Wstęp

Padaczka jest jedną z najczęstszych przewlekłych chorób ośrodkowego układu nerwowego u dzieci. Dane epidemiologiczne o jej rozpowszechnieniu są porównywalne z danymi dla populacji dorosłych (0,5-1% populacji dziecięcej). Padaczka to choroba charakteryzująca się występowaniem spontanicznych napadów drgawkowych. Napad drgawek jest manifestacją kliniczną wyładowań grup neuronów korowych. Obraz kliniczny zależy od lokalizacji i wielkości obszaru nieprawidłowych wyładowań. Napad może mieć charakter ruchowy, czuciowy, wegetatywny i psychiczny, z towarzyszącymi (bądź nie) zaburzeniami świadomości.

Zespoły padaczkowe są definiowane przez obecność typowych napadów drgawkowych, objawów neurologicznych i zapisu EEG zarówno śród-, jak i międzynapadowego. Typowe zespoły występują w określonym wieku. Prawidłowe rozpoznanie zespołu pozwala na zastosowanie skuteczniejszego leczenia, określenie czasu jego trwania i ocenę rokowania. Pewne łagodne zespoły wieku dziecięcego nie wymagają leczenia farmakologicznego.

Rozpoznawanie typu napadów i klasyfikacja

W neurologii dziecięcej trzeba dążyć do ustalenia rozpoznania zespołu, choć nie zawsze jest to możliwe. Przed włączeniem leczenia należy na podstawie wywiadu, badania EEG i badania neurologicznego określić typ napadu.

Trzeba pamiętać, że pojedyncze napady drgawkowe notuje się u 9% dzieci w ogólnej populacji, a u 30% z nich rozwija się padaczka.

Próby klasyfikacji padaczki i zespołów padaczkowych zmieniają się w miarę rozwoju wiedzy. Ostatnia klasyfikacja została opracowana przez Berga i wsp. w 2010 r. Zmieniono w niej terminologię etiologii padaczki z idiopatycznej na uwarunkowaną genetycznie, z objawowej na uwarunkowaną przyczynami strukturalno-metabolicznymi, z kryptogennej na nieznaną. Napady zostały podzielone na uogólnione i ogniskowe. Zrezygnowano z pojęć „napady częściowe proste i złożone” na rzecz dokładnego opisu napadu. Dodano także napady zgięciowe, nieuwzględnione w poprzedniej klasyfikacji. Nowa klasyfikacja wyróżnia również zespoły elektrokliniczne i inne padaczki. Skróconą jej wersję przedstawia tabela 1.

Typy napadów

Pierwszy rok życia jest okresem największej dynamiki procesów dojrzewania mózgu, zarówno jego struktury, jak i funkcji. Jest też okresem ujawniania się licznych zespołów padaczkowych swoistych dla danego wieku. Szczególnym etapem życia jest okres noworodkowy, definiowany jako czas do 44 tygodnia życia biologicznego. Oznacza to, że dla noworodka donoszonego (urodzonego w 40 tygodniu ciąży) będzie to czas do 28 dnia życia, ale dla wcześniaka urodzonego w 32 tygodniu ciąży okres ten rozciągnie się nawet do 3 miesiąca życia.