Wstęp

Każde badanie diagnostyczne wykorzystywane w rozpoznawaniu drgawek i napadów niedrgawkowych można zaliczyć do jednej z wymienionych grup:

• wywiad
• nagrania wideo
• badanie przedmiotowe pediatryczne i neurologiczne
• badania laboratoryjne
  • badania podstawowe krwi
  • badanie płynu mózgowo-rdzeniowego
  • badania toksykologiczne
  • badania farmakologiczne (stężenia leków przeciwpadaczkowych)
  • badania metaboliczne (krwi, moczu, płynu mózgowo-rdzeniowego, biopsja skóry i mięśnia)
  • oznaczenie prolaktyny
• obrazowe
  • tomografia komputerowa (TK)
  • rezonans magnetyczny (MR), funkcjonalny rezonans magnetyczny (fMR)
  • spektroskopia rezonansu magnetycznego (MRS)
  • tomografia emisyjna pojedynczego fotonu (SPECT) międzynapadowa i śródnapadowa
  • pozytonowa tomografia emisyjna (PET)
• elektrofizjologiczne
  • badanie elektroencefalograficzne (EEG)
  • wideo-EEG międzynapadowe i śródnapadowe
  • EEG metodą Holtera
  • magnetoelektroencefalografia (MEG) – w Polsce niedostępna
  • badanie elektrokardiograficzne (EKG)
  • EKG metodą Holtera
• genetyczne
• psychologiczne (neuropsychologiczne).

Schemat diagnostyczny jest inny w przypadku drgawek gorączkowych, pierwszego w życiu nieprowokowanego napadu drgawek i powtarzających się napadów (rozpoznania padaczki).

Wywiad, nagrania wideo i badanie przedmiotowe

W diagnostyce padaczki nic nie zastąpi najważniejszego z badań – wywiadu. Wydaje się, że ten etap diagnostyki wciąż jest niedoceniany. Należy pamiętać, że padaczkę rozpoznaje się nadal po wystąpieniu co najmniej dwóch napadów klinicznych. Badanie elektroencefalograficzne, do którego wyniku tak wielką wagę przywiązują rodzice, pozostaje tylko badaniem pomocniczym, uzupełniającym, niedecydującym o rozpoznaniu. Dokładne zebranie wywiadu na temat okoliczności i morfologii napadu jest zatem kluczowe dla rozpoznania.

Jakie pytania należy uwzględnić w wywiadzie? Przedstawiam niektóre z nich:

• Jaki był stan dziecka na początku napadu – bawiło się czy spało, zasypiało lub budziło się?
• Czy dziecko zgłaszało nietypowe odczucia przed napadem?
• Czy oczy miało otwarte, czy zamknięte? Czy występował zwrot gałek ocznych? Czy poruszało gałkami ocznymi przy próbie wodzenia?
• Jaki był stan świadomości: u dzieci starszych – nie tylko, czy dziecko odpowiadało na pytania, ale też czy spełniało polecenia? Czy spełniało polecenia poparte gestem? Czy po napadzie dziecko pamięta, o co było pytane? U dzieci młodszych – czy można było przerwać napad zmianą pozycji ciała dziecka, pokazaniem zabawki, odwróceniem uwagi?
• Jakie ruchy ciała rodzice zaobserwowali? Czy od początku ruchy dotyczyły całego ciała, czy tylko jednej z kończyn lub połowy ciała? Czy występował zwrot ciała lub głowy w prawo lub w lewo?
• Czy występowały objawy wegetatywne? Poszerzenie źrenic, poty, zmiana zabarwienia skóry? Czy oddech lub tętno były przyspieszone albo zwolnione? Czy wystąpiło zatrzymanie oddechu lub zsinienie ciała?