Gastroenterologia
O 10 000 piw za dużo, czyli krwawienie z żylaków przełyku jako następstwo marskości wątroby
lek. Sebastian Sidorowicz
lek. Mateusz Kaliszczuk
- Artykuł omawia epidemiologię, etiologię, patofizjologię, objawy kliniczne, postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne oraz powikłania i rokowanie w przypadku krwawienia z żylaków przełyku (EV – esophageal varices) na podstawie przypadku mężczyzny, u którego nastąpiło toksyczne uszkodzenie wątroby
Krwawienie z żylaków przełyku (I85 wg ICD-10) jest jednym z najgroźniejszych powikłań marskości wątroby (K74 wg ICD-10). Istotą schorzenia jest uszkodzenie powstających w przebiegu nadciśnienia wrotnego (PH – portal hypertension) patologicznych splotów żylnych w przełyku.
Opis przypadku
Mężczyzna, lat 40, został przywieziony na szpitalny oddział ratunkowy (SOR) przez zespół ratownictwa medycznego (ZRM) z powodu cech krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego (GOPP). W ciągu ostatniej doby 3-krotnie miały miejsce wymioty treścią krwistą ze skrzepami, a ostatni tego typu epizod wystąpił już w obecności ZRM.
Przy przyjęciu na SOR pacjent pozostawał w stanie ogólnym średnim, przytomny, w zachowanym kontakcie słowno-logicznym, zorientowany wielokierunkowo, zgłaszał ogólne osłabienie. W trakcie pobytu na SOR nie stwierdzono nawrotu krwawienia z przewodu pokarmowego.
W dodatkowych badaniach wykryto cechy ciężkiej niedokrwistości, uszkodzenia wątroby oraz hiperglikemię. Wyniki badań laboratoryjnych były następujące:
- hemoglobina (Hb) 7,3 g/dl (norma [N] 14-18 g/dl)
- erytrocyty (RBC – red blood cells) 3 380 000/μl (N 4 200 000-6 100 000/μl)
- płytki krwi (PLT – platelets) 36 000/μl (N 150 000-400 000/μl)
- leukocyty (WBC – white blood cells) 23 900 (N 4000-11 000)
- lipaza 146,4 j./l (N <67 j./l)
- aminotransferaza asparaginianowa (AspAT – aspartate aminotransferase) 90,2 j./l (N <50 j./l)
- glukoza 26,46 mmol/l (N 4,1-5,5 mmol/l)
- hemoglobina glikowana (HbA1c) 8,64% (N <6%).
W jednofazowym badaniu tomografii komputerowej (TK) stwierdzono hepato- i splenomegalię z radiologicznymi cechami nadciśnienia wrotnego.
Ze względu na obraz kliniczny oraz wyniki dodatkowych badań chorego zakwalifikowano do hospitalizacji na oddziale chorób wewnętrznych.
W chwili przyjęcia na oddział pacjent pozostawał w stanie ogólnym średnim. W poszerzonym wywiadzie przyznał się do dziennego spożywania mniej więcej 4 piw o pojemności 500 ml przez ostatnie 7 lat. Tym samym spożył przez ten okres łącznie ponad 10 000 piw, co stanowi ekwiwalent 625 l 40% etanolu. W badaniach laboratoryjnych wykonanych przy przyjęciu nie stwierdzono obecności etanolu we krwi. W badaniu przedmiotowym pacjent pozostawał wydolny krążeniowo i oddechowo, skóra była nieznacznie zażółcona. Poza tym nie stwierdzono istotnych klinicznie odchyleń od normy.
