb WB. Guidelines for evaluating chronic cough in pediatrics: ACCP evidence-based clinical practice guidelines. Chest 2006;129(1 Suppl):260S-83S

9. Gilchrist FJ. An approach to the child with a wet cough. Paediatr Respir Rev 2019;31:75-81

10. Spitz L. Oesophageal atresia. Orphanet J Rare Dis 2007;2:24

11. Duvoisin G, Krishnan U. Gastric function in children with oesophageal atresia and tracheoesophageal fistula. Front Pediatr 2017;5:76

12. Rosen R, Vandenplas Y, Singendonk M, et al. Pediatric gastroesophageal reflux clinical practice guidelines: Joint recommendations of the North American Society for Pediatric Gastroenterology, Hepatology, and Nutrition (NASPGHAN) and the European Society for Paediatric Gastroenterology, Hepatology, and Nutrition (ESPGHAN). J Pediatr Gastroenterol Nutr 2018;66(3):516-54

13. Bell SC, Mall MA, Gutierrez H, et al. The future of cystic fibrosis care: a global perspective. Lancet Respir Med 2020;8(1):65-124

14. Castellani C, Duff AJA, Bell SC, et al. ECFS best practice guidelines: the 2018 revision. J Cyst Fibros 2018;17(2):153-78

15. Sands D. Mukowiscydoza – choroba wieloukładowa. Poznań: Termedia, 2018

16. Chowdhury N, Giles BL, Dell SD. Full-term neonatal respiratory distress and chronic lung disease. Pediatr Ann 2019;48(4):e175-81

17. Lucas JS, Barbato A, Collins SA, et al. European Respiratory Society guidelines for the diagnosis of primary ciliary dyskinesia. Eur Respir J 2017;49(1):1601090

Do góry